Hơn một thế kỷ giải mã căn bệnh làm đắm hai con tàu thám hiểm

Thủy thủ đoàn thám hiểm Franklin năm 1845 bị cho là đã thiệt mạng vì bệnh Addison do lao, theo kết luận mới được công bố.

Ngày 19/5/1845, thuyền trưởng John Franklin dẫn đầu tàu HMS Erebus và HMS Terror lên đường khám phá Hành lang Tây Bắc, tuyến đường đi qua Bắc Băng Dương nối Đại Tây Dương với Thái Bình Dương. Khởi đầu với đầy hy vọng, chuyến thám hiểm kết thúc bằng bi kịch khi hai con tàu mắc kẹt trong băng và toàn bộ 129 người thuộc thủy thủ đoàn không ai sống sót.

Trải qua thời gian, câu chuyện về chuyến thám hiểm Franklin được thêu dệt thành huyền thoại. Gần đây, giáo sư Russell Taichman từ Đại học Michigan (Mỹ) đã đưa ra các bằng chứng mới lý giải nguyên nhân khiến 129 người qua đời.


Minh họa một trong 2 con tàu bị kẹt giữa băng. (Tranh: De Agostin).

Trên tờ Arctic, giáo sư Taichman nhận định đoàn thám hiểm Franklin chết vì bệnh Addison, dạng rối loạn xảy ra khi tuyến thượng thận hoạt động không hiệu quả và không sản xuất đủ hormone cần thiết.

"Trước đây, nguyên nhân phổ biến nhất dẫn đến bệnh Addison là lao", giáo sư Taichman nói. Theo ông, bệnh nhân Addison gặp khó khăn trong việc điều hòa natri dẫn đến mất cân bằng chất lỏng. Họ lâm vào tình trạng thiếu nước, không thể duy trì cân nặng ngay cả khi đầy đủ thức ăn. Dấu hiệu đặc trưng của bệnh Addison là sụt cân, da và môi sậm màu, lợi đen.

Trên thực tế, ghi chép do các nhân chứng để lại cho thấy nhiều thủy thủ "gầy gò một cách đáng sợ với phần miệng khô, đen" dù hai con tàu chở theo khối lượng lớn thực phẩm. Một số nhà sử học lập luận ngộ độc chì, thiếu vitamin C cùng thời tiết giá lạnh là nguyên nhân dẫn đến cái chết của đoàn thám hiểm song giáo sư Taichman tin rằng thứ đánh gục họ chính là bệnh Addison. Đặc biệt, dấu hiệu bệnh lao được tìm thấy ở ít nhất 3 thủy thủ.

"Thiếu vitamin C và phơi nhiễm chì góp phần gây nên căn bệnh Addison", giáo sư Taichman nói. "Phát hiện này chính là bước tiến quan trọng để hiểu rõ hơn về một trong những bí ẩn lớn nhất công cuộc thám hiểm Bắc Cực".

TIN CŨ HƠN
Với 20 kháng sinh, 12 chất chống ung thư, tác dụng của nghệ vượt ngoài mong đợi

Với 20 kháng sinh, 12 chất chống ung thư, tác dụng của nghệ vượt ngoài mong đợi

Từ 4.500 năm trước, nghệ đã được sử dụng chủ yếu ở châu Á cả trong nấu ăn và điều trị nhiều chứng bệnh từ tiêu hóa, khớp... đến vết thương ngoài da.

Đăng ngày: 08/10/2025
Những tác dụng không ngờ của nước mía

Những tác dụng không ngờ của nước mía

Nước mía không chỉ có hương vị ngon mà còn cung cấp năng lượng cho cơ thể và ngăn ngừa một số bệnh. Đây là nguồn cung cấp dồi dào chất khoáng thiết yếu và vitamin cần thiết cho cơ thể.

Đăng ngày: 08/10/2025
Bí mật trên hòn đảo toàn người trường thọ ở Hy Lạp

Bí mật trên hòn đảo toàn người trường thọ ở Hy Lạp

Người dân ở đây có độ tuổi trung bình trên 90, đặc biệt không bệnh tật và ra đi theo cách tự nhiên thanh thản nhất khi cập kê trăm tuổi.

Đăng ngày: 05/10/2025
Bài trắc nghiệm tâm lý Hermann Rorschach

Bài trắc nghiệm tâm lý Hermann Rorschach

Hermann Rorschach là một bác sĩ tâm thần của Freud Thụy Sĩ và nhà phân tâm học, nổi tiếng với việc phát triển một thử nghiệm xạ được gọi là inkblot thử nghiệm Rorschach.

Đăng ngày: 27/09/2025
Cách xử lý khi bị rết cắn

Cách xử lý khi bị rết cắn

Đôi khi trong nhà bạn xuất hiện con rết với hình thù đáng sợ. Khi chẳng may bị rết cắn, nếu không xử lý kịp thời có thể gây trúng độc và có đôi khi dẫn đến tử vong. Vậy khi bị rết cắn cần xử lý như thế nào?

Đăng ngày: 25/09/2025
Vitamin B12 quan trọng thế nào?

Vitamin B12 quan trọng thế nào?

Năm 1948, Rickes đã phân lập từ gan lợn một chất kết tinh màu đỏ đặt tên là vitamin B12, sau đó 4 giải Nobel đã được trao tặng cho những công trình nghiên cứu có liên quan đến vitamin B12.

Đăng ngày: 23/09/2025
Bộ tộc 900 năm qua không một người mắc ung thư

Bộ tộc 900 năm qua không một người mắc ung thư

Bộ tộc Hunzas ăn chay, dùng thực phẩm không hóa chất, môi trường tự nhiên trong lành, vận động nhiều và hít thở xua tan căng thẳng giúp tránh xa các căn bệnh thời đại.

Đăng ngày: 20/09/2025
Khoa Học News