Hé lộ hình ảnh đầu tiên về vật chất tối

Lần đầu tiên, con người đã có thể tận mắt chứng kiến các dải vật chất tối bí ẩn, lẩn khuất phía dưới vũ trụ dễ quan sát bằng mắt thường.

Vật chất tối được coi là đóng vai trò quyết định đối với các giả thuyết nhằm lý giải cách vũ trụ đang giãn nở và cách các thiên hà tương tác với nhau. Mãi tới hiện nay, các nhà thiên văn học mới tạo ra được những hình ảnh trực tiếp đầu tiên về một phần hệ thống vật chất tối, sử dụng một chuẩn tinh như nguồn chiếu sáng.

Chuẩn tinh là một loại nhân thiên hà hoạt động, phát ra bức xạ cường độ cao dưới sự hỗ trợ của một lỗ đen siêu lớn ở trung tâm của thiên hà. Chuẩn tinh được các nhà thiên văn sử dụng nằm cách Trái đất 10 tỷ năm ánh sáng, đã rọi sáng một tinh vân khí khuếch tán khổng lồ, để lộ mạng lưới các sợi kết nối thiên hà trong một lưới vũ trụ.

Hình mô phỏng của máy tính về lưới vũ trụ, bao gồm các sợi vật chất (kể cả vật chất tối) kết nối với nhau. (Ảnh: Daily Mail)

Suốt nhiều năm qua, các nhà vũ trụ học đã dùng những mô phỏng của máy tính về cấu trúc vũ trụ để phát triển "mô hình chuẩn của vũ trụ học". Theo tính toán của họ, khi vũ trụ phát triển, vật chất trở nên bó cụm như một lưới vũ trụ khổng lồ, cấu tạo gồm các sợi và các nút dưới lực hấp dẫn.

Thông qua những kết quả mới nhất thu được từ kính viễn vọng Keck ở Hawaii, các nhà khoa học thuộc Đại học California (Mỹ) và Viện Thiên văn Max Planck (Đức) đã phát hiện một thiên thể vô cùng đặc biệt. "Nó rất lớn, ít nhất gấp 2 lần bất kỳ tinh vân nào từng được khám phá trước đó và nó vươn rộng ra ngoài môi trường của chuẩn tinh trong thiên hà", nhà nghiên cứu Sebastiano Cantalupo nói.

Mặc dù các kết quả quan sát ủng hộ bức ảnh mô phỏng của máy tính về một lưới vũ trụ, nhóm nghiên cứu nhận định, khi khuyếch tán trong tinh vân có thể nhiều hơn gấp 10 lần dự đoán. Sự thiếu chính xác này có thể do những hạn chế trong phân tích không gian của các mô hình hiện tại. Cụ thể là vì, các mô hình dựa trên lưới điện hiện tại đang thiếu khía cạnh nào đó của vật lý cơ bản về cách các thiên hà hình thành và tương tác với các chuẩn tinh.

Từ khóa liên quan:

vật chất tối

hình ảnh về vật chất tối

hệ thống vật chất tối

chuẩn tinh

nhân thiên hà hoạt động

mô hình chuẩn của vũ trụ học

lưới vũ trụ

Sebastiano Cantalupo