Người Tây Tạng tiến hóa nhanh nhất thế giới

Cuộc sống trên độ cao tới 4.900 m buộc người Tây Tạng phải tiến hóa rất nhanh để tồn tại.

Một thiếu nữ Tây Tạng. Ảnh: peopledaily.com.cn.

Nồng độ khí oxy trong khí quyển trên cao nguyên Tây Tạng, Trung Quốc chỉ bằng 60% so với không khí ở mực nước biển. Vì thế, khi những người ở nơi khác tới Tây Tạng, họ sẽ mất sức rất nhanh và dễ bị đau đầu. Nếu phụ nữ ở vùng đất thấp bắt đầu mang thai khi tới Tây Tạng, họ sẽ sinh ra những đứa con nhẹ cân và có nguy cơ tử vong cao. Tuy nhiên, người Tây Tạng không gặp phải những vấn đề đó.

Livescience cho biết, nhà sinh học phân tử Rasmus Nielsen của Đại học California tại Mỹ và các chuyên gia thuộc Viện Di truyền Bắc Kinh lập bản đồ bộ gene của 50 người không có quan hệ họ hàng trong hai làng thuộc khu tự trị Tây Tạng của Trung Quốc. Hai làng nằm ở độ cao 4.300 m và 4.600 m. Họ cũng lập bản đồ gene của 40 người Hán tại Bắc Kinh.

Sau khi so sánh bản đồ gene của người Tây Tạng với người Hán ở Bắc Kinh, nhóm nghiên cứu nhận thấy khoảng 30 đột biến gene thường xuyên xuất hiện ở người Tây Tạng hơn người Hán. Gần một nửa trong số đó điều khiển hoạt động sử dụng khí oxy của cơ thể.

Một gene có thể tồn tại ở nhiều trạng thái. Mỗi trạng thái cụ thể của gene được gọi là một alen (allede).

Theo AFP, tốc độ thay đổi nhanh nhất xảy ra ở một gene có tên EPAS1. Những người Tây Tạng có hai alen lặn của EPAS1 có lượng hồng cầu trong máu thấp hơn rất nhiều so với người bình thường. Một alen lặn chỉ xuất hiện ở người Hán với tần số 9%, nhưng ở người Tây Tạng tần số đó tăng lên tới 87%.

"Đây là tốc độ thay đổi nhanh nhất về mặt di truyền mà giới khoa học từng thấy ở loài người. Rất nhiều người đã mất mạng vì họ không có những gene phù hợp với cuộc sống trên Tây Tạng", AFP dẫn lời Nielsen.

Nghiên cứu cũng cho thấy tổ tiên của người Tây Tạng tách khỏi người Hán khoảng 2.750 năm trước. Khi họ tới cao nguyên Tây Tạng, chỉ những người có những đặc điểm sinh học phù hợp với cuộc sống ít oxy mới sống sót.

Nhiều bằng chứng lịch sử cho thấy con người đã sinh sống trên cao Nguyên Tây Tạng hơn 3.000 năm, Nielsen nhấn mạnh. Ông và các đồng nghiệp cho rằng có thể người Tây Tạng hòa nhập vào những người đã sống ở đây, hoặc thay thế họ.

TIN CŨ HƠN
Chanh ngón tay - Loại chanh giống trứng cá hồi đắt nhất thế giới

Chanh ngón tay - Loại chanh giống trứng cá hồi đắt nhất thế giới

Giá thành cho 1kg của loại quả này tới hàng triệu đồng nhưng giới nhà giàu Trung Quốc vẫn săn lùng đặt mua cho bằng được.

Đăng ngày: 20/11/2025
Loài sâu róm độc nhất thế giới

Loài sâu róm độc nhất thế giới

Trong các khu rừng nhiệt đới miền Nam Brazil có một loài sâu róm được người dân địa phương gọi là “chú hề lười biếng”, tên khoa học là Lonomia.

Đăng ngày: 20/11/2025
Hàng loạt cây cảnh chứa chất độc chết người

Hàng loạt cây cảnh chứa chất độc chết người

Các nhà sinh học cảnh báo trong số cây cảnh trồng trong nhà có nhiều loại cây chứa độc tố gây chết người nếu ăn phải.

Đăng ngày: 07/11/2025
Con rết

Con rết "dài phá kỷ lục thế giới" ở Đà Nẵng

Anh Vũ Hồng Phương, 28 tuổi ở đường Nguyễn Tri Phương, phường Thạc Rán, quận Thanh Khê, TP Đà Nẵng cho biết, cách đây vài ngày anh có thấy một con rết chạy vào sân nhà.

Đăng ngày: 04/11/2025
12 loại nấm độc nguy hiểm nhất thế giới

12 loại nấm độc nguy hiểm nhất thế giới

Nếu ăn phải một số loại nấm độc như nấm đôi cánh thiên thần hoặc nấm mũ đầu lâu, con người sẽ bị tổn thương gan, thận, hệ thần kinh, dẫn đến tử vong.

Đăng ngày: 31/10/2025
Tụ cầu vàng -

Tụ cầu vàng - "đương kim vô địch" kháng thuốc kháng sinh

Năm 1878, Robert Koch (người tìm ra vi khuẩn Lao) phát hiện tụ cầu vàng từ mủ mụn nhọt và phân lập được tụ cầu vàng.

Đăng ngày: 30/10/2025
Bí ẩn loài cây luôn nghiêng về xích đạo dù trồng ở bán cầu nào, khoa học chưa thể lý giải

Bí ẩn loài cây luôn nghiêng về xích đạo dù trồng ở bán cầu nào, khoa học chưa thể lý giải

Những cây thông Cook ở khắp nơi trên thế giới có thân cây luôn nghiêng về phía đường xích đạo.

Đăng ngày: 25/10/2025
Khoa Học News