Hóa thạch muỗi truyền bệnh sốt rét trong hổ phách 100 triệu năm

Xác một con muỗi được cho là tổ tiên của muỗi Anophene chuyên truyền bệnh sốt rét ngày nay vẫn nguyên vẹn trong khối hổ phách sau 100 triệu năm.

Các nhà khoa học phát hiện hóa thạch của một con muỗi được bảo quản hoàn hảo trong khối hổ phách 100 triệu năm, IFL Science hôm 12/2 đưa tin. Con muỗi cổ đại có thể hé lộ nguồn gốc của bệnh sốt rét, căn bệnh giết chết hơn 400.000 người mỗi năm.


Khối hổ phách 100 triệu năm lưu giữ xác muỗi cổ đại. (Ảnh: IFL Science).

Nhóm nghiên cứu ở Đại học Oregon, Mỹ, xác định mẫu vật thuộc về một loài muỗi mới và đặt tên cho nó là Priscoculex burmanicus. Khối hổ phách được tìm thấy trong mỏ đá ở Myanmar, có niên đại từ giữa kỷ Phấn trắng. Dù loài muỗi này hoàn toàn mới, nó có nhiều đặc điểm giống muỗi Anophene ngày nay chuyên truyền bệnh sốt rét.

P. burmanicus và muỗi Anophene có mạng cánh, râu, bụng và vòi giống nhau. Điều này chỉ ra loài muỗi mới phát hiện có cùng dòng dõi với muỗi Anophene và có thể truyền bệnh sốt rét từ 100 triệu năm trước. Kết quả nghiên cứu được công bố trên tạp chí Historical Biology.

"Những con muỗi có thể là vật trung gian truyền bệnh sốt rét ở thời điểm đó, nhưng đây vẫn là một câu hỏi mở", nhà nghiên cứu George Poinar Jr. ở Đại học Oregon, cho biết. "Ở thời cổ đại, tổ tiên của muỗi Anophene có thể đốt chim, động vật có vú nhỏ và bò sát như ngày nay".

Bệnh sốt rét do một số ký sinh trùng thuộc chi Plasmodium gây ra. Khi muỗi cái nhiễm ký sinh trùng đốt người và động vật để hút máu, chúng đồng thời truyền bệnh. Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) ước tính gần một nửa dân số thế giới có nguy cơ mắc bệnh sốt rét, đặc biệt là người dân sống ở khu vực cận sa mạc Sahara ở châu Phi. Bệnh sốt rét có thể điều trị nhưng chưa có vắcxin phòng bệnh hiệu quả. Các biện pháp phòng ngừa bao gồm phun thuốc diệt muỗi và mắc màn.

Nghiên cứu cũng làm sáng tỏ cách muỗi Anophene lan rộng trên toàn cầu. Các nhà nghiên cứu tổ tiên của chúng vượt qua Gondwana, một siêu lục địa cổ đại, trước khi phân tán ở châu Phi, Nam Mỹ, Madagascar, Ấn Độ, Australia, Nam Cực và Arab. Việc tìm hiểu về quá trình tiến hóa của bệnh sốt rét cũng như mối liên hệ với loài muỗi có thể giúp các nhà khoa học rút ra phương pháp mới để đối phó với căn bệnh này.

TIN CŨ HƠN
Hóa thạch mới cho thấy động vật linh trưởng có tổ tiên ở châu Á

Hóa thạch mới cho thấy động vật linh trưởng có tổ tiên ở châu Á

Một động vật linh trưởng hóa thạch mới được phát hiện tại Myanmar tiết lộ rằng tổ tiên chung của người, khỉ không đuôi và vượn có thể đã tiến hóa từ động vật linh trưởng châu Á, chứ không phải châu Phi như nhiều nhà nghiên cứu vẫn nghĩ.

Đăng ngày: 19/12/2025
Phát hiện phòng tắm niên đại 2.000 năm của người Do Thái cổ

Phát hiện phòng tắm niên đại 2.000 năm của người Do Thái cổ

Mới đây, các nhà khảo cổ học đã phát hiện một phòng tắm nghi thức Do Thái cổ có niên đại 2000 năm tuổi ngay dưới sàn nhà khách tại một gia đình gần Jerusalem.

Đăng ngày: 18/12/2025
Phát hiện 8 răng người thật trong tượng Chúa Jesus 300 tuổi

Phát hiện 8 răng người thật trong tượng Chúa Jesus 300 tuổi

Sau khi tiến hành chụp X-quang bức tượng Chúa Jesus có từ thế kỷ XVII – XVIII, các nhà khoa học đã phát hiện ra 8 chiếc răng người thật còn nguyên vẹn trong miệng bức tượng này.

Đăng ngày: 10/12/2025
Khai quật hóa thạch khủng long niên đại 135 triệu năm

Khai quật hóa thạch khủng long niên đại 135 triệu năm

Các nhà khoa học Đức vừa tiến hành khai quật bộ xương khủng long ăn thịt còn nguyên vẹn tới 98% có niên đại 135 triệu năm.

Đăng ngày: 07/12/2025
Xác voi Ma mút 42.000 năm tuổi xuất hiện trước công chúng

Xác voi Ma mút 42.000 năm tuổi xuất hiện trước công chúng

Chú voi Ma mút có tên Lyuba sau 42.000 năm bị chôn vùi dưới bùn lầy đã lần đầu tiên xuất hiện trước công chúng Mỹ tại Bảo tàng The Field, bang Chicago.

Đăng ngày: 03/12/2025
Kiếm báu vẫn sáng bóng sau 2700 năm của Việt Vương Câu Tiễn

Kiếm báu vẫn sáng bóng sau 2700 năm của Việt Vương Câu Tiễn

Thanh kiếm Câu Tiễn được làm từ đồng và thiếc vẫn giữ được độ sắc bén và sáng bóng sau hàng nghìn năm tồn tại.

Đăng ngày: 26/11/2025
Trung Quốc phát hiện thanh kiếm cổ 2000 năm bằng đồng xanh như mới

Trung Quốc phát hiện thanh kiếm cổ 2000 năm bằng đồng xanh như mới

Khi khai quật các nhà khảo cổ đều thấy bất ngờ khi phát hiện một thanh kiếm cổ bằng đồng xanh không hề bị gỉ sét, màu sắc vẫn như mới sau hơn 2000 năm.

Đăng ngày: 26/11/2025
Khoa Học News