Giải mã nguồn gốc đống đá cuội khổng lồ ở Maroc

Nguồn gốc của một đống đá cuội khổng lồ ở Maroc, nơi mà trên đó một ngôi làng nhỏ nằm chênh vênh, đã từ lâu là một bí ẩn với các nhà khoa học.

Nhưng đến nay, bí ẩn đã được giải đáp: đống đá này là kết quả của một vụ lở núi kinh hoàng xảy ra cách đây 4.500 năm trên các ngọn núi cao thuộc dãy Atlas.

Các nhà khoa học đã phân tích những gì còn sót lại của một trong những khu vực đổ nát lớn nhất ở Bắc Mỹ, bãi đá lở Arroumd phía tây bắc dưới chân núi Aksoual, ngọn núi cao 3.912m so với mặt nước biển thuộc vùng núi cao trên dãy Atlas ở Maroc.

Một ngôi làng hiện đang tọa lạc trên đỉnh bãi đá với độ cao khoảng 2.000m này.

Nguồn gốc và niên đại của Arroumd đã khiến các nhà khoa học đau đầu suốt hơn 135 năm. Trước đây, các nhà nghiên cứu cho rằng đống đá này là một phần của băng tích-đá và trầm tích của sông băng.

Trái lại, tác giả chính của nghiên cứu Philip Hughes, một nhà địa mạo học thuộc Đại học Manchester (Anh) lại đưa ra giả thuyết rằng Arroumd là kết quả của một vụ lở đá xảy ra sau khi dòng sông băng chảy qua thung lũng ở đây tan chảy.


Ngôi làng trên bãi đá lở Arroumd thuộc dãy Atlas ở Maroc. (Ảnh: livescience.com)

Để giải mã bí ẩn của Arroumd, Hughes và các đồng nghiệp đã xác định niên đại của những hòn đá ở đây. Họ kiểm tra hàm lượng đồng vị của beryllium-10, một chất thường được tạo ra khi các tia từ vũ trụ tác động tới thạch anh trên bề mặt đá.

Hàm lượng đồng vị sẽ cho biết những tảng đá này tiếp xúc với không khí từ khi nào, cũng như cho biết khi nào mà trầm tích được hình thành.

Kết quả kiểm tra thật bất ngờ: vụ lở đá đã diễn ra sau khi sông băng tan chảy.

“Dòng sông băng đã tan chảy cách đây 11.700 năm vào cuối kỷ băng hà cuối cùng. Tuy nhiên các vách đá chỉ đổ ập xuống từ cách đây 4.500 năm, do đó không phải do hoạt động của sông băng tan chảy mà đá lở xuống".

Thay vào đó, các nhà khoa học đang nghi ngờ vụ lở đá xảy ra do các hoạt động địa chất vì nằm rất gần một khu vực hay xảy ra các hoạt động kiến tạo.

“Tôi không ngờ là vụ lở đá lại diễn ra muộn như vậy. Nhưng tôi luôn sẵn sàng để thách thức và nhìn lại, và hy vọng có thể cải thiện nghiên cứu trước đây của mình. Khoa học là thế mà", Hughes chia sẻ.

Sự xói mòn do sông băng gây ra có thể đã khiến các vách núi dốc hơn, tạo điều kiện cho đá lở lăn xuống. “Có khả năng những thung lũng từng có sông băng chảy qua sẽ sụp xuống do một vụ động đất, một trận mưa lớn, hoặc cả hai. Tại dãy Alps ở châu Âu, có những bằng chứng cho thấy cũng từng có một loạt những vụ lở núi tương tự vào cùng thời điểm, và một nghiên cứu gần đây cũng chỉ ra núi lở là do một trận mưa cực lớn diễn ra hồi đó", Hughes nói thêm.

Arroumd là một nơi rất khó để làm việc, Hughes cho biết. “Đã có vài vụ tai nạn nhỏ xảy ra ở khu vực nghiên cứu, và một số người tới đó cũng bị đổ bệnh một cách bí hiểm. Tôi thường đùa với mọi người về một "lời nguyền" ở Arroumd. Năm nay chúng tôi gặp phải một vài trận gió lốc khi bước vào thung lũng, chỉ vài ngày sau khi nghiên cứu được công bố. Chúng tôi không thể đứng vững vì gió quá mạnh, một điều rất bất thường bởi khu vực này là nơi có khí hậu ấm áp và ôn hòa”.

TIN CŨ HƠN
Top 15 món ăn

Top 15 món ăn "khó nuốt" nhất thế giới, bạn có dám thử?

Nhện đen chiên giòn, chuột bao tử, pín bò… là những món ăn siêu kinh dị khiến bạn chỉ nhìn thôi cũng đủ sởn gai ốc!

Đăng ngày: 18/11/2025
Thử giải bài toán khiến 98% người trên thế giới bó tay

Thử giải bài toán khiến 98% người trên thế giới bó tay

Bài toán "Ai giữ cá" tưởng chừng đơn giản nhưng khiến không ít người phải chào thua trước Einstein.

Đăng ngày: 17/11/2025
Súng điện từ railgun hoạt động như thế nào?

Súng điện từ railgun hoạt động như thế nào?

Tầm bắn xa hơn 20 lần, đầu đạn bay nhanh gấp hơn 10 lần các loại vũ khí quân sự thống thường – là tóm tắt ngắn gọn về uy lực của súng điện từ railgun.

Đăng ngày: 17/11/2025
Top 10 người có chỉ số IQ cao nhất thế giới

Top 10 người có chỉ số IQ cao nhất thế giới

Trên thế giới có những con người xuất chúng với chỉ số thông minh vượt trội như Albert Einstein, Stephen Hawking. Tuy nhiên, trong lịch sử thế giới có rất nhiều người có chỉ số IQ cao hơn hai nhà bác học trên.

Đăng ngày: 17/11/2025
Có tới 12 loại cầu vồng và không phải lúc nào cũng có đủ 7 màu cơ bản

Có tới 12 loại cầu vồng và không phải lúc nào cũng có đủ 7 màu cơ bản

Hồi nhỏ đi học chúng ta đã được dạy là cầu vồng hình thành khi các hạt nước trong không khí hoạt động như một cái lăng kính nhỏ, uốn, chia tách ánh sáng từ Mặt Trời và khi có đủ nước, đủ ánh nắng thì chúng ta có một quan cảnh rực rỡ với 7 màu sắc đẹp mắt.

Đăng ngày: 17/11/2025
Truyền thuyết về những ác quỷ trong lễ Giáng sinh

Truyền thuyết về những ác quỷ trong lễ Giáng sinh

Mụ phù thủy Frau Perchta, ác quỷ Krampus... là những sinh vật ma quỷ đáng sợ trong Giáng sinh.

Đăng ngày: 13/11/2025
Khám phá vận tải cơ Việt Nam C-295M

Khám phá vận tải cơ Việt Nam C-295M

Năm 2013, quân đội Nhân Dân Việt Nam đã ký hợp đồng mua máy bay vận tải C-295 cho nhiệm vụ vận chuyển vũ khí quân sự để thay thế một phần phi đội máy bay An-26 đang được sử dụng.

Đăng ngày: 13/11/2025
Khoa Học News