Khám phá cách kí sinh trùng điều khiển hành vi vật chủ

Không chỉ có trong phim kinh dị, những loài kí sinh trùng có khả năng điều điều khiển vật chủ lớn hơn nó gấp nhiều lần cũng tồn tại ngay trong đời sống chúng ta.

Đây là những sinh vật sống trong cơ thể vật chủ, chúng có thể chi phối thần kinh và thậm chí giết chết vật chủ. Khác với những loài kí sinh thông thường sống nhờ trên vật chủ, những kí sinh trùng này có khả năng tấn công trực tiếp vào não bộ và điều khiển hành vi của vật chủ để phát triển, sinh sản và nối dài chu kì sống.

Giun Gordian

Một trong những vật chủ của nó loài dế. Giun Gordian cần nước để kết đôi và sinh sản, nhưng dế lại thích nơi đất khô. Vì vậy khi đủ lớn, giun tiết ra một loại protein làm sai lệch hệ thống định vị của con dế khiến con dế nhảy loạn xạ, di chuyển tới gần nguồn nước hơn và cuối cùng nhảy xuống nước và chết đuối. Khi đó giun chui khỏi vật chủ, bắt đầu kết đôi và sinh sản, trứng của nó bị ăn bởi côn trùng dưới nước, côn trùng khi trưởng thành bay đi và lại bị ăn bởi dế. Từ đó, giun Gordian tiếp tục lặp lại chu kì sống của mình.

Virus bệnh dại

Cũng là một loại kí sinh có khả năng tác động đến não bộ. Virus thường xuất hiện ở loài chó và di chuyển theo dây thần kinh lên não, gây viêm nhiễm và cuối cùng giết chết vật chủ. Nhưng trước đó, nó thường làm tăng sản sinh nước miếng nhiễm dại và tăng tính hung hăng của vật chủ khiến vật chủ tăng không kiểm soát được và muốn cắn vật khác, tăng khả năng lây lan virus.

Nấm zombie Ophiocordyceps

Vật chủ của nó là kiến nhiệt đới thường sống trên ngọn cây. Sau khi bào tử nấm zombie xâm nhập vào cơ thể kiến bằng cách đục lỗ trên thân, chúng khiến kiến co quắp và rơi khỏi cây. Nấm thay đổi hành vi của kiến, bắt nó đi lang thang trong vô thức tới khi sẩy chân vào lá cây có đủ điều kiện cho nấm sinh sản, sau đó, nấm kí sinh chui ra từ cổ kiến phát triển và tiếp tục phát tán bào tử lây nhiễm cho các con kiến khác.

Plasmodium, tác nhân bệnh sốt rét

Một trong những kẻ sát nhân nguy hiểm nhất và cũng là một ký sinh trùng mặc dù không chi phối não bộ nhưng vẫn có thể thay đổi hành vi vật chủ. Ký sinh trùng này cần loài muỗi làm trung gian, nó khiến muỗi đốt thường xuyên hơn và lâu hơn để chuyển những virus này vào cơ thể vật chủ. Và con người hoặc động vật khác khi bị bệnh sốt rét cũng sẽ thu hút muỗi hơn, thế là virus lại trở về vật chủ trung gian và tiếp tục lan truyền gây ra hàng trăm triệu ca sốt rét mỗi năm.

Toxoplasma kí sinh giúp loài mèo

Có một vi sinh vật gọi là Toxoplasma, chúng cần cả mèo và động vật gặm nhấm để hoàn thành vòng đời. Khi một con chuột bị lây nhiễm do ăn phân mèo, ký sinh trùng thay đổi nồng độ chất hóa học trong não chuột, làm cho nó ít đề phòng mèo hơn. Biến chúng thành những con mồi dễ dàng và bị ăn thịt, và cứ thế tiếp tục lây truyền ký sinh trùng.

Trong hầu hết các trường hợp, ta không hoàn toàn hiểu cách chúng thay đổi hành vi vật chủ nhưng những gì ta biết cho thấy chúng thật sự đa dạng. Giun Gordian tác động trực tiếp lên bộ não loài dế. Ký sinh trùng sốt rét lại kiềm chế enzyme buộc muỗi phải đốt nhiều hơn. Virus dại có thể gây ra hành vi muốn cắn bằng cách quá tải bộ não. Qua tất cả những điều trên bạn có thắc mắc liệu con người có đang bị chi phối bởi kí sinh trùng nhưng lại không hề hay biết? Vì hơn một nửa sinh vật trên thế giới là kí sinh trùng và có thể còn nhiều hơn thế.

Loading...
TIN CŨ HƠN
Độc đáo loài xương rồng tự chết để tiếp tục tồn tại và lan rộng khắp sa mạc

Độc đáo loài xương rồng tự chết để tiếp tục tồn tại và lan rộng khắp sa mạc

Không giống các loại xương rồng khác trên thế giới thường phát triển theo chiều dọc, Creeping Devil phát triển theo chiều ngang và nằm trên mặt đất.

Đăng ngày: 10/05/2025
Nguyên nhân biến chuồn chuồn từ vàng thành đỏ

Nguyên nhân biến chuồn chuồn từ vàng thành đỏ

Cân bằng hoá học giữa các sắc tố trong bụng chuồn chuồn xác định màu sắc của chúng. Khi có chất oxi hoá, những tế bào này vàng và khi có mặt chất khử, chúng trở thành đỏ.

Đăng ngày: 09/05/2025
Việt Nam vinh dự sở hữu 3 trong 10 loại quả hiếm nhất thế giới

Việt Nam vinh dự sở hữu 3 trong 10 loại quả hiếm nhất thế giới

Trong danh sách 10 loại trái cây được bình chọn là ngon và hiếm nhất thế giới, thì có tới 5 loại quả xuất hiện ở Việt Nam nhưng trong đó có 3 loại quả có nguồn gốc từ vùng Đông Nam Á.

Đăng ngày: 05/05/2025
Top 10 loại nấm quý hiếm nhất ở Việt Nam

Top 10 loại nấm quý hiếm nhất ở Việt Nam

Hiện nay các loại nấm là món ăn ưa thích của nhiều người. Không chỉ có giá trị dinh dưỡng cao chúng còn là nguyên liệu để chế biến những món ăn hấp dẫn.

Đăng ngày: 04/05/2025
12 loại nấm độc nguy hiểm nhất thế giới

12 loại nấm độc nguy hiểm nhất thế giới

Nếu ăn phải một số loại nấm độc như nấm đôi cánh thiên thần hoặc nấm mũ đầu lâu, con người sẽ bị tổn thương gan, thận, hệ thần kinh, dẫn đến tử vong.

Đăng ngày: 02/05/2025
Con rết

Con rết "dài phá kỷ lục thế giới" ở Đà Nẵng

Anh Vũ Hồng Phương, 28 tuổi ở đường Nguyễn Tri Phương, phường Thạc Rán, quận Thanh Khê, TP Đà Nẵng cho biết, cách đây vài ngày anh có thấy một con rết chạy vào sân nhà.

Đăng ngày: 01/05/2025
Hàng loạt cây cảnh chứa chất độc chết người

Hàng loạt cây cảnh chứa chất độc chết người

Các nhà sinh học cảnh báo trong số cây cảnh trồng trong nhà có nhiều loại cây chứa độc tố gây chết người nếu ăn phải.

Đăng ngày: 29/04/2025
Tiêu điểm
Khoa Học News