Loài chim cũng có mafia

Đừng nghĩ rằng chỉ xã hội loài người mới có các tổ chức tội phạm. Các nhà sinh học đã chứng minh trong xã hội các loài chim cũng có những tay mafia, chuyên bảo kê cho các loài khác chống lại các chim dữ (chim ăn thịt) và được trả công bằng thực phẩm hậu hĩnh.

Nhóm những nhà điểu loại học thuộc các trường Đại học Bristol, CambridgeCaptown đã phát hiện một chuyện thú vị: Ở loài chim cũng như ở loài người có những con chim làm nghề “bảo kê”. Chúng bênh vực các loài chim khác và sống bằng những thức ăn mà kẻ chiu ơn mang đến. Họ đã quan sát rất kỹ hai quần chủng chim sống ở Nam Á và Đông Á - những con chèo bẻo đensáo đá Campuchia.

Chim mafia điển hình là chèo bẻo đen (tên khoa học Dicrurus macrocercus) là họ hàng gần gũi của quạ, sống ở Ấn Độ, Sri Lanca, Inđonexia, Philipin, Việt Nam, thân hình nhỏ nhắn, màu đen thường gặp trong rừng và nông thôn, hay bay theo những đàn gia súc như trâu bò, bắt ruồi muỗi trên lưng gia súc lớn. Ngoài côn trùng chúng còn ăn cả xác thú vật, quả và hạt cây. Chúng sống thành bầy, tổ không xa nhau bên cạnh tổ của loài chim vàng anh, cu gáy, sáo… không sợ những kẻ hay gây sự này.


Chèo bẻo đen là loài chim "mafia" điển hình.

Chèo bẻo không cho các loài chim ăn thịt đến gần vùng lãnh thổ của mình và những hàng xóm quen thuộc của mình. Nếu nhìn thấy bóng dáng của chim cắt, chim ác, diều hâu, đại bàng lảng vảng trên bầu trời, chúng lập tức báo tin cho nhau và cả bầy xuất trận. Loài chim gan dạ này luôn đuổi đánh những kẻ xâm lược to hơn và khoẻ hơn chúng rất nhiều. Cho nên nhiều loại chim biết được ở gần chèo bẻo là được bảo vệ và tự nguyện làm tổ bên cạnh chèo bẻo.

Nhưng đôi khi chèo bẻo cũng tranh thức ăn của loài chim khác. Bị chèo bẻo bắt nạt nhất có sáo đá Cămpuchia (tên khoa học Sturnus burmannicus). Cũng sống thành bầy, có tổ chức, chúng có thể giáng trả lại các cuộc tấn công của chèo bẻo, nhưng chúng không làm như thế. Trước đây các nhà khoa học cho rằng sáo đá nhút nhát và sợ sệt, nhưng mới đây họ đã tìm ra được nguyên nhân đích thực của mối quan hệ này.

Sáo đá nhường nhịn chèo bẻo, luôn tìm cách sống gần vì biết chèo bẻo không ngán bất cứ loài chim ăn thịt nào. Để chèo bẻo cướp thức ăn chẳng qua là cách sáo đá trả lương cho người “bảo kê” của mình. Tuy cả hai loài đều là chim ăn tạp, nhưng đều thích côn trùng hơn cả. Vì thế, sáo đá đã “nhjn miệng” để dành côn trùng cho chèo bẻo.

Các nhà khoa học đã quan sát thấy rằng khi sống bên nhau, nghe những tiếng kêu báo động đặc trưng của chèo bẻo, sáo đá vẫn bình tĩnh kiếm mồi mà không hề lẩn trốn vào tổ.

Họ đã làm thí nghiệm sau: Khi bầy sáo đá đang kiếm mồi mà không có chèo bẻo bên cạnh, họ phát ra tiếng kêu báo động đặc trưng của chèo bẻo đã ghi âm thì dù diều hâu đang bay tới, chúng vẫn hoàn toàn bình tĩnh, không thèm ngẩng đầu lên nhìn và chỉ hoảng loạn khi nhận ra thực tế. Andrew Radford, đứng đầu nhóm nghiên cứu giải thích: Hai loài học được cách cộng sinh với nhau trong quá trình tiến hoá. Tự kiếm mồi, chèo bẻo không thể kiếm được nhiều như số lượng mà sáo đá “trả công”. Chi bằng chuyên môn hoá…

Những thứ “trả công” là sâu bọ mà sáo đá kiếm được. Chúng không nuốt mà nhả ra, để lại ngay trên bãi cỏ. Chèo bẻo chỉ việc đến ăn. Song chèo bẻo cũng rất ma lanh. Thỉnh thoảng, chúng phát ra tiếng báo động giả, làm sáo đá tưởng thật và nhờ thế, chèo bẻo được bữa no nê.

Các nhà khoa học nhận thấy đây là mối quan hệ hai bên đều có lợi. Những lần “báo động giả” ít hơn nhiều so với “báo động thật”. Chính đó là cơ sở để sự hợp tác giữa hai loại diễn ra lâu bền từ bao đời.

TIN CŨ HƠN
Sự thật bất ngờ về loài thú mỏ vịt

Sự thật bất ngờ về loài thú mỏ vịt

Thú mỏ vịt là một loài động vật có vú bán thủy sinh đặc hữu miền đông Úc, bao gồm cả Tasmania. Cùng với bốn loài thú lông nhím, nó là một trong năm loài thú đơn huyệt còn tồn tại.

Đăng ngày: 16/12/2025
Những loài rắn độc nhất thế giới

Những loài rắn độc nhất thế giới

Thế giới có rất nhiều loài rắn, trong đó có loài vô hại nhưng có những loại cực độc, có thể khiến nạn nhân chết ngay tức khắc khi bị tấn công.

Đăng ngày: 15/12/2025
Cận cảnh loài

Cận cảnh loài "quái vật nước ngọt lớn nhất hành tinh" ở Amazon

Nhiều người hẳn sẽ ngỡ ngàng trước dáng vẻ khổng lồ đáng sợ của loài "thủy quái" nước ngọt lớn nhất thế giới này.

Đăng ngày: 13/12/2025
Biểu tượng quốc gia Congo sắp tuyệt chủng

Biểu tượng quốc gia Congo sắp tuyệt chủng

Theo Liên minh quốc tế bảo tồn thiên nhiên (IUCN) thì loài hươu cao cổ Okapi sống trong rừng rậm và loài chim cánh trắng flufftail nhiều khả năng sẽ tuyệt chủng.

Đăng ngày: 13/12/2025
Những động vật đang “đối mặt” với nguy cơ tuyệt chủng

Những động vật đang “đối mặt” với nguy cơ tuyệt chủng

Động vật hoang dã hiện nay đang phải đối mặt với nguy cơ tuyệt chủng, trong đó có nhiều loài đã ở mức báo động và vô cùng nguy cấp.

Đăng ngày: 11/12/2025
Những loài rùa lạ nhất thế giới

Những loài rùa lạ nhất thế giới

Những con rùa gai, rùa cổ dài, rùa bướu đen khiến không ít người ngạc nhiên về hình dáng kỳ dị và những đặc điểm "có một không hai" của chúng.

Đăng ngày: 10/12/2025
Những loài động vật ăn thịt đồng loại đáng sợ nhất

Những loài động vật ăn thịt đồng loại đáng sợ nhất

Chắc hẳn các bạn từng xem một vài bộ phim về những kẻ ăn thịt người (Cannibal). Những câu chuyện kiểu ấy xem ra nhàm chán với mọi người, nhưng với một số loài động vật, đây không phải là trò đùa.

Đăng ngày: 09/12/2025
Khoa Học News