Lý do các hoàng đế La Mã bị ám sát

Hạn hán kéo theo đói kém có thể thôi thúc các lực lượng quân đội nổi dậy đảo chính, ám sát và lật đổ hoàng đế La Mã.

Trong hơn 500 năm đế quốc La Mã tồn tại, khoảng 20% trong tổng số 82 hoàng đế bị ám sát khi đang nắm quyền. Nguyên nhân dẫn tới sự sụp đổ của họ có thể là mưa, theo nghiên cứu đăng trên số tháng 10 của tạp chí Economics Letters.


Tượng bán thân của các hoàng đế La Mã. (Ảnh: iStock).

Các nhà nghiên cứu suy đoán khi lượng mưa thấp, quân đội La Mã sẽ chết đói do phụ thuộc vào nước mưa để tưới tiêu ruộng đồng do nông dân địa phương gieo trồng. “Điều đó sẽ thúc đẩy họ bước qua ranh giới và nổi loạn. Chính cuộc nổi loạn đó khiến thế lực ủng hộ hoàng đế sụp đổ và làm hoàng đế dễ bị ám sát hơn”, Live Science dẫn lời trưởng nhóm nghiên cứu Cornelius Christian, trợ lý giáo sư ngành kinh tế ở Đại học Brock, Ontario, Canada.

Christian phát hiện điều này thông qua sử dụng dữ liệu thời tiết cổ đại từ một nghiên cứu xuất bản năm 2011 trên tạp chí Science. Trong nghiên cứu đó, các nhà khoa học phân tích hàng nghìn vòng cây hóa thạch ở Pháp và Đức, sau đó tính toán lượng mưa vào mỗi mùa xuân trong 2.500 năm qua. Khu vực này nằm trên biên giới của đế quốc La Mã, nơi quân đội đóng quân.

Tiếp theo, Christian thu thập dữ liệu về các cuộc đảo chính và ám sát hoàng đế ở La Mã cổ đại. Ông lập công thức tính toán và nhận thấy “lượng mưa thấp hơn đồng nghĩa với khả năng các vụ ám sát sắp xảy ra cao hơn bởi lượng mưa thấp kéo theo ít thức ăn”.

Ví dụ, hoàng đế Vitellius bị ám sát vào năm 69, sau một năm ít mưa ở biên giới La Mã. "Vitellius được quân đội của ông đưa lên làm hoàng đế. Không may là năm đó trời mưa ít và Vitellius hoàn toàn bất ngờ. Quân đội của ông nổi dậy và cuối cùng, Vitellius bị ám sát ở Rome", Christian nói.

Tuy nhiên, nhiều nhân tố có thể góp phần dẫn tới vụ ám sát. Chẳng hạn như hoàng đế Commodus bị ám sát năm 192 một phần do quân đội bực bội khi ông lạm quyền, bao gồm buộc các đấu sĩ phải nhận thua trước hoàng đế ở đấu trường La Mã. "Chúng tôi không cố gắng khẳng định lượng mưa là cách giải thích tốt nhất cho tất cả các vụ ám sát. Đó chỉ là một trong nhiều yếu tố có thể khiến điều này xảy ra", Christian chia sẻ.

TIN CŨ HƠN
Những thiết kế vượt thời gian của Leonardo da Vinci

Những thiết kế vượt thời gian của Leonardo da Vinci

Leonardo da Vinci thường được mọi người biết đến là một họa sĩ thiên tài thời Phục hưng với những tác phẩm hội họa nổi tiếng như “Mona Lisa”.

Đăng ngày: 09/10/2025
14 điều có thể bạn chưa biết về vũ trụ

14 điều có thể bạn chưa biết về vũ trụ

Nếu con người không mặc đồ bảo hộ trong vũ trụ, nước trong miệng, mắt và các mô mềm sẽ bay hơi tức thời, còn da bỏng nặng do tiếp xúc với bức xạ từ mặt trời hoặc ngôi sao khác.

Đăng ngày: 08/10/2025
Top 11 bí ẩn lớn nhất trong bức họa Mona Lisa

Top 11 bí ẩn lớn nhất trong bức họa Mona Lisa

Bức tranh nàng Mona Lisa của Leonardo da Vinci đã tạo cảm hứng cho rất nhiều nhà phân tích, từ nghệ thuật tới khoa học, từ phân tích quang học tới phân tích tâm lý học.

Đăng ngày: 07/10/2025
Tại sao một năm có 4 mùa?

Tại sao một năm có 4 mùa?

Tại sao một năm trên Trái Đất được chia thành 4 mùa: xuân, hạ, thu, đông? Các mùa có ảnh hưởng quan trọng tới cuộc sống của con người trên Trái Đất như thế nào? Tại sao có sự thay đổi thời tiết giữa các mùa? Bài viết dưới đây sẽ trả lời cho bạn.

Đăng ngày: 07/10/2025
Bí mật kinh hoàng trong mộ hoạn quan “quái thai” nhất Trung Quốc

Bí mật kinh hoàng trong mộ hoạn quan “quái thai” nhất Trung Quốc

Bí mật trong ngôi mộ đại hoạn quan Lý Liên Anh, Trung Quốc kèm theo nhiều truyền thuyết thần bí.

Đăng ngày: 06/10/2025
Tìm hiểu sức mạnh tàu hộ vệ tàng hình Sigma 9814 của Việt Nam

Tìm hiểu sức mạnh tàu hộ vệ tàng hình Sigma 9814 của Việt Nam

Tàu hộ vệ tàng hình Sigma 9814 là vũ khí quân sự hiện đại dành cho Hải quân Việt Nam. Sigma 9814 được trang bị với hệ thống vũ khí châu Âu và hàng loạt tên lửa mạnh.

Đăng ngày: 06/10/2025
Vì sao 5/5 Âm lịch được chọn là Tết Đoan Ngọ?

Vì sao 5/5 Âm lịch được chọn là Tết Đoan Ngọ?

Tết Đoan Ngọ được xem là ngày Tết lớn thứ 2 trong năm chỉ sau Tết Nguyên Đán. Vậy tại sao, Tết Đoan Ngọ lại được tổ chức vào ngày 5/5 Âm lịch?

Đăng ngày: 06/10/2025
Khoa Học News