Nghiên cứu đột phá mang hy vọng cho người trầm cảm

Nghiên cứu do Trung Quốc và Mỹ dẫn đầu phát hiện cơ chế hoạt động của ketamine với hệ thần kinh, có thể ứng dụng điều trị trầm cảm với tác dụng tức thì.

Công trình được công bố trên Tạp chí Science vào tuần đầu tháng 8. Các nhà khoa học cho biết việc sử dụng ketamine "được cho là tiến bộ quan trọng nhất trong lĩnh vực sức khỏe tâm thần nhiều thập kỷ". Điều quan trọng hơn là hiểu về cách thức hoạt động của chất này.

"Với tác dụng chống trầm cảm nhanh chóng và mạnh mẽ của ketamin, thách thức đặt ra là hiểu các mục tiêu tác động của nó trong não bộ", nghiên cứu nêu rõ.

Các nhà khoa học cho biết loại thuốc này kích hoạt cảm giác tích cực trong bão bộ bằng cách ức chế hoạt động ở một khu vực, khiến người trầm cảm trở nên tích cực, hoạt bát hơn. Ketamine có thể giảm thiểu triệu chứng trầm cảm trong vài phút, tác dụng bền vững nhiều ngày.

Nhóm chuyên gia do các nhà thần kinh học từ Đại học Chiết Giang dẫn đầu phát hiện sử dụng ketamine cho chuột bị trầm cảm có thể ức chế hoạt động thần kinh ở vùng não liên quan đến căn bệnh, có tên habenula. Một mũi tiêm ketamine chặn đứng thụ thể N-methyl-D-aspartate (NMDAR), khiến hoạt động thần kinh tăng lên, từ đó giảm triệu chứng trầm uất.


Một lọ ketamine được sử dụng trong cơ sở nghiên cứu ở Mỹ, tháng 7/2018. (Ảnh: NPR).

Phát hiện này có thể giúp giới chuyên môn hiểu rõ hơn về hoạt động của ketamine trong vai trò thuốc chống trầm cảm, từ đó phát triển các phương pháp điều trị hiệu quả và trúng đích. Các loại thuốc chống trầm cảm truyền thống vẫn nhắm vào chất dẫn truyền thần kinh như dopamine và serotonin, thường mất vài tuần mới có hiệu quả.

Dù vậy, đây được liệt kê là chất cấm ở nhiều quốc gia, kể cả Việt Nam và Trung Quốc, nơi nghiên cứu được thực hiện. Bắc Kinh từng đệ trình nhiều kiến nghị lên Liên Hợp Quốc kêu gọi phân loại ketamine là ma túy bất hợp pháp toàn cầu do mức độ lạm dụng ngày càng tăng.

Một số tác dụng phụ lâu dài của ketamine là tổn thương bàng quang không thể điều trị, hao hụt nhận thức, tổn thương gan. Các nhà khoa học cũng đặt câu hỏi về mức độ duy trì hiệu quả của thuốc. Thời gian bán hủy của ketamine ngắn, song tác dụng chống trầm cảm có thể kéo dài trong nhiều ngày, nghiên cứu cho biết.

Công trình năm 2019 của các chuyên gia Mỹ có kết quả tương tự. Trong thử nghiệm mù đôi, kiểm soát giả dược, ketamine được sử dụng ở liều lượng dưới mức gây mê có tác dụng nâng cao tâm trạng ở nhiều bệnh nhân trầm cảm nặng. Nghiên cứu "mù đôi" (double-blind study) là phương pháp trong đó, thuốc thật và giả dược được cung cấp cho các nhóm đối tượng và cả bác sĩ có hình dạng, màu sắc, hương vị y hệt nhau. Công việc thống kê sự cải thiện và hiệu quả được thực hiện bởi một bên thứ ba.

TIN CŨ HƠN
Top 8 thực phẩm không nên ăn cùng tôm để tránh gây rắc rối cho sức khỏe

Top 8 thực phẩm không nên ăn cùng tôm để tránh gây rắc rối cho sức khỏe

Tôm ít chất béo và protein cao gấp từ vài lần đến vài chục lần so với thịt, cá, trứng và các sản phẩm từ sữa. Tôm tốt là vậy, nhưng trong cuộc sống, chúng ta phải chú ý đừng ăn tôm với 8 thứ cấm kị này.

Đăng ngày: 23/12/2025
Khám phá mới: Tinh trùng con người bơi lội thách thức định luật Newton

Khám phá mới: Tinh trùng con người bơi lội thách thức định luật Newton

Các nhà khoa học đã quan sát một số vi sinh vật, bao gồm cả tinh trùng của con người, di chuyển theo cách mâu thuẫn với định luật III Newton.

Đăng ngày: 22/12/2025
Bất ngờ với những món ăn có thể khiến bạn chướng bụng

Bất ngờ với những món ăn có thể khiến bạn chướng bụng

Bạn sẽ rất bất ngờ khi súp lơ xanh, táo, ngũ cốc và cả sữa chua cũng nằm trong danh sách thực phẩm gây đầy hơi, chướng bụng này.

Đăng ngày: 22/12/2025
Lý do tuyệt vời để bạn chọn đi xe đạp

Lý do tuyệt vời để bạn chọn đi xe đạp

Có một cách giúp bạn tiết kiệm tiền bạc, cắt giảm ô nhiễm và giữ dáng thon gọn, đó chính là đi xe đạp.

Đăng ngày: 22/12/2025
Tác hại của cá rô phi bạn phải biết càng sớm càng tốt

Tác hại của cá rô phi bạn phải biết càng sớm càng tốt

Cá rô phi là món ăn quen thuộc của nhiều gia đình, nhưng không phải ai cũng biết đến tác hại của cá rô phi.

Đăng ngày: 21/12/2025
Bệnh bạch hầu nguy hiểm thế nào?

Bệnh bạch hầu nguy hiểm thế nào?

Độc tố của vi khuẩn bạch hầu có thể tác động lên các cơ quan chính của cơ thể gây viêm tim, viêm thận, liệt tay, chân, mắt lé, thay đổi giọng nói do bị ngọng thanh quản.

Đăng ngày: 20/12/2025
Bệnh ho gà: Nguyên nhân, lây truyền, cách phát hiện, điều trị và dự phòng

Bệnh ho gà: Nguyên nhân, lây truyền, cách phát hiện, điều trị và dự phòng

Bệnh ho gà (pertussis hoặc whooping cough) là một bệnh rất dễ lây, gây ra bởi một loại vi khuẩn có tên là Bordetella pertussis.

Đăng ngày: 20/12/2025
Khoa Học News