Hệ thống độc đáo giúp thành phố Trung Cổ đối phó hạn hán
Great Zimbabwe là một siêu đô thị Trung Cổ của châu Phi và có mạng lưới hố chứa nước đảm bảo cung cấp nước cho người dân trong mọi mùa.
Tàn tích của thành phố Great Zimbabwe nhìn từ trên cao. (Ảnh: Janice Bell).
Great Zimbabwe là thành phố lớn đầu tiên ở phía nam châu Phi, nơi ở của khoảng 18.000 người vào thời kỳ huy hoàng. Giới nghiên cứu chưa biết rõ nguyên nhân khiến siêu đô thị thời Trung Cổ này lụi tàn nhưng một nhóm nhà khảo cổ tìm thấy bằng chứng về hệ thống lưu trữ nước giúp thành phố tồn tại trong hạn hán, Science Alert hôm 30/1 đưa tin.
Các chuyên gia đến từ Đan Mạch, Nam Phi, Anh và Zimbabwe cho rằng một loạt hố trũng hình tròn lớn gọi là hố dhaka ở quanh thành phố không phải được dùng để đào đất sét mà dùng để thu thập nước. Ví dụ, nhiều hố dhaka ở chân sườn đồi có thể thu thập nước mưa và nước ngầm. Nhiều hố khác nằm quanh những dòng suối chảy qua thành phố.
Theo nhóm nghiên cứu, bằng cách thu thập nước mưa và dựng rào ngăn một số đoạn sông suối, người dân sống trong thành phố có thể đảm bảo luôn có sẵn nước uống và tưới tiêu nông nghiệp vào phần lớn thời gian trong năm, ngay cả trong mùa khô. Chẳng hạn, nhiều cây cối ở gần dhaka phát triển nhờ nguồn nước sông hoặc nước ngầm giúp duy trì độ ẩm cao trong đất.
Các nhà khoa học thu được phát hiện mới về vai trò của hố dhaka ở Great Zimbabwe nhờ dùng phương pháp quét laser từ trên cao để khảo sát những đặc điểm của di chỉ, thậm chí ở nơi cây cỏ mọc dày. Họ cũng sử dụng kết quả khảo sát mặt đất và trò chuyện với cộng đồng ở địa phương. Việc tính toán lượng nước tất cả hố dhaka quanh thành phố có thể chứa được rất khó khăn, đặc biệt do đây là nghiên cứu đầu tiên kiểm tra cấu trúc này. Tuy nhiên, các ước tính chỉ ra hố dhaka có thể lưu trữ hơn 18 triệu lít nước. Nhóm nghiên cứu công bố phát hiện trên tạp chí Anthropocene.
Vào thời kỳ huy hoàng của Great Zimbabwe từ giữa thế kỷ 11 đến thế kỷ 15, thành phố là nơi ở của tầng lớp quý tộc thống trị, lãnh đạo tôn giáo, thợ thủ công và thương nhân. Hiện nay, lịch sử của Great Zimbabwe vẫn là bí ẩn lớn. Có thể thành phố sụp đổ do biến đổi khí hậu, ngay cả với hệ thống điều phối nước như vậy.
Sốc với xác ướp nửa tỉ tuổi nguyên vẹn như mới chết hôm qua ở Trung Quốc
Xác ướp tự nhiên tốt nhất thế giới đã được tìm thấy ở Nam Trung Quốc, được bảo tồn hoàn hảo trong không gian ba chiều dù đã chết ít nhất 540 triệu năm trước.
Chiến binh Goliath có thể không khổng lồ như trong Kinh thánh miêu tả
Các phiên bản đầu tiên của Kinh thánh mô tả Goliath - chiến binh Philistine cổ đại được biết đến là một người khổng lồ có chiều cao theo thuật ngữ cổ đại đạt tới bốn cubit và một sải tay.
Nhà của người La Mã cổ đại: Càng có tiền càng sống thấp, tầng lớp nghèo sống ở tầng cao nhất
Vào thời kỳ hưng thịnh, đế chế La Mã cổ đại là nơi tập trung những thành phố ồn áo, náo nhiệt và nhộn nhịp bậc nhất thời điểm đó. Đó là nơi cư trú của mọi công dân thuộc các tầng lớp khác nhau.
Những quái vật thế giới chưa từng biết lộ diện trong năm 2022
Hàng loạt quái vật kinh dị và chưa từng được ghi nhận trước đây trên địa cầu đã lần lượt lộ diện, cho thấy Trái đất và cây tiến hóa phức tạp của nó hãy còn là một vùng bí ẩn khổng lồ.
Quét radar nhà thờ cổ, phát hiện bóng ma vua Viking 1.100 tuổi
Một nhóm nghiên cứu tuyên bố họ vừa giải quyết được một trong những bí ẩn lâu đời nhất của lịch sử - tìm ra vua Viking Harald Bluetooth huyền thoại, người cai trị Đan Mạch và Na Uy từ năm 935 sau Công Nguyên.
Nguyên nhân rùng mình khiến Trái đất từng biến thành "hành tinh quái vật"
Một ngày tận thế còn khủng khiếp hơn phim ảnh đã xảy ra với các động vật kỷ Tam Điệp, kích hoạt sự sản sinh của dòng họ quái vật khủng khiếp nhất mọi thời đại, thống trị xuyên 2 kỷ sau đó.
