Loài rắn độc nhất sẽ "vượt biên" sang Đông Nam Á vì biến đổi khí hậu

Nghiên cứu mới cho thấy biến đổi khí hậu có thể dẫn đến sự di cư quy mô lớn của các loài rắn độc sang khu vực mới và các quốc gia chưa chuẩn bị cho điều này.

Các nhà nghiên cứu dự báo rằng Nepal, Niger, Namibia, Trung Quốc và Myanmar sẽ trở thành “bến đỗ” cho những loài rắn độc nhất từ các nước láng giềng do tác động của sự nóng lên toàn cầu, theo Guardian.

Theo kết quả nghiên cứu được công bố trên tạp chí Lancet Planetary Health, các quốc gia thu nhập thấp ở Nam và Đông Nam Á cũng như một số khu vực ở châu Phi sẽ rất dễ phải chịu ảnh hưởng trước số vụ rắn cắn ngày càng tăng.


Một con rắn lục gaboon Tây Phi. Theo nghiên cứu, môi trường sống của loài rắn này sẽ tăng tới 250%. (Ảnh: iStock.)

Nghiên cứu đã mô hình hóa sự phân bố địa lý của 209 loài rắn độc được biết là gây ra tình trạng khẩn cấp về y tế đối với con người, để nắm bắt được các loài rắn có thể tìm thấy điều kiện khí hậu thuận lợi ở đâu vào năm 2070.

Kết quả cho thấy trong khi phần lớn các loài rắn độc sẽ bị thu hẹp phạm vi do mất hệ sinh thái nhiệt đới và cận nhiệt đới, thì môi trường sống của một số loài như rắn lục gaboon Tây Phi sẽ tăng tới 250%.

Phạm vi phân bố của rắn lục châu Âu và rắn mọc sừng cũng được dự báo tăng hơn gấp đôi vào năm 2070.

Tuy nhiên, một số loài rắn, bao gồm loài rắn lục cây bụi đặc hữu ở châu Phi và loài rắn hổ lục hố ở châu Mỹ được dự đoán mất hơn 70% phạm vi phân bố.

Các tác giả nghiên cứu Pablo Ariel Martinez tại Đại học Liên bang Sergipe ở Brazil và Talita F Amado tại Trung tâm Nghiên cứu Đa dạng sinh học Tích hợp Đức ở Leipzig, cho biết: “Khi ngày càng nhiều đất đai được chuyển đổi sang đất nông nghiệp và chăn nuôi, môi trường sống tự nhiên của loài rắn sẽ bị chia cắt và phá hủy”.

“Tuy nhiên, một số loài rắn đa năng, đặc biệt là những loài gây lo ngại về mặt y tế, có thể thích nghi với môi trường nông nghiệp và thậm chí phát triển mạnh ở một số nơi phát triển trồng trọt hoặc khu vực chăn nuôi cung cấp nguồn thức ăn như loài gặm nhấm”.

Các tác giả nghiên cứu cho hay: “Nghiên cứu của chúng tôi cho thấy khi rắn độc bắt đầu xuất hiện ở những địa điểm mới, đó là lời cảnh tỉnh để chúng ta bắt đầu suy nghĩ về cách có thể giữ an toàn cho bản thân và môi trường”.

Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) ước tính 1,8-2,7 triệu người bị rắn độc cắn mỗi năm, khiến 138.000 người tử vong và ít nhất 400.000 người phải cắt bỏ chi và tàn tật vĩnh viễn. Vào năm 2017, WHO đã phân loại trúng nọc độc rắn cắn là một bệnh nhiệt đới bị bỏ quên có mức độ ưu tiên cao nhất.

“Cuối cùng chúng ta cũng đã hiểu rõ hơn về việc loài rắn sẽ thay đổi sự phân bố như thế nào do biến đổi khí hậu nhưng cũng có mối lo ngại lớn là chúng sẽ cắn nhiều người hơn nếu nhiệt độ ấm áp, thời tiết ẩm ướt khắc nghiệt và lũ lụt khiến rắn di chuyển và con người gặp phải nhiều nguy hiểm thường xuyên hơn”, Anna Pintor, một nhà nghiên cứu của WHO về nhóm bệnh nhiệt đới bị lãng quên, nhận định.

“Chúng ta cần hiểu rõ hơn chính xác điều này sẽ ảnh hưởng như thế nào đến những khu vực mọi người sẽ bị rắn cắn và số lượng ở mức nào để có thể chuẩn bị ứng phó”.

“Rắn cắn về bản chất là một cuộc xung đột con người-động vật-môi trường. Mô hình này không tính đến việc con người sẽ thích ứng/thay đổi như thế nào với biến đổi khí hậu. Nhưng nghiên cứu toàn cầu giải quyết được lỗ hổng kiến thức đáng kể”, Soumyadeep Bhaumik, giảng viên y khoa tại Đại học New South Wales ở Sydney, người không tham gia vào nghiên cứu, cho biết.

“Nhu cầu các quốc gia chịu gánh nặng (rắn cắn) lớn phải hợp tác với các quốc gia láng giềng là điều mà nghiên cứu mới nhấn mạnh”, vị chuyên gia nói.

Ông nói thêm: “Xét cho cùng, biên giới quốc tế không dành cho rắn mà dành cho con người”.

TIN CŨ HƠN
Top 5 động vật nhịn đói giỏi nhất trên Trái đất: Có loài sống khỏe dù 30 năm không có thức ăn

Top 5 động vật nhịn đói giỏi nhất trên Trái đất: Có loài sống khỏe dù 30 năm không có thức ăn

Cũng như con người, các loài vật đều phải ăn mới có thể hoạt động và phát triển.

Đăng ngày: 16/09/2025
Rắn hổ trâu liên tục tấn công, thỏ con đơn độc chiến đấu và màn lật kèo bất ngờ

Rắn hổ trâu liên tục tấn công, thỏ con đơn độc chiến đấu và màn lật kèo bất ngờ

Con rắn hổ trâu đang đi săn mồi thì bất ngờ đụng trúng một con thỏ. Ngay lập tức, nó đã lao vào tấn công để thị uy sức mạnh.

Đăng ngày: 15/09/2025
Top 10 loài động, thực vật kỳ lạ mà có lẽ bạn chưa từng nghe tên

Top 10 loài động, thực vật kỳ lạ mà có lẽ bạn chưa từng nghe tên

Thế giới chúng ta đang sống là một nơi tuyệt đẹp và kỳ lạ được bao quanh bởi những loài động, thực vật độc nhất vô nhị. Nhiều loài trong số này cực kỳ hiếm và khó bắt gặp.

Đăng ngày: 13/09/2025
Sau khi sông chảy ra biển, lượng lớn cá nước ngọt đã đi đâu?

Sau khi sông chảy ra biển, lượng lớn cá nước ngọt đã đi đâu?

Cá nước ngọt sẽ chết ở biển và sông sẽ chảy vào biển. Ai cũng biết cá nước ngọt không sống được trong nước biển mặn, vậy cá nước ngọt đã đi đâu?

Đăng ngày: 13/09/2025
Loài rắn nguy hiểm bậc nhất châu Phi với dấu hiệu

Loài rắn nguy hiểm bậc nhất châu Phi với dấu hiệu "thần chết" ngay trên đầu

Đây là loài rắn độc thuộc họ rắn hổ lục với màu sắc vô cùng đẹp mắt nhưng rất nguy hiểm.

Đăng ngày: 08/09/2025
Những loài vật có khả năng kháng độc

Những loài vật có khả năng kháng độc

Mỗi một loài động vật có mang độc tố đều có một kẻ báo ứng, đó là những loài được miễn dịch với nọc độc của chúng.

Đăng ngày: 08/09/2025
Những loài rắn độc nhất thế giới

Những loài rắn độc nhất thế giới

Thế giới có rất nhiều loài rắn, trong đó có loài vô hại nhưng có những loại cực độc, có thể khiến nạn nhân chết ngay tức khắc khi bị tấn công.

Đăng ngày: 08/09/2025
Khoa Học News