Mỗi loài động vật có bí quyết nhìn trong bóng đêm khác nhau

Với mắt người, đêm tối chỉ là một bức màn ảm đạm mờ ảo. Tuy nhiên, đối với những loài động vật ăn đêm bóng tối lại chính là "thiên đường" muôn màu muôn vẻ. Vậy, điều gì khiến các loài sống về đêm khác biệt so với con người chúng ta?

Các loài ăn đêm nhìn được trong bóng tối bởi vì mắt chúng có thể thích ứng với điều kiện ánh sáng yếu. Mọi loài sinh vật có thể nhìn thấy được nhờ võng mạc có các tế bào cảm nhận những hạt sáng, gọi là photon. Khi các tế bào nhạy sáng nhận biết photon, chúng sẽ truyền tín hiệu đến các tế bào khác ở võng mạc và não. Não sẽ phân tích các tín hiệu và chuyển đổi chúng thành hình ảnh mà mắt đang nhìn thấy.

Ánh sáng càng mạnh, càng nhiều photon hội tụ tại võng mạc. Trong bóng tối, số lượng photon truyền đến võng mạc con người sẽ bị ảnh hưởng. Có nghĩa, lượng thông tin được các tế bào nhạy sáng tiếp nhận, cũng như chất lượng hình ảnh sẽ khác nhau ở những thời điểm khác nhau. Vào buổi đêm, rất khó để mắt của những loài động vật ăn ngày nhận biết được ánh sáng. Nhưng đối với những sinh vật sống về đêm, đó là sự thích nghi.

Khỉ lùn Tarsier


Đôi mắt to của loài khỉ Tarsier giúp chúng tiếp nhận ánh sáng nhiều nhất có thể.

Một trong những sự thích nghi này chính là việc thay đổi kích thước. Ví dụ như khỉ lùn Tarsier, với độ lớn của nhãn cầu gần bằng não, chúng là loài có mắt chiếm tỷ lệ to nhất so với não trong tất cả các loài thú có vú. Đôi mắt to của loài khỉ Tarsier không phải để chúng trông đáng yêu hơn mà để ánh sáng được tiếp nhận nhiều nhất có thể. Mắt càng lớn, đồng tử cũng lớn hơn và thủy tinh thể sẽ rộng hơn, giúp các tế bào thụ thể tiếp nhận được nhiều ánh sáng hơn.

Mắt của loài cóc

Mắt của cóc lại hoàn toàn khác. Chúng có thể tạo lập hình ảnh khi chỉ có một photon đi qua mỗi tế bào cảm quan trong một giây. Cóc làm được điều đó vì các tế bào của chúng phản ứng chậm hơn 25 lần so với các tế bào nhạy sáng của người. Với một lần tiếp nhận photon của cóc có thể lên đến 4 giây, điều này khiến cóc phản ứng vô cùng chậm chạp bởi chúng chỉ nhận thức được hình ảnh mới sau 4 giây. May thay, con mồi của chúng cũng là những sinh vật ngờ nghệch.

Bướm đêm Sphingidae

Tiếp theo là loài bướm đêm Sphingidae, chúng có thể tìm được loài hoa yêu thích dựa vào màu sắc trong màn đêm là nhờ vào một phương pháp đặc biệt là bỏ qua những chi tiết nhỏ nhặt khi quan sát. Thông tin từ các tế bào nhạy sáng được tổng hợp tại não, vì vậy số lượng photon được cảm nhận sẽ cao hơn so với chúng được hấp thụ riêng lẻ ở từng thụ quan. Tuy nhiên, điều này sẽ dẫn đến việc hình ảnh bị mất chi tiết, nhưng do loài bướm này có thể cân bằng giữa nhu cầu thông tin với sự mất nét hình ảnh nên vẫn thành công khi tìm hoa.

Dù mắt chậm chạp, to lớn, sáng lóa hay mờ nhạt thì cũng là kết quả của sự thích nghi về mặt sinh học giúp các loài ăn đêm có được khả năng thị giác đặc biệt. Tưởng tượng khi chúng ta quan sát được thế giới kì thú về đêm bằng những đồi mắt tương tự chúng, sẽ có nhiều điều thú vị lắm đây.

Mắt của loài mèo


Mắt mèo tiếp nhận ánh sáng tốt là nhờ lớp tế bào phản chiếu nằm đằng sau võng mạc.

Trong khi đôi mắt cực to của khỉ Tarsier giúp chúng quan sát trong đêm thì loài mèo sở hữu đôi mắt sáng lóa như ánh đèn. Mắt mèo tiếp nhận ánh sáng tốt là nhờ lớp tế bào phản chiếu nằm đằng sau võng mạc. Lớp màng này được cấu thành từ các tế bào giống như gương với các tinh thể giúp phản xạ phần ánh sáng đã lọt qua, một lần nữa, trở lại võng mạc và đi ra khỏi mắt. Ngoài tạo ra luồng sáng kì quái, điều này còn giúp các tế bào cảm quan được tiếp nhận ánh sáng lần thứ hai. Thực tế, đèn ô tô được thiết kế dựa trên cấu trúc mắt này.

TIN CŨ HƠN
Loài chim công và những khám phá gây kích thích nhất

Loài chim công và những khám phá gây kích thích nhất

Loài chim công nổi tiếng với bộ lông đuôi rực rỡ nhiều màu sắc có nhiều đốm tròn màu đen viền vàng và xanh giống như những con mắt vô cùng lộng lẫy.

Đăng ngày: 17/12/2025
Loài chuột khổng lồ ăn thịt em bé 3 tháng tuổi ở Nam Phi

Loài chuột khổng lồ ăn thịt em bé 3 tháng tuổi ở Nam Phi

Bé Lunathi Dwadwa, 3 tuổi đã bị loại chuột khổng lồ châu Phi cắn chết khi ngủ trong căn lều của gia đình ở Khayelisha, ngoại ô thành phố Cape Town.

Đăng ngày: 17/12/2025
6 loài động vật sở hữu trái tim

6 loài động vật sở hữu trái tim "kì quặc" nhất quả đất

Mực ống có ba tim, tim gián đập chung nhịp với con người, tim cá ngựa vằn biết hồi sinh... và những điều thú vị khác bạn chỉ có thể thấy trong thế giới động vật.

Đăng ngày: 17/12/2025
Sự thật bất ngờ về loài thú mỏ vịt

Sự thật bất ngờ về loài thú mỏ vịt

Thú mỏ vịt là một loài động vật có vú bán thủy sinh đặc hữu miền đông Úc, bao gồm cả Tasmania. Cùng với bốn loài thú lông nhím, nó là một trong năm loài thú đơn huyệt còn tồn tại.

Đăng ngày: 16/12/2025
Động vật rừng Việt Nam (1)

Động vật rừng Việt Nam (1)

Việt Nam được coi là một trong những nước thuộc vùng Đông Nam Á giàu về đa dạng sinh học. Ở Việt Nam, do sự khác biệt lớn về khí hậu từ vùng gần Xích đạo tới giáp vùng cận nhiệt đới, cùng với sự đa dạng về địa hình đã tạo nên sự đa dạng về thiên nhiê

Đăng ngày: 16/12/2025
Những loài rắn độc nhất thế giới

Những loài rắn độc nhất thế giới

Thế giới có rất nhiều loài rắn, trong đó có loài vô hại nhưng có những loại cực độc, có thể khiến nạn nhân chết ngay tức khắc khi bị tấn công.

Đăng ngày: 15/12/2025
Cận cảnh loài

Cận cảnh loài "quái vật nước ngọt lớn nhất hành tinh" ở Amazon

Nhiều người hẳn sẽ ngỡ ngàng trước dáng vẻ khổng lồ đáng sợ của loài "thủy quái" nước ngọt lớn nhất thế giới này.

Đăng ngày: 13/12/2025
Khoa Học News