Nghiên cứu đột phá mang hy vọng cho người trầm cảm

Nghiên cứu do Trung Quốc và Mỹ dẫn đầu phát hiện cơ chế hoạt động của ketamine với hệ thần kinh, có thể ứng dụng điều trị trầm cảm với tác dụng tức thì.

Công trình được công bố trên Tạp chí Science vào tuần đầu tháng 8. Các nhà khoa học cho biết việc sử dụng ketamine "được cho là tiến bộ quan trọng nhất trong lĩnh vực sức khỏe tâm thần nhiều thập kỷ". Điều quan trọng hơn là hiểu về cách thức hoạt động của chất này.

"Với tác dụng chống trầm cảm nhanh chóng và mạnh mẽ của ketamin, thách thức đặt ra là hiểu các mục tiêu tác động của nó trong não bộ", nghiên cứu nêu rõ.

Các nhà khoa học cho biết loại thuốc này kích hoạt cảm giác tích cực trong bão bộ bằng cách ức chế hoạt động ở một khu vực, khiến người trầm cảm trở nên tích cực, hoạt bát hơn. Ketamine có thể giảm thiểu triệu chứng trầm cảm trong vài phút, tác dụng bền vững nhiều ngày.

Nhóm chuyên gia do các nhà thần kinh học từ Đại học Chiết Giang dẫn đầu phát hiện sử dụng ketamine cho chuột bị trầm cảm có thể ức chế hoạt động thần kinh ở vùng não liên quan đến căn bệnh, có tên habenula. Một mũi tiêm ketamine chặn đứng thụ thể N-methyl-D-aspartate (NMDAR), khiến hoạt động thần kinh tăng lên, từ đó giảm triệu chứng trầm uất.


Một lọ ketamine được sử dụng trong cơ sở nghiên cứu ở Mỹ, tháng 7/2018. (Ảnh: NPR).

Phát hiện này có thể giúp giới chuyên môn hiểu rõ hơn về hoạt động của ketamine trong vai trò thuốc chống trầm cảm, từ đó phát triển các phương pháp điều trị hiệu quả và trúng đích. Các loại thuốc chống trầm cảm truyền thống vẫn nhắm vào chất dẫn truyền thần kinh như dopamine và serotonin, thường mất vài tuần mới có hiệu quả.

Dù vậy, đây được liệt kê là chất cấm ở nhiều quốc gia, kể cả Việt Nam và Trung Quốc, nơi nghiên cứu được thực hiện. Bắc Kinh từng đệ trình nhiều kiến nghị lên Liên Hợp Quốc kêu gọi phân loại ketamine là ma túy bất hợp pháp toàn cầu do mức độ lạm dụng ngày càng tăng.

Một số tác dụng phụ lâu dài của ketamine là tổn thương bàng quang không thể điều trị, hao hụt nhận thức, tổn thương gan. Các nhà khoa học cũng đặt câu hỏi về mức độ duy trì hiệu quả của thuốc. Thời gian bán hủy của ketamine ngắn, song tác dụng chống trầm cảm có thể kéo dài trong nhiều ngày, nghiên cứu cho biết.

Công trình năm 2019 của các chuyên gia Mỹ có kết quả tương tự. Trong thử nghiệm mù đôi, kiểm soát giả dược, ketamine được sử dụng ở liều lượng dưới mức gây mê có tác dụng nâng cao tâm trạng ở nhiều bệnh nhân trầm cảm nặng. Nghiên cứu "mù đôi" (double-blind study) là phương pháp trong đó, thuốc thật và giả dược được cung cấp cho các nhóm đối tượng và cả bác sĩ có hình dạng, màu sắc, hương vị y hệt nhau. Công việc thống kê sự cải thiện và hiệu quả được thực hiện bởi một bên thứ ba.

TIN CŨ HƠN
Ăn đường nhiều cực kỳ có hại, bài viết này sẽ chỉ cho bạn ăn bao nhiêu là đủ

Ăn đường nhiều cực kỳ có hại, bài viết này sẽ chỉ cho bạn ăn bao nhiêu là đủ

Đường có vị ngọt và cung cấp nguồn năng lượng nhanh. Tuy nhiên, nhiều người bắt đầu quan tâm đến lượng đường họ tiêu thụ do lo ngại ăn quá nhiều đường ảnh hưởng sức khỏe.

Đăng ngày: 16/11/2025
Loại cây được ví như “nhân sâm của người nghèo” giúp điều trị xương khớp, thanh nhiệt cơ thể

Loại cây được ví như “nhân sâm của người nghèo” giúp điều trị xương khớp, thanh nhiệt cơ thể

Đây là loại cây được biết đến như một loại thảo dược có tác dụng bồi bổ cơ thể, giảm đau, hỗ trợ chữa trị nhiều bệnh lý khác nhau.

Đăng ngày: 16/11/2025
Một loại hạt ở Việt Nam được báo Anh ví như

Một loại hạt ở Việt Nam được báo Anh ví như "kim cương đỏ", có giá bán đắt gấp 10 lần ở Đức

Hãng tin BBC (Anh) gọi thứ hạt này là bí quyết giúp người châu Á sống lâu, sống thọ.

Đăng ngày: 15/11/2025
Khảo sát hơn 1.000 người sống thọ, phát hiện bí quyết sống lâu không phải tập luyện mà là điều bất ngờ này

Khảo sát hơn 1.000 người sống thọ, phát hiện bí quyết sống lâu không phải tập luyện mà là điều bất ngờ này

Tìm hiểu lối sống từ những người sống thọ, chúng ta có thể nắm được các thói quen giúp sống lâu, sống khỏe.

Đăng ngày: 15/11/2025
Bị thao túng tâm lý nguy hiểm thế nào và cách để thoát ra?

Bị thao túng tâm lý nguy hiểm thế nào và cách để thoát ra?

Khi tâm lý của 1 người trở thành công cụ cho ai đạt được mục đích cá nhân, thì mọi chuyện bắt đầu trở nên tồi tệ đi...

Đăng ngày: 15/11/2025
Sau 30 ngày nhịn ăn, chỉ uống nước, cơ thể con người thay đổi đến mức 1 bộ phận có thể bị phá hủy

Sau 30 ngày nhịn ăn, chỉ uống nước, cơ thể con người thay đổi đến mức 1 bộ phận có thể bị phá hủy

Không chỉ sụt cân, cạn kiệt năng lượng một cách nhanh chóng, cơ thể con người sẽ có nhiều thay đổi không ngờ sau 30 ngày nhịn ăn và chỉ uống nước.

Đăng ngày: 14/11/2025
2 loại quả vừa là

2 loại quả vừa là "vua loại bỏ huyết khối", vừa là "khắc tinh của ung thư": Ăn tươi hay ngâm nước đều được

2 loại quả này từ lâu đã được sử dụng như thảo dược để chữa các vấn đề về sức khỏe, trong đó có tác dụng tốt trong việc ngăn ngừa bệnh ung thư.

Đăng ngày: 14/11/2025
Khoa Học News