Khối khí methane "ngủ say" dưới Bắc Cực bắt đầu thoát ra ngoài

Giới khoa học tìm ra bằng chứng cho thấy khí methane đông lạnh dưới lòng Bắc Băng Dương bắt đầu bị thải ra tại vùng sườn lục địa rộng lớn ngoài khơi bờ biển Đông Siberia.

Đây là diễn biến đáng lo ngại, vì trữ lượng khí methane đông lạnh này được coi là “gã khổng lồ chưa tỉnh giấc của vòng tuần hoàn carbon”, theo Guardian.

Theo đó, nồng độ khí methane cao đã đã được phát hiện ở độ sâu 350m dưới biển Laptev gần Nga, khiến các chuyên gia lo ngại một “vòng lặp phản hồi khí hậu mới” đã bị kích hoạt, sẽ khiến hiện tượng nóng lên toàn cầu diễn ra nhanh hơn.

Cụ thể, “vòng lặp phản hồi” này có nghĩa là sự nóng lên toàn cầu làm tan chảy lớp băng vĩnh cửu ở Bắc Cực, giải phóng khí methane, gây thêm nóng lên toàn cầu, làm tan chảy nhiều băng hơn, giải phóng nhiều khí methane hơn...

Sườn lục địa (phần mở rộng của thềm lục địa, có độ dốc lớn) ở Bắc Cực có trữ lượng methane đông lạnh lớn. Methane có tác động gây nóng lên toàn cầu mạnh gấp 80 lần so với CO2 trong vòng 20 năm. Cơ quan Khảo sát Địa chất Mỹ (US Geological Survey - USGS) coi sự bất ổn đối với trữ lượng methane ở đây là một trong bốn kịch bản gây biến đổi khí hậu đột ngột.


Khí methane được phát hiện dưới lòng biển Laptev gây ra lo ngại một vòng phản hồi khí hậu mới đã bị kích hoạt. (Ảnh: Markus Rex/Alfred-Wegener-Institut).

Nhóm nghiên cứu trên tàu nghiên cứu R/V Akademik Keldysh của Nga cho biết khí methane bị thải ra tan vào nước, nhưng nồng độ methane ở trên mặt biển cao hơn gấp 4-8 lần bình thường, và đang thải vào bầu khí quyển.

“Vào lúc này, chưa có tác động lớn nào lên hiện tượng nóng lên toàn cầu, nhưng điều đáng nói ở đây là quá trình này đã bị kích hoạt”, nhà khoa học Thụy Điển Örjan Gustafsson, của Đại học Stockholm, cho biết từ trên tàu nghiên cứu.

Nhiệt độ Bắc Cực đang tăng nhanh gấp đôi so với trung bình toàn cầu, câu hỏi đang được đặt ra là liệu trữ lượng khí methane đông lạnh có bị thải vào bầu khí quyển hay không, và khi nào. Đây là yếu tố bất trắc, khó xác định trong các mô hình tính toán về khí hậu.


Các nhà nghiên cứu trên tàu Electra 1, chuyến đi diễn ra trước tàu Akademik Keldysh. (Ảnh: ISSS2020).

Ở 6 điểm quan sát trên một khu vực sườn lục địa dài 150 km, rộng 10 km, nhóm nghiên cứu thấy các đám mây bọt bị thải ra từ dưới đáy.

Tại một điểm ở sườn lục địa biển Laptev, ở độ sâu 300m, họ phát hiện nồng độ khí methane lên đến 1.600 nanomol trên một lít, tức cao hơn 400 lần so với nếu biển và khí quyển ở thế cân bằng.

“Việc phát hiện ra sườn lục địa thải khí methane là rất quan trọng và cho tới nay chưa được kiểm chứng”, Igor Semiletov, Viện Hàn lâm Khoa học Nga, cho biết. “Có thể điều này sẽ có hậu quả nghiêm trọng lên khí hậu, nhưng chúng ta cần thêm nghiên cứu trước khi kết luận điều đó”.

Phát hiện mới này có thể sẽ là nguồn thải methane thứ ba trong khu vực này. Ông Semiletov vốn đã nghiên cứu khu vực này hai thập kỷ, và từng phát hiện khí methane bị thải ra từ thềm lục địa Bắc Cực, tức phần nông hơn so với sườn lục địa.

Năm nay, nhiệt độ ở Siberia đang cao hơn 5 độ C so với trung bình 6 tháng đầu năm - một hiện tượng bất thường. Cuối mùa đông năm ngoái, băng biển tan sớm một cách bất thường. Mùa đông năm nay, quá trình nước đóng băng vẫn chưa bắt đầu, tức muộn nhất kể từ khi dữ liệu được lưu trữ về quá trình này.

TIN CŨ HƠN
Nguy hiểm núi lửa Indonesia rung chuyển 500 lần/ngày

Nguy hiểm núi lửa Indonesia rung chuyển 500 lần/ngày

Thông tin từ Cơ quan Giảm nhẹ Thảm họa quốc gia Indonesia (BNPB) cho biết cơ quan đã ghi nhận mỗi ngày có 500 cơn địa chấn xảy ra xung quanh núi lửa Mount Agung ở đảo Bali, Indonesia.

Đăng ngày: 17/12/2025
Bão là gì? Bão hình thành như thế nào và vì sao có bão?

Bão là gì? Bão hình thành như thế nào và vì sao có bão?

Bão hình thành như thế nào? Vì sao lại có bão? Bài viết dưới đây sẽ giải đáp cho bạn biết đó.

Đăng ngày: 16/12/2025
Sóng thần là gì? Khi nào xảy ra sóng thần?

Sóng thần là gì? Khi nào xảy ra sóng thần?

Sóng thần là một trong những thiên tai có sức tàn phá khủng khiếp nhất của nhân loại.

Đăng ngày: 14/12/2025
Hướng dẫn xử lý nước và vệ sinh môi trường trong mùa bão lụt

Hướng dẫn xử lý nước và vệ sinh môi trường trong mùa bão lụt

Sau bão lụt, thường xảy ra nhiều loại dịch bệnh như tả, lỵ, thương hàn... mà nguyên nhân chính là do môi trường và nguồn nước sinh hoạt bị ô nhiễm.

Đăng ngày: 12/12/2025
Trái đất đang bị đe dọa bởi kỷ băng hà mới?

Trái đất đang bị đe dọa bởi kỷ băng hà mới?

Các nhà khoa học dự báo 10 năm tới hoạt động của Mặt trời sẽ giảm xuống. Do vậy, liệu có lặp lại “thời kỳ tiểu băng hà” đã từng xảy ra vào thế kỷ XVII.

Đăng ngày: 09/12/2025
Rực vàng trong nắng mùa hoa Giáng Hương

Rực vàng trong nắng mùa hoa Giáng Hương

Loài thực vật nằm trong sách đỏ Việt Nam - Giáng hương quả to Pterocarpus macrocarpus bắt đầu thay áo mới và trang điểm bộ cánh màu xanh biếc bằng từng chùm bông hoa vàng rực rỡ. Với chiếc cuống dài và nhiều lông, vàng rực, đan xen trong từng kẽ lá. Những bông hoa đầu mùa không chỉ biết khoe sắc mà còn phát tán mùi hương thơm ngào ngạt cả góc rừng làm đánh thức lũ bướm ngái ngủ trong chiếc kén sau những ngày dài đói bụng...

Đăng ngày: 08/12/2025
5 thứ cần chuẩn bị khi bão lũ đến

5 thứ cần chuẩn bị khi bão lũ đến

Theo Trung tâm Kiểm soát và phòng ngừa dịch bệnh Mỹ (CDC), khi có thiên tai bão lũ, mọi người cần gia cố nhà cửa hoặc tìm một nơi trú ẩn an toàn.

Đăng ngày: 07/12/2025
Khoa Học News