Lần đầu tiên nhìn thấy carbon có thể liên kết với 6 nguyên tử khác

Một phân tử carbon hình kim tự tháp vừa được nghiên cứu lần đầu tiên và điểm đặc biệt là nó không giống như những gì chúng ta từng học trong chương trình hóa cơ bản. Phân tử này chứa một nguyên tử carbon, liên kết với 6 nguyên tử khác thay vì 4.

Ta biết rằng các nguyên tử tạo thành phân tử bằng cách chia sẻ các electron. Carbon có bốn electron để có thể chia sẻ với các nguyên tử khác. Nhưng trong điều kiện nhất định, carbon có thể vượt ra ngoài giới hạn này, theo Moritz Malischewski, một nhà hóa học tại Đại học Freie Berlin. Ông chính là người đã tổng hợp và nghiên cứu phân tử này, gọi là hexamethylbenzene. Thông thường, hợp chất này có hình dáng như bánh lái của tàu thủy, trong đó bao gồm 6 nguyên tử carbon sắp xếp ở các đỉnh của một lục giác.


Nguyên tử carbon có 6 liên kết có thể tồn tại.

Trong một thí nghiệm được tiến hành vào năm 1973, các nhà hóa học người Đức đã lấy đi hai electron của hợp chất, sau đó đưa ra giả thiết rằng cấu trúc của một phiên bản tích điện dương C6(CH3)62+ sẽ bị phá vỡ, tạo thành một cấu trúc mới với hình kim tự tháp. Trong trạng thái này, có 6 electron có sẵn để kiên kết đỉnh của kim tự tháp với 5 nguyên tử carbon còn lại, ông Malischewski giải thích.

Tuy nhiên, vẫn chưa có một cuộc kiểm tra nào khác để xác nhận thông tin này, mãi cho đến ngày nay. Đó là một sự bất thường, và cấu trúc đó chỉ tồn tại ở nhiệt độ thấp, trong chất lỏng có tính axit mạnh. Do đó, Malischewski đã dành ra 6 tháng mày mò với một dung dịch axit mạnh để sản xuất ra hợp chất đặc biệt này, sau đó lấy được một vài miligram tinh thể và quan sát nó dựa vào tia X.

Mô hình nhiễu xạ X-quang cho thấy phân tử này đúng là có dạng hình kim tự tháp 5 mặt. Các phép đo lượng tử và thí nghiệm khác từng cho thấy một nguyên tử carbon có 6 liên kết có thể tồn tại, nhưng cấu trúc tinh thể vừa được phát hiện mới chính là bằng chứng sinh động nhất cho ý những hoài nghi đó, theo Dean Tantillo tại Đại học California, Davis.

"Nó làm sáng tỏ bản chất của liên kết và các giới hạn về sự hiểu biết của chúng ta đối với cấu trúc hóa học hữu cơ”, ông nói. Trong điều kiện nhiệt độ và độ ẩm thông thường, phân tử sẽ phá hủy ngay lập tức, vì vậy nó dường như không có bất kỳ ứng dụng thực tế nào, kiểu như sản xuất ra một loại ống nano carbon kiểu mới. Tuy nhiên, Malischewski cho biết ông bị hấp dẫn bởi những câu hỏi liệu phân tử này có thể tồn tại hay không. “Tất cả chỉ là câu chuyện về những thách thức khiến các nhà hóa học kinh ngạc bởi những điều có thể”, ông nói.

TIN CŨ HƠN
Lợi ích và tác hại khi sản xuất điện từ năng lượng hạt nhân

Lợi ích và tác hại khi sản xuất điện từ năng lượng hạt nhân

Bên cạnh những cái lợi trước mắt, điện hạt nhân nhìn chung vẫn có những cái hại tiềm ẩn rất nguy hiểm. Vậy đó là gì? Hãy cùng tìm hiểu trong bài viết này.

Đăng ngày: 21/10/2025
10 cử chỉ bình thường ở quốc gia này nhưng đến đất nước khác lại có thể khiến bạn vào tù

10 cử chỉ bình thường ở quốc gia này nhưng đến đất nước khác lại có thể khiến bạn vào tù

Ngôn ngữ không phải là rào cản duy nhất khi "xuất ngoại", mà cử chỉ của chúng ta cũng vậy.

Đăng ngày: 20/10/2025
Khám phá về EVP - Công cụ ghi âm linh hồn

Khám phá về EVP - Công cụ ghi âm linh hồn

Vào một đêm lạnh lẽo tháng Một năm 2002, một nhóm các nhà khảo sát các hiện tượng kỳ bí đã ghé thăm một bệnh viện tâm thần bị bỏ hoang tại Nam Chicago.

Đăng ngày: 20/10/2025
Lý giải hiện tượng cầu vồng lửa

Lý giải hiện tượng cầu vồng lửa

Cầu vồng lửa xuất hiện trên nền trời với nhiều màu sắc nổi bật, nhưng chỉ được quan sát ở những khu vực nhất định.

Đăng ngày: 20/10/2025
Theo thước đo này thì Everest không phải đỉnh núi cao nhất thế giới

Theo thước đo này thì Everest không phải đỉnh núi cao nhất thế giới

Năm 1953, Ngài Edmund Hillary đã đặt chân lên đỉnh Everest. Được truyền cảm hứng từ kỳ công này, hàng ngàn nhà thám hiểm ở mọi độ tuổi đã cố gắng chinh phục đỉnh núi chết chóc này.

Đăng ngày: 20/10/2025
Nguồn gốc và ý nghĩa của Tiết Thanh Minh

Nguồn gốc và ý nghĩa của Tiết Thanh Minh

Tiết Thanh Minh là một đặc biệt quan trọng để con cháu thể hiện sự hiếu kính với tổ tiên, ông bà. Vậy Tiết Thanh Minh năm Nhâm Dần 2022 vào ngày nào?

Đăng ngày: 19/10/2025
Thực chất Edison không phải là người duy nhất phát minh ra bóng đèn?

Thực chất Edison không phải là người duy nhất phát minh ra bóng đèn?

Câu chuyện về bóng đèn bắt đầu rất lâu trước khi Edison được cấp bằng sáng chế cho sự phát minh bóng đèn thành công và đưa vào thương mại lần đầu tiên vào năm 1879.

Đăng ngày: 19/10/2025
Khoa Học News