Loài vật "nhì nhằng" nhất thế giới: Lên bờ thử làm thú, ngao du chán rồi lại chui xuống đại dương làm cá

Các nhà khoa học vừa khám phá ra hóa thạch của một chi động vật kỳ quặc khi nó đã "đổi nhà" giữa mặt đất và biển cả tận 2 lần.

Rất lâu trước khi những con bò sát đủ hình đủ dạng với cái tên mỹ miều là "khủng long" từng thống trị mặt đất, khi những khu rừng rậm nguyên thủy vươn đến trời cao là nhà cho vô số loại côn trùng khổng lồ, có một loài cá mặt xẻng khiêm nhường đã quyết định thử sức mình khi bò từ biển lên cạn.

Cùng lúc đó, một giống loài cũng từng là cá khác - có vẻ như đã chán đất liền - lại lựa chọn quay về đại dương chung sống với anh em vương quốc thủy tề.

Tên của đám cá chọn ở lại trên cạn là Tiktaalik roseae - hay ngắn gọn là Tiktaalik, có nguồn gốc một từ trong ngôn ngữ Inuktitut có nghĩa "cá nước ngọt lớn". Con cá vây thùy khiêm tốn này hóa ra là thủy tổ chung của mọi loài có xương sống trên cạn, từ khủng long cho đến thú có vú.

Tiktaalik nổi bật với những chiếc vây đặc biệt cấu tạo như bàn chân, giúp chúng trèo ra khỏi mặt nước để dạo chơi trên các bờ sông cạn - chúng còn được gọi là fishapod hay "cá 4 chân" và cũng không phải chi duy nhất trên hành trình tiến hóa này.

Loài vật nhì nhằng nhất thế giới: Lên bờ thử làm thú, ngao du chán rồi lại chui xuống đại dương làm cá
Tranh mô phỏng Qikiqtania.

Một người anh em họ hàng của nó có tên Qikiqtania wakei. Cả hai đều từng sống vào cuối kỷ Devon, khoảng 375 triệu năm trước đây. Khi phân tích phần xương hàm của giống cá này, các nhà khoa học phát hiện nó có khuôn mặt phẳng, cái đầu tam giác với mắt ở trên cùng - khá giống với Tiktaalik. Tuy nhiên, chúng lại "nhỏ con" hơn nhiều với chiều dài tối đa 76cm so với 2,7m của Tiktaalik.

Điều đặc biệt là ở chỗ này: mặc dù có phần vây bên ngoài giống với thủy tổ của động vật xương sống trên cạn, cấu trúc xương vây của Qikiqtania lại thiếu đi các yếu tố quan trọng cho việc bước đi, nâng đỡ cơ thể trên mặt đất. Các nhà khoa học phát hiện chi tiết này qua chụp cắt lớp CT.

Vây của nó được thiết kế đặc biệt để chèo nước - một đặc điểm gợi ý rằng nó thích hợp sống dưới lòng biển hơn là trên đất liền.

Nói một cách ngắn gọn, mặc dù cũng trèo lên bờ theo đàn anh đàn chị và sống như Tiktaalik để rồi tiến hóa thành động vật có xương sống, chúng lại đổi ý, quay về tái định cư ở biển cả để vùng vẫy cho thỏa thích.

Loài vật nhì nhằng nhất thế giới: Lên bờ thử làm thú, ngao du chán rồi lại chui xuống đại dương làm cá
Tranh mô phỏng tổ tiên lưỡng cư của cá voi.

Nhưng câu chuyện về "trò chơi" tái định cư chưa dừng ở đó. Sau Qikiqtania rất lâu, vào khoảng 47 triệu năm trước đây, tổ tiên của loài cá voi hiện đại đã bắt đầu lối sống gắn bó hơn với môi trường nước - để tránh động vật săn mồi cũng như tìm kiếm thức ăn.

Qua hàng chục triệu năm, những động vật vốn là thú có vú trên cạn đó dần tiến hóa thành cá voi và cá heo mà chúng ta thấy ngày nay. Đó là lý do vì sao đến tận lúc này, cá heo và cá voi vẫn được coi là thú có vú và đẻ con chứ không hẳn là "cá" như tên gọi.

Loading...
TIN CŨ HƠN
Tìm thấy xác ướp người phụ nữ Ai Cập đột quỵ 2.700 năm trước

Tìm thấy xác ướp người phụ nữ Ai Cập đột quỵ 2.700 năm trước

Cấu trúc xương và tư thế khác thường của người phụ nữ Ai Cập cổ đại giúp các chuyên gia xác định người này từng đột quỵ khi còn trẻ.

Đăng ngày: 26/07/2022
Phát hiện nơi nghi là cung điện của cháu trai Thành Cát Tư Hãn

Phát hiện nơi nghi là cung điện của cháu trai Thành Cát Tư Hãn

Khu tàn tích với những viên ngói khắc ký hiệu đặc biệt khiến các chuyên gia cho rằng đây có thể là cung điện của Húc Liệt Ngột.

Đăng ngày: 25/07/2022
Xác tàu đắm cổ xưa nhất nước Anh còn nguyên thân gỗ

Xác tàu đắm cổ xưa nhất nước Anh còn nguyên thân gỗ

Xác tàu ở Dorset làm từ gỗ của những cây sồi Ireland bị đốn hạ khoảng năm 1242 - 1265, bị đắm trên đường vận chuyển đá cẩm thạch.

Đăng ngày: 25/07/2022
Bí ẩn hơn một thế kỷ về loài

Bí ẩn hơn một thế kỷ về loài "thằn lằn đầu rắn" có thể được giải đáp?

Plesiosaurs là một loài bò sát biển có đặc điểm không giống bất kỳ động vật nào được biết đến ngày nay và cách di chuyển của chúng vẫn là một bí ẩn thách thức với khoa học.

Đăng ngày: 25/07/2022
Phát hiện địa tầng đỏ hàng chục triệu năm tuổi

Phát hiện địa tầng đỏ hàng chục triệu năm tuổi

Các nhà thám hiểm Trung Quốc công bố phát hiện một địa tầng đỏ hiếm gặp trên cao nguyên Thanh Tạng ở tây bắc nước này.

Đăng ngày: 25/07/2022
Kỳ lạ miếng hổ phách có bông hoa và con ong bắp cày 30 triệu năm còn nguyên vẹn

Kỳ lạ miếng hổ phách có bông hoa và con ong bắp cày 30 triệu năm còn nguyên vẹn

Một bông hoa nhỏ đã nở cách đây 30 triệu năm vẫn còn tồn tại cho đến ngày nay trong tình trạng gần như hoàn hảo và được bảo quản bên trong miếng hổ phách cùng một con ong bắp cày.

Đăng ngày: 23/07/2022
Australia lần đầu tiên phát hiện hóa thạch của loài kền kền cổ xưa

Australia lần đầu tiên phát hiện hóa thạch của loài kền kền cổ xưa

Loài kền kền đã tuyệt chủng có tên là Cryptogyps Lacertosus từng xuất hiện tại Australia trong giai đoạn cuối kỷ nguyên Pleistocene, hóa thạch của chúng được tìm thấy năm 1901 nhưng nhầm là đại bàng.

Đăng ngày: 22/07/2022
Tiêu điểm
Khoa Học News