Nghiên cứu mới: Không nên đánh thức trẻ dưới 2 tuổi dậy khi bé đang ngủ

Trước hai tuổi rưỡi, giấc ngủ giúp xây dựng cơ sở hạ tầng não bộ của trẻ. Sau hai tuổi rưỡi, giấc ngủ đóng một vai trò hoàn toàn mới. Đó là lý do vì sao các cha mẹ nên tránh việc đánh thức bé dậy khi bé đang ngủ.

Lo con thức đêm, nhiều cha mẹ không cho bé ngủ ban ngày để bé ngủ sâu vào ban đêm. Để luyện thói quen ngủ này, họ thường đánh thức các bé dậy, tìm cách cho bé chơi đùa để tỉnh ngủ, cốt để đêm xuống bé ngủ trọn giấc tới sáng.

Tuy nhiên, nghiên cứu khoa học mới đăng trên tạp chí Science Advances cho thấy đây là việc làm sai lầm, có thể gây tổn hại cho trẻ.


Bộ não trẻ xây dựng và kiến tạo củng cố các khớp thần kinh trong khi ngủ - (Ảnh: EARTH).

Trước nay chúng ta đều biết thiếu ngủ có thể dẫn đến các vấn đề sức khỏe nghiêm trọng, nhưng nhiều vấn đề về mục đích và chức năng của việc ngủ vẫn còn là một bí ẩn.

Một nhóm các nhà khoa học Mỹ và Anh trong quá trình nghiên cứu tìm câu trả lời "vì sao chúng ta cần ngủ" đã lần đầu tiên phát hiện ra rằng mục đích của giấc ngủ có sự thay đổi đáng kể trong giai đoạn đầu đời. Từ đó, họ phát hiện ra một sai lầm mà hàng triệu cha mẹ đang mắc phải.

Theo các nhà khoa học, trước hai tuổi rưỡi, não bộ phát triển rất nhanh. Khi những giấc mơ sống động xảy ra trong giai đoạn REM, não trẻ sẽ xây dựng và củng cố các khớp thần kinh, là cấu trúc kết nối các tế bào não để chúng có thể giao tiếp với nhau.

Giai đoạn REM là một trong hai giai đoạn của một chu kỳ ngủ, bao gồm NREM và REM. Giai đoạn ngủ REM thường xảy ra từ 1,5 - 2 giờ, là khi con người ở trong trạng thái thả lỏng, tạm thời tê liệt cơ, mắt di chuyển nhanh, liên tục có những giấc mơ.

"Không nên đánh thức trẻ trong giai đoạn ngủ REM, bất kể đó là ngủ ngày hay đêm, bởi vì "công việc quan trọng" đang được thực hiện trong não khi các bé ngủ", trưởng nhóm nghiên cứu, giáo sư Gina Poe - khoa sinh học và sinh học mô hình tại Đại học California, Los Angeles, Hoa Kỳ - người đã nghiên cứu về giấc ngủ trong hơn 30 năm cho biết.

Sau hai tuổi rưỡi, mục đích chính của việc ngủ nghỉ sẽ chuyển từ "xây dựng não bộ" sang "duy trì và sửa chữa" nó, và điều này trở thành vai trò vĩnh viễn suốt cả cuộc đời sau này.

Khi chúng ta thức dậy, một lượng tổn thương thần kinh nhất định tích tụ tự nhiên trong thời gian này, bao gồm tổn thương gene và protein trong tế bào thần kinh. Theo thời gian, những mảnh vụn này có thể tích tụ và gây ra bệnh não. Giấc ngủ giúp sửa chữa tổn thương này. Về cơ bản sẽ là giải phóng não và loại bỏ các mảnh vụn có thể dẫn đến các bệnh về não nghiêm trọng.


Sau hai tuổi rưỡi, mục đích chính của việc ngủ nghỉ sẽ chuyển từ "xây dựng não bộ" sang "duy trì và sửa chữa" nó - (Ảnh: CNN).

Thành viên nhóm nghiên cứu, giáo sư Van Savage - khoa y học tính toán và sinh học tiến hóa tại Đại học California, Los Angeles, Hoa Kỳ - cho biết rằng ông như bị "sốc" khi phát hiện gần như tất cả quá trình sửa chữa não bộ này xảy ra trong khi chúng ta ngủ.

"Sự thay đổi này diễn ra rất lớn trong một khoảng thời gian ngắn. Đặc biệt là sự chuyển đổi từ xây dựng não bộ sang sửa chữa não bộ xảy ra khi chúng ta còn quá trẻ. Đó là một sự chuyển đổi tương tự như khi nước đóng băng thành băng", giáo sư Van Savage nói.

Kết luận này đưa ra sau khi các nhà khoa học đã tiến hành phân tích các thống kê toàn diện nhất về giấc ngủ từ trước cho đến nay. Phân tích tập trung vào dữ liệu từ hơn 60 nghiên cứu liên quan đến con người và các loài động vật có vú khác.

Bằng chứng nhất quán cho thấy rằng bộ não tất cả các loài đều có sự "kiến tạo, xây dựng" mạnh mẽ trong giai đoạn giấc ngủ REM trước 2,5 tuổi ở người và các mức tuổi tương đương ở động vật.

Trong khi cơ thể trẻ sơ sinh dành khoảng 50% thời gian trong giai đoạn REM để nghỉ ngơi thực sự, thì con số này giảm xuống còn 25% vào năm 10 tuổi và tiếp tục giảm dần theo độ tuổi.

"Giấc ngủ cũng quan trọng như thức ăn. Và thật kỳ diệu khi giấc ngủ phù hợp với nhu cầu của hệ thần kinh của chúng ta. Từ sứa, chim, cá voi, tất cả mọi người đều ngủ. Trong khi chúng ta ngủ, bộ não của chúng ta không được nghỉ ngơi", giáo sư Poe cho biết.

Thiếu ngủ mãn tính có thể góp phần gây ra các vấn đề sức khỏe lâu dài như mất trí nhớ, tiểu đường, béo phì và các rối loạn nhận thức khác. Khi bắt đầu cảm thấy mệt mỏi và buồn ngủ thì không nên cố gắng chống lại mà hãy đi ngủ.

TIN CŨ HƠN
Những lợi ích sức khỏe bất ngờ của củ khoai sọ

Những lợi ích sức khỏe bất ngờ của củ khoai sọ

Khoai sọ là cây thuộc chi Colocasia, họ Araceae, phân bố chủ yếu ở Nam Trung Á, bán đảo Malay và Ấn Độ. Theo thời gian loại cây này được đưa đến Đông Nam Á, Nhật Bản, Trung Quốc...

Đăng ngày: 23/11/2025
Những loại thực phẩm giữ ấm cơ thể trong mùa đông

Những loại thực phẩm giữ ấm cơ thể trong mùa đông

Vào mùa đông, những thực phẩm giàu dinh dưỡng, chất chống oxy hóa và có tác dụng tăng cường hệ miễn dịch sẽ giúp bạn ấm áp suốt cả mùa giá lạnh.

Đăng ngày: 23/11/2025
Lợi ích sức khỏe mà ít người biết của quả đỗ xanh

Lợi ích sức khỏe mà ít người biết của quả đỗ xanh

Quả đỗ xanh chứa nhiều chất dinh dưỡng cần thiết cho cơ thể. Loại thực phẩm này chứa 3 loại chất chống oxy hóa carotenoid gồm beta carotene, lutein và zeaxanthin.

Đăng ngày: 22/11/2025
Bạn “thuận” mắt trái hay mắt phải?

Bạn “thuận” mắt trái hay mắt phải?

Những nghiên cứu đặc biệt đã được tiến hành và cho kết luận rằng 2/3 thuận mắt phải và phần còn lại thuộc về những người thuận mắt trái. Một con người thường có hai tay, hai chân, hai mắt, hai bán cầu não. Nhưng đó chỉ là cái nhìn đầu tiê

Đăng ngày: 21/11/2025
Những món đặc sản có thể gây chết người

Những món đặc sản có thể gây chết người

Cá nóc, bạch tuộc sống, phô mai giòi, ếch bò khổng lồ... là một số trong những món đặc sản độc đáo nhưng có thể khiến bạn mất mạng khi nếm thử.

Đăng ngày: 21/11/2025
Những loài hoa đẹp có chất kịch độc chết người

Những loài hoa đẹp có chất kịch độc chết người

Mặc dù khoác lên mình những màu sắc rực rỡ và vẻ đẹp quyến rũ lòng người, nhưng nhiều loài hoa lại chứa những chất kịch độc có thể gây chết người.

Đăng ngày: 21/11/2025
Hại sức khỏe vì ăn khoai tây sai cách

Hại sức khỏe vì ăn khoai tây sai cách

Ăn khoai tây kèm trứng gà, ăn khoai tây mọc mầm, hay đơn giản là món khoai tây chiên ròn rụm.... là những sai lầm khi ăn khoai tây mà nhiều người mắc phải.

Đăng ngày: 18/11/2025
Khoa Học News