Khai thác nước ngầm làm nghiêng trục Trái đất

Một nghiên cứu cho thấy việc khai thác nước ngầm trong nhiều thập kỷ đã khiến trục Trái đất nghiêng về phía đông gần 80cm trong 20 năm.

Cực quay của Trái đất, điểm mà Trái đất xoay quanh, không cố định. Nó di chuyển trong một quá trình gọi là chuyển động cực, khi vị trí của cực quay thay đổi so với lớp vỏ Trái đất. Quá trình này có thể được hình dung như một con quay; nếu trọng lượng phân bố của con quay thay đổi, nó sẽ quay khác đi. Sự phân bố nước trên hành tinh hoạt động tương tự. Khi nước dịch chuyển, nó thay đổi cách Trái đất quay, theo IFL Science hôm 28/11.


Con người khai thác nước ngầm quá mức có thể khiến môi trường bị ảnh hưởng. (Ảnh: Sumeth c/Shutterstock)

"Cực quay của Trái đất thực sự thay đổi rất nhiều", TS Ki-Weon Seo, nhà địa vật lý tại Đại học Quốc gia Seoul, giải thích trong một tuyên bố về nghiên cứu năm 2023 được công bố trên Geophysical Research Letters. "Nghiên cứu của chúng tôi cho thấy trong số các nguyên nhân liên quan đến khí hậu, việc phân phối lại nước ngầm thực sự có tác động lớn nhất đến sự trôi dạt của cực quay", ông nói.

Nước ngầm khác với nước sông và hồ. Nó là nước ẩn dưới lòng đất và tích tụ từ mưa và các dạng kết tủa khác. Khi nước thấm vào đất, nó từ từ thấm xuống các tầng chứa nước tự nhiên - các bể chứa ngầm. Loại nước này là một đặc điểm quan trọng của vòng tuần hoàn nước vì nó cung cấp nước ngay cả trong thời kỳ mưa ít.

Ngày nay, khoảng 50% dân số thế giới phụ thuộc vào nước ngầm để lấy nước uống và 1/3 lượng nước tưới tiêu trên thế giới. Theo truyền thống, con người tiếp cận loại nước này thông qua giếng, lỗ khoan... Tuy nhiên trong suốt thế kỷ 20, các xã hội hiện đại đã bắt đầu khai thác các bể chứa nước ngầm ở quy mô lớn hơn nhiều. Nghiên cứu chỉ ra, từ năm 1993 đến 2010, con người đã bơm 2.150 tỷ tấn nước ngầm.

Năm 2016, các nhà khoa học đã cảnh báo sự phân bố của nước có thể làm thay đổi vòng quay của Trái đất. Nhưng vào thời điểm đó, hiện tượng này còn thiếu chi tiết về cách sử dụng nước ngầm có thể liên quan đến điều đó.

Sau đó nhóm nghiên cứu của TS Ki-Weon Seo đã mô hình hóa những thay đổi quan sát được trong sự trôi dạt của cực quay Trái đất và sự chuyển động của nước. Họ đã chạy nhiều kịch bản và tìm ra phương án duy nhất phù hợp với mức trôi dạt 4,3 cm mỗi năm tương ứng với 2.150 tỷ tấn nước ngầm được phân phối lại đã được tính toán trước đó.

Nghiên cứu này đã định lượng một cách hiệu quả vai trò của việc bơm nước ngầm đối với chuyển động cực và biến đổi khí hậu. Mặc dù sự dịch chuyển cực do loại hình khai thác này gây ra có thể sẽ không làm thay đổi cách các khu vực có nguy cơ trải qua các mùa, nhưng sự dịch chuyển cực có thể tác động đến khí hậu.

TIN CŨ HƠN
Phát hiện thú vị: Phụ nữ càng lấy chồng xa, sinh con càng thông minh, vì sao vậy?

Phát hiện thú vị: Phụ nữ càng lấy chồng xa, sinh con càng thông minh, vì sao vậy?

Không biết bạn đã từng nghe câu nói phụ nữ càng lấy chồng xa, sinh con sẽ càng thông minh hay chưa? Bạn tò mò không biết câu nói này có dựa trên cơ sở khoa học hay không thì câu trả lời là có.

Đăng ngày: 01/01/2026
Giải mã 6 hiện tượng gây khiếp sợ xảy ra sau khi Từ Hi Thái Hậu qua đời

Giải mã 6 hiện tượng gây khiếp sợ xảy ra sau khi Từ Hi Thái Hậu qua đời

Hàng loạt hiện tượng bí ẩn xảy ra trong quá trình diễn ra tang lễ của Từ Hi thái hậu khiến nhiều người sau đó bàn tán không ngớt.

Đăng ngày: 31/12/2025
5 hiện tượng tự nhiên khiến máy bay dễ gặp tai nạn

5 hiện tượng tự nhiên khiến máy bay dễ gặp tai nạn

Chim là nguyên nhân tự nhiên hàng đầu khiến các chuyến bay gặp sự cố.

Đăng ngày: 31/12/2025

"Dòng sông đỏ" ở Trung Quốc: Mưa xuống đổi màu rực rỡ, thức uống làm từ nước sông này nổi tiếng ai cũng biết

Ở phụ lưu của Trường Giang có một nhánh sông rất đặc biệt, mỗi khi trời mưa lại trở thành một dòng sông đỏ rực. Có chuyện thần kỳ như thế sao?

Đăng ngày: 31/12/2025
Trái đất không bao giờ hết dầu thô, tức là chúng ta sẽ không hết xăng?

Trái đất không bao giờ hết dầu thô, tức là chúng ta sẽ không hết xăng?

Chúng ta thường nghe nói tài nguyên thiên nhiên là hữu hạn, trong khi đó đất thì chật, người thì đông, mà dân số tăng liên tục dẫn tới việc tăng tiêu thụ nguyên nhiên liệu.

Đăng ngày: 31/12/2025
Top 7 sự thật về vùng đất nóng nhất thế giới, nơi có thể rán trứng bằng nhiệt độ ngoài trời

Top 7 sự thật về vùng đất nóng nhất thế giới, nơi có thể rán trứng bằng nhiệt độ ngoài trời

Công viên quốc gia nóng nhất, khô nhất và thấp nhất so với mực nước biển - Thung lũng Chết (Death Valley) là vùng đất của những điều cực đoan.

Đăng ngày: 31/12/2025
9 vị thần hàng đầu trong 'Thần thoại Hy Lạp'

9 vị thần hàng đầu trong 'Thần thoại Hy Lạp'

Theo trang Ancient History Lists, dưới đây là những vị thần hàng đầu, có sức ảnh hưởng lớn trong "Thần thoại Hy Lạp".

Đăng ngày: 31/12/2025
Khoa Học News