Giải mã hiện tượng bố ăn con của cá

Khác với các loài động vật khác trên trái đất, hiện tượng ăn thịt con của một số loài cá như bống cát lại có lợi cho quá trình phát triển của chúng.

Một con cá bống cát. Ảnh: julianrock.net.

Ashley Chin-Baarstad, một nhà sinh vật học của Đại học Purdue (Mỹ) cho biết, ăn thịt con là hành vi thường gặp ở một số loài động vật “mắn đẻ” như bống cát. Vào mùa sinh sản, một con đực giao phối với nhiều con cái rồi trông nom trứng của tất cả bạn tình. Sau khi giao trứng cho "chàng", những con cá cái tiếp tục tìm kiếm thêm bạn tình mới để giao phối.

Baarstad và cộng sự bắt vài chục con trưởng thành (cả đực lẫn cái) rồi cho chúng giao phối với nhau trong một bể ngoài trời. Nhóm nghiên cứu nhận thấy các con đực chôn trứng dưới cát rồi kiếm ăn ở gần đó để bảo vệ. Tuy nhiên, khi Baarstad thả một con tôm nâu – loài thích ăn trứng cá – vào bể thì hành vi của lũ cá đực trở nên khác hẳn. Chúng vội vã nuốt chửng những quả trứng trước khi tẩu thoát.

Nhóm nghiên cứu đưa con tôm vào một hộp nhựa trong suốt rồi lại đặt vào bể. Mặc dù kẻ săn mồi không thể động vào trứng, những con bống cát đực vẫn ăn trứng khi chúng nhìn thấy con tôm. Các nhà khoa học bọc hộp nhựa bằng nilon màu đen để lũ cá không nhìn thấy con tôm và lặp lại thử nghiệm. Hiện tượng cá ăn trứng vẫn diễn ra. Dường như cá bống cát phát hiện được mùi của kẻ săn mồi.

Sau khi lặp lại thí nghiệm với những con cá bống cát có kích cỡ khác nhau, Baarstad nhận thấy những con bé tỏ ra nôn nóng hơn con to trong việc ăn trứng vì chúng cần nhiều năng lượng hơn. Ngoài ra, những anh chàng có hình hài đẹp đẽ và khỏe mạnh thường xơi trứng khi kẻ săn mồi vẫn còn ở xa. Ngược lại, những con đực xấu và ốm yếu luôn giữ trứng cho tới khi chúng cảm thấy tình thế đã trở nên không thể cứu vãn. Baarstad cho rằng cá bống đực đẹp mã, khỏe mạnh sẵn sàng ăn trứng vì chúng có nhiều cơ hội tìm kiếm cá cái hơn.