Ngựa vằn đột biến gene tăng nhiều bất thường

Sự gia tăng số lượng ngựa vằn có màu lông khác thường là bằng chứng cho thấy môi trường sống phân mảnh có thể gây hại cho quần thể loài.

Ngựa vằn đặc trưng bởi bộ lông có các sọc trắng và đen đan xen nhau, nhưng trong những năm gần đây, ngày càng nhiều cá thể được sinh ra với các hoa văn khác lạ trên cơ thể như chấm bi, đốm đen lớn, hay sọc sáng màu thay cho sọc đen điển hình.


Hai cá thể ngựa vằn đột biến gene được phát hiện ở Kenya. (Ảnh: National Geographic).

Những trường hợp như vậy - thường do đột biến gene làm thay đổi quá trình sản xuất sắc tố melanin - không phổ biến ở động vật có vú. Do đó, sự gia tăng đột biến số lượng ngựa vằn có màu lông bất thường, hiện chiếm tới 5%, tại một vùng đồng bằng gần hồ Mburo của Uganda khiến các nhà khoa học phải chú ý đến và tìm hiểu nguyên nhân.

Mặc dù ít bị đe dọa nhất trong ba loài ngựa vằn, ngựa vằn đồng bằng (Equus quagga) đã suy giảm 25% số lượng kể từ năm 2002, với khoảng 500.000 con phân bố từ Ethiopia đến Nam Phi. Môi trường sống bị chia cắt do hàng rào, đường sá và sự phát triển của con người đã dồn ép các quần thể ngựa vằn, như quần thể ở hồ Mburu, vào những vùng đất nhỏ và cản trở sự di cư giữa các đàn.

Hoạt động di cư mang đến cho quần thể các gene mới, biến nó thành chìa khóa cho sự tồn tại lâu dài của một loài. Sự thiếu hụt dòng gene có thể dẫn đến hiện tượng giao phối cận huyết, cuối cùng gây ra vô sinh, bệnh tật và các khuyết tật di truyền khác.


Một con ngựa vằn khác có mảng lông sáng cắt ngang các đốm đen và trắng. (Ảnh: National Geographic).

"Việc quan sát thấy ngày càng nhiều ngựa vằn có hoa văn kỳ lạ ở hồ Mburo khiến tôi tự hỏi có phải quần thể này đang xảy ra giao phối cận huyết hay không", Brenda Larison, nhà nghiên cứu sự tiến hóa của sọc ngựa vằn tại Đại học California, Los Angeles, cho biết.

Để tìm kiếm câu trả lời, Larison cùng các cộng sự đã tiến hành phân tích gene trên 140 cá thể ngựa vằn đồng bằng - bao gồm 7 con có màu lông khác thường - từ chín địa điểm ở châu Phi, trong đó có khu bảo tồn trọng điểm như Vườn quốc gia Etosha của Nambia và Vườn quốc gia Kruger của Nam Phi.

Kết quả nghiên cứu được công bố gần đây trên tạp chí Molecular Ecology chỉ ra rằng các quần thể ngựa vằn nhỏ và biệt lập có độ đa dạng di truyền thấp hơn và nhiều khả năng sinh ra những con ngựa vằn có màu lông bất thường lớn, cho thấy mối liên quan trực tiếp giữa đột biến gene với tính đa dạng di truyền thấp.

Mặc dù nghiên cứu chỉ xem xét 7 cá thể ngựa vằn đồng bằng có hoa văn kỳ lạ, Larison nhấn mạnh kết quả có thể là một lời cảnh báo cho tương lai của cả loài. "Những vấn đề di truyền như thế này thường xuất hiện trước khi điều thực sự nghiêm trọng xảy ra", nhà nghiên cứu chia sẻ.

Hầu hết ngựa vằn đột biến gene được phát hiện đều là những con chưa trưởng thành, tiết lộ rằng màu lông khác thường của chúng dễ thu hút động vật săn mồi và qua đó, làm giảm tuổi thọ trong tự nhiên.

"Hiện tượng này mới được rất ít người biết đến và nó được mệnh danh là "sự tuyệt chủng thầm lặng". Đó là lý do các nghiên cứu về ngựa vằn đột biến gene có ý nghĩa quan trọng", Philip Muruthi, Phó chủ tịch phụ trách bảo tồn loài tại Tổ chức Động vật Hoang dã Châu Phi ở Nairobi, Kenya, đánh giá cao phát hiện mới của Larison và các cộng sự.

Loading...
TIN CŨ HƠN

"Tứ đại quốc khuyển" của Việt Nam gồm những giống chó quý hiếm nào?

Việt Nam có bốn giống chó nội được gọi là tứ đại quốc khuyển gồm chó Bắc Hà, chó lài, chó HMông cộc đuôi và chó Phú Quốc.

Đăng ngày: 29/06/2025
Điểm danh những giống chó nguy hiểm nhất thế giới

Điểm danh những giống chó nguy hiểm nhất thế giới

Một số vụ chó pitbull cắn chết người trong thời gian gần đây đã khiến dư luận vô cùng hoảng sợ. Tuy nhiên, đây không phải giống chó duy nhất nguy hiểm trên thế giới.

Đăng ngày: 28/06/2025
Vì sao cá sủ vàng được bán giá đắt đỏ?

Vì sao cá sủ vàng được bán giá đắt đỏ?

Bắt được con cá sủ vàng, ngư dân đó sẽ thu khoản lời lên đến hàng trăm triệu, vì vậy chúng được người đi biển gọi là "cục vàng biết bơi" hay "lộc trời của Việt Nam".

Đăng ngày: 28/06/2025
Những điều bạn chưa biết về cá hải tượng

Những điều bạn chưa biết về cá hải tượng

Cá hải tượng là một loài cá nước ngọt sống ở vùng nhiệt đới Nam Mỹ. Đây là một trong những loài cá nước ngọt lớn nhất trên thế giới.

Đăng ngày: 28/06/2025
Loài vật có khả năng khiến Trái đất rung chuyển khi làm

Loài vật có khả năng khiến Trái đất rung chuyển khi làm "chuyện ấy"

Theo một nghiên cứu mới đây thì hóa ra mỗi khi đến thời điểm làm "chuyện ấy", chúng thực sự đã khiến toàn bộ Trái đất rung chuyển.

Đăng ngày: 28/06/2025
Tại sao tằm lại thích ăn lá dâu nhất?

Tại sao tằm lại thích ăn lá dâu nhất?

Cách đây khoảng 18 triệu năm, trên Trái đất đã có một loài thực vật là cây dâu. Cây dâu vốn sinh trưởng ở khu vực nóng ẩm, là loài cây xanh quanh năm, sau khi đến với vùng ôn đới mới dần dần trở thành loài cây rụng lá.

Đăng ngày: 28/06/2025
Cá piranha có thực sự nguy hiểm như những lời đồn?

Cá piranha có thực sự nguy hiểm như những lời đồn?

Xuất hiện trong nhiều thước phim kinh dị của Hollywood, cá piranha được xây dựng hình tượng là loài khát máu, hung hăng, có tốc độ hủy diệt kinh hồn.

Đăng ngày: 27/06/2025
Tiêu điểm
Khoa Học News