Máy bay chở khách chuyển hướng bay như thế nào?

Không như đi xe máy hay xe hơi, rất nhiều lần chuyển hướng của các máy bay chở khách thương mại đã được định sẵn từ trước.

Những tin tức mới nhất về việc lần chuyển hướng lớn đầu tiên của chiếc máy bay MH370 mất tích của Hãng Malaysia Airlines đã nêu ra nhiều câu hỏi về việc các máy bay hiện đại được điều hướng ra sao.

Trước khi cất cánh

Hệ thống điều vận sẽ thiết lập trước đường bay. Khi các phi công lên máy bay, đường bay của họ đã được định sẵn và lập trình trong hệ thống quản lý chuyến bay. Giám đốc điều hành của Malaysia Airlines, Ahmad Jauhari Yahya, nói theo ông, chiếc máy bay Boeing 777-200 đã được lập trình sẵn bay tới điểm đến dự tính Bắc Kinh. “Đó là quy trình tiêu chuẩn”, ông cho biết ngày 18/3.

Chiếc MH370 mất tích vẫn còn rất nhiều bí ẩn - (Ảnh: ibtimes.co.uk)

Sau khi phi công lên máy bay

Đổi đường bay là việc khá đơn giản, theo Mark Weiss, một cựu phi công Boeing 777. Ông nói một phi công chỉ cần thay đổi vài lệnh trong hệ thống điều khiển máy bay, vốn hoạt động như hệ thống GPS trong xe hơi.

Hãng tin Mỹ CNN dẫn lời một quan chức nước này nói có ai đó đã lập trình lại đường bay của MH370 khiến nó đi chệch hướng, nhưng không rõ chuyện này xảy ra trong chuyến bay hay trước khi máy bay cất cánh. “Chúng tôi không biết cụ thể khi nào thì việc đó xảy ra”, Mary Schiavo, một chuyên gia về hàng không và cựu chánh thanh tra của Bộ Giao thông vận tải Mỹ, nói.

Trong chuyến bay

Các phi công thường có lý do để thay đổi đường bay khi họ đã lên bầu trời. Weiss nói: “Đó là viễn cảnh rất điển hình, bạn có thể gặp thời tiết xấu, có thể đổi hướng để tránh các máy bay khác”. Để đổi hướng bay, họ sẽ gõ vào một lệnh mới, một kiểu điểm kiểm soát trên không. Đã xuất hiện các thông tin cho rằng MH370 chuyển hướng sau một giờ đồng hồ cất cánh hôm 8-3, nhưng nhà chức trách chưa xác nhận điều này.

Yêu cầu chuyển hướng

Việc lập trình lại hướng bay trong hệ thống điều vận chuyến bay một chiếc Boeing 777-200 là điều “ngoài khả năng của những người không phải phi công chuyên nghiệp”, theo Robert Goyer, tổng biên tập tạp chí Flyingmagazine và vốn là một cựu phi công. Một khi phi công đã lên máy bay, “mọi chuyện đều có thể xảy ra”, theo lời Ahmad Jauhari.

Liên lạc máy bay-mặt đất

Cuộc điều tra hiện tập trung chủ yếu vào các dữ liệu mà MH370 đã gửi xuống mặt đất. Thông tin về việc đường bay được lập trình lại có vẻ như đã được chuyền qua hệ thống ACARS (Hệ thống liên lạc và báo cáo cho máy bay). Hệ thống này chuyển đi các thông tin như báo cáo về động cơ, các yêu cầu bảo dưỡng và điều kiện thời tiết xuống mặt đất.

Lần truyền tín hiệu ACARS cuối cùng từ MH370 là vào lúc 1h07 sáng (giờ địa phương), theo lời nhà chức trách. Lần truyền tín hiệu dự kiến tiếp theo, vào lúc 1g37 sáng, đã không bao giờ được thực hiện.