Những loài cá, ếch kỳ lạ sống không cần nước

Một số động vật khiến con người kinh ngạc vì khả năng sống sót tuyệt vời ở môi trường khô hạn, vô cùng khắc nghiệt trong tự nhiên suốt thời gian rất dài, đặc biệt là những loài thường được cho là gắn với môi trường nước như cá và ếch.

Miền nam châu Phi thường hứng chịu các đợt hạn hán nghiêm trọng. Đối với hầu hết các loài cá, việc ra khỏi môi trường nước gần như là án tử, ngoại trừ một loài cá có tên gọi là cá phổi.

Cá phổi phát triển một dạng phổi thô sơ, giúp chúng tiếp nhận oxy trực tiếp từ không khí. Chúng lẩn trốn khỏi tình trạng gia tăng sức nóng bằng cách đào hang, ẩn mình dưới bùn.

Cá phổi ăn bùn trong quá trình đào hang, rồi thải loại chúng ra ngoài thông qua mang. Sau khi đã đào được một "phòng ngủ", chúng tiết ra một loại nước nhầy bao phủ khắp cơ thể. Chất này là một loại da tự nhiên giống như cái kén con tằm giúp chúng giữ ẩm cho tới khi có nước. Khi chất nhầy này khô đi, nó hình thành một lớp vỏ bảo vệ cá khỏi trận hạn hán.


Cá phổi. (Ảnh: visualphotos.com)

Khi tình hình ngày càng trở nên tồi tệ hơn, cá phổi bắt đầu kích hoạt trạng thái ngủ hè. Các thay đổi trong các chức năng sinh lý cho phép loài cá này làm chậm lại quá trình trao đổi chất của nó tới mức chỉ còn không tới 1/60 của mức trao đổi chất thông thường và các chất thải gốc protein được chuyển hóa từ amôniắc thành dạng ít độc hại hơn là urê (thông thường, cá phổi bài tiết chất thải gốc nitơ dưới dạng amôniắc trực tiếp vào trong nước).

Nhiều nghiên cứu cho thấy, cá phổi Châu Phi có thể chịu đựng trong hai năm không có nước.

Trong khi đó, miền trung Australia cũng phải đối mặt với tình trạng hạn hán kéo dài. Tuy nhiên, dưới các lòng sông khô cạn vẫn là nơi dung chứa sự sống. Loài ếch sa mạc có thể chống chịu tình trạng thiếu nước tới 7 năm. Chúng biến đổi da thành lớp rào cản thoát nước, giúp bản thân không bị chết khô.

Ở phía trên mặt đất, nỗ lực tìm kiếm nước vẫn tiếp tục. Thằn lằn quỷ gai có thể sống sót qua nhiều năm mà không cần có nước. Kiến đen là nguồn cung cấp độ ẩm cũng như thức ăn duy nhất cho chúng.

Vẫn còn có cách khác để khai thác ra nước trên sa mạc. Ruột của ếch chứa một lượng nhỏ nước ngọt dự trữ, đủ để cấp cứu con người đang khát. Ở sa mạc, chẳng mấy khi nước bị lãng phí.

Thằn lằn quỷ gai có một cách thu gom nước độc nhất vô nhị. Như một phản ứng tự nhiên, da của chúng thấm hút chất lỏng, giống như giấy thấm nước. Các mảng da sẫm màu dần xuất hiện khắp trên da của thằn lằn quỷ gai cho thấy đường đi của nước thấm hút, cho tới khi nó tiếp cận mắt và miệng của con vật. Các hệ thống kênh rạch ở da đã vận chuyển nước tới miệng của thằn lằn, giúp nó uống giải khát.

Ngay cả ở châu Phi, hạn hán rồi cũng sẽ chấm dứt. Cá phổi có thể phải mất tới 4 năm cho đến khi mưa tới, giúp nó thoát khỏi tình trạng ngưng hoạt động. Cuối giai đoạn nằm im lìm, chúng sẽ bắt đầu nhúc nhích các cơ để tìm kiếm thức ăn. Số năng lượng còn lại vẫn đủ cho nó tìm được đường về với nước.

TIN CŨ HƠN
Khoa học đã chứng minh: Nhện là bạn, không phải kẻ thù!

Khoa học đã chứng minh: Nhện là bạn, không phải kẻ thù!

Nhiều người thường có thói quen giết chết nhện khi thấy chúng xuất hiện trong nhà mình. Tuy nhiên, các nhà khoa học cho rằng đây là điều không nên làm.

Đăng ngày: 12/11/2025
Rợn người loài sán sên khạc nhổ ăn mòn được da người

Rợn người loài sán sên khạc nhổ ăn mòn được da người

Không chỉ là loài xâm lấn đứng top 100 loài xâm lấn tồi tệ nhất trên thế giới, sán ốc sên còn gây ra những bệnh truyền nhiễm ghê rợn.

Đăng ngày: 07/11/2025
Bí Ẩn Về Loài Chim Báo Hiệu Cái Chết

Bí Ẩn Về Loài Chim Báo Hiệu Cái Chết

Cú lợn là loài chim rất thông minh, đáng yêu. Tuy nhiên, ở Việt Nam, chúng bị coi là quỷ dữ, khi người ta tin rằng, chúng là điềm báo cho một cái chết.

Đăng ngày: 06/11/2025
Khám phá gây sốc về loài sư tử ít ai ngờ đến

Khám phá gây sốc về loài sư tử ít ai ngờ đến

Loài sư tử có thể sống được 14 năm trong môi trường tự nhiên và 20 năm nếu bị nuôi nhốt.

Đăng ngày: 04/11/2025
Thằn lằn quỷ gai hút nước từ cát sa mạc

Thằn lằn quỷ gai hút nước từ cát sa mạc

Thằn lằn quỷ gai sử dụng làn da như một ống hút nước, giúp chúng sống sót trên sa mạc khô cằn ở Australia.

Đăng ngày: 03/11/2025
Nổi da gà với loài động vật chân bụng có áo giáp sắt

Nổi da gà với loài động vật chân bụng có áo giáp sắt

Nhìn loài động vật kỳ lạ này, người ta liên tưởng ngay tới một con ốc sên với cái áo giáp sắt và những chiếc lông ghê rợn.

Đăng ngày: 01/11/2025
Những sự thật bất ngờ về loài gấu Koala

Những sự thật bất ngờ về loài gấu Koala

Gấu Koala, hay gấu túi (tên khoa học: Phascolarctos cinereus) là một loài thú có túi ăn thực vật sống tại Úc và là loài vật duy nhất hiện còn sống trong họ Phascolarctidae.

Đăng ngày: 24/10/2025
Khoa Học News