Ngỡ ngàng loài cá cũng biết tương tư như con người

Bác bỏ ý kiến chỉ có con người mới có thể bộc lộ cảm xúc, nhiều nhà khoa học đã chứng minh rằng động vật không hề vô cảm mà và chúng cũng cảm xúc tương tự như chúng ta.

Giả thuyết này ngày càng được củng cố khi mới đây các nhà nghiên cứu đã phát hiện ra một loài cá cũng bộc lộ cảm xúc tương tư với bạn tình.

Nghiên cứu được công bố hôm 12/6 trên tạp chí “The Proceedings of the Royal Society B” cho biết các nhà khoa học tại Đại học Burgundy, Pháp đã tiến hành một loạt các thử nghiệm trên cá hoàng đế (cichlid) nguồn gốc từ Trung Mỹ. Nghiên cứu thực hiện ở cả con đực và con cái để đánh giá tâm trạng và sự gắn kết tình cảm của chúng.

Loài cá hoàng đế. (Ảnh: Getty Images).

Các nhà khoa học cho 33 con cái tự chọn con đực mà chúng thích. Sau đó, họ theo dõi hành vi của con cái khi chúng không được kết đôi với bạn tình ưa thích của mình. Họ phát hiện rằng những con cá cái bị tách khỏi bạn tình yêu thích có cái nhìn “bi quan” hơn về cuộc sống.

Trong loạt thử nghiệm khác, các nhà khoa học đã huấn luyện cá có thể nhận biết và mở những chiếc hộp có màu sắc khác nhau trong bể. Ba chiếc hộp bao gồm: “hộp tích cực” chứa những phần thưởng là đồ ăn bên trong, chiếc hộp thứ 2 trống rỗng được gọi là “hộp tiêu cực” và chiếc hộp cuối cùng là chiếc “hộp mơ hồ” để xem phản ứng của con cái trước và sau khi bị tách khỏi người bạn mà chúng ưa thích.

Các nhà thực hiện thí nghiệm phát hiện ra rằng những con cái được ghép cặp với con đực ưa thích của chúng đã nhanh chóng phát hiện ra chiếc “hộp mơ hồ”, còn con cái bị tách khỏi bạn tình lại có khả năng phản ứng chậm hơn. 

“Đây được coi là thước đo trạng thái cảm xúc, sự lạc quan hoặc bi quan của chúng”, nhà sinh thái học hành vi Francois-Xavier Dechaume Moncharmont, một trong những tác giả của nghiên cứu cho biết.

Ông nói: “Nếu bạn đang có tâm trạng lạc quan, bạn sẽ nhìn cuộc sống một cách tích cực. Nếu bạn đang trọng trạng thái bi quan, bạn thường chỉ nhìn thấy mặt trái của vấn đề với những rắc rối và khó khăn. Với loài cá này cũng vậy, chúng tôi đưa ra cho chúng một chiếc "hộp mơ hồ
và phản ứng của chúng với chiếc hộp này tương tự với trạng thái cảm xúc của chúng”.

Các nhà khoa học cũng phát hiện ra rằng khi con cái được kết đôi với con đực ưa thích, chúng thường sinh sản sớm hơn và dành nhiều thời gian để ấp trứng hơn. Điều này có thể giúp chúng ta hiểu được rõ hơn về tình yêu và sự gắn kết cảm xúc của loài động vật này.

Nhà sinh thái Dechaume Moncharmont chia sẻ thêm: “Nhiều nhà tâm lý học khẳng định rằng chỉ có con người mới cảm nhận được tình cảm đôi lứa, nhưng với nghiên cứu này chúng tôi chỉ ra rằng điều đó là không đúng. Nhiều người cho rằng quyết định của chúng tôi làm ô uế sự thiêng liêng của tình yêu. Nhưng rõ ràng, khi bạn yêu ai đó, bạn có thể cư xử hơi kỳ lạ và có lẽ phản ứng của cảm xúc này cũng có những giá trị. Nếu những cảm xúc này được tiến hóa một cách độc lập ở nhiều loài, thì có thể chứng minh rằng nó còn có những giá trị thích nghi nào đó”.