Phát hiện bia văn chỉ “tiết lộ” thông tin quý

Sở VH-TT&DL Thái Nguyên cho biết, tỉnh này vừa tìm thấy một tấm bia đá niên đại năm Thành Thái thứ 3 Tân Mão. Đây là tấm bia văn chỉ đầu tiên được phát hiện tại Thái Nguyên, cho thấy cách đây ít nhất 120 năm, tỉnh này đã có trường học.


Từ tấm văn bia này, có cơ sở để khẳng định rằng Thái Nguyên đã có trường học từ cách đây ít nhất 120 năm, như thông tin lưu trong cuốn “Đồng Khánh dư địa chí” (1888).

Tấm bia văn chỉ trên được ông Nguyễn Tuấn Anh, cán bộ văn phòng của trường THCS Nam Tiến (huyện Phổ Yên, Thái Nguyên) phát hiện trong quá trình đào móng xây dựng thư viện trường.

Tấm bia văn chỉ với những dòng chữ Hán được khắc trên một phiến đá nguyên khối màu đen, hiện đã được ngành văn hóa tỉnh Thái Nguyên tiếp nhận lưu giữ và bảo quản.

Tấm bia đá có kích thước 60x37cm. Theo quan sát bằng mắt thường, trên đỉnh tấm bia có khắc hình mặt trời, hai bên có biểu tưởng 2 con rồng, dưới có 3 chữ Hán, tạm dịch là “phối hưởng bi”. 2 bên diềm bia trang trí dây leo điểm xuyết hoa cúc.

Ở giữa lòng bia có 9 dòng chữ Hán, dòng nhiều nhất có 21 chữ, ít nhất có 5 chữ, tổng cộng có gần 200 chữ Hán. Nét khắc chữ trên văn bia sâu, thể hiện sự tinh xảo, khoảng cách chữ rõ ràng, bút pháp khoáng đạt.

Dưới chân văn bia ghi niên đại: dựng bia vào ngày 29 tháng 11 năm Thành Thái thứ 3 Tân Mão (1891). Nội dung tấm bia được dịch ra là: ghi công đức của tập thể môn sinh đã góp công vào xây dựng nhà trường, thờ phụng các thầy giáo là Tiên sinh ở địa phương.

Việc lần đầu tiên phát hiện bia nói về văn chỉ ở tỉnh Thái Nguyên cho thấy: ít nhất cách đây 120 năm, ở xã Hoàng Đàm, nay là xã Nam Tiến, huyện Phổ Yên đã có cơ sở trường học. Điều này trùng khớp với sách “Đồng Khánh dư địa chí” (1888) chép trong mục huyện Phổ Yên thời phong kiến là: “Tổng Hoàng Đàm ở hạ du là có học hành đỗ đạt”.

Loading...
TIN CŨ HƠN
Bí ẩn về những năm cuối cùng của voi ma mút

Bí ẩn về những năm cuối cùng của voi ma mút

Một nhà nghiên cứu người Hà Lan đã xem xét hàm của voi răng mấu thời tiền sử. Hóa thạch 2,5 triệu tuổi này có thể cung cấp hiểu biết về nguyên nhân tuyệt chủng của voi nguyên thủy.

Đăng ngày: 25/04/2025
Trung Quốc phát hiện một kho báu lớn niên đại hơn 300 năm

Trung Quốc phát hiện một kho báu lớn niên đại hơn 300 năm

Theo ước tính của các nhà khảo cổ, giá trị của kho báu lên tới hơn 12.000 tỷ đồng.

Đăng ngày: 25/04/2025
Bằng chứng cho thấy con người tiến hóa từ cá

Bằng chứng cho thấy con người tiến hóa từ cá

Mới đây, các nhà cổ sinh vật học đã tìm ra mối liên hệ giữa vây cá và tay người, góp phần khẳng định nguồn gốc tiến hóa từ cá của chúng ta.

Đăng ngày: 11/04/2025
Hé lộ gương mặt thật của Chúa Jesus

Hé lộ gương mặt thật của Chúa Jesus

Bằng công nghệ hiện đại, các khoa học gia đã tạo nên một phiên bản "hợp lý" hơn về gương mặt của Chúa Jesus.

Đăng ngày: 06/04/2025
Đây là những cây mà NASA khuyên bạn nên trồng trong nhà

Đây là những cây mà NASA khuyên bạn nên trồng trong nhà

Bạn mới mua nhà nhưng không biết phải trang trí như thế nào? Hãy nghĩ ngay tới việc trồng cây cảnh, vừa "mát mắt" như các cụ nhà ta vẫn khen, lại vừa giúp phủ xanh Trái Đất này, dù chỉ là một phần bé nhỏ.

Đăng ngày: 01/04/2025
Tìm ra nguyên nhân khiến cho nền văn minh Maya sụp đổ

Tìm ra nguyên nhân khiến cho nền văn minh Maya sụp đổ

Phân tích của nghiên cứu cho thấy lượng mưa hàng năm giảm mạnh và độ ẩm giảm đã góp phần gây ra hạn hán và chấm dứt nền văn minh Maya.

Đăng ngày: 01/04/2025
Kim tự tháp Ai Cập được xây dựng như thế nào?

Kim tự tháp Ai Cập được xây dựng như thế nào?

Người Aztec, người Maya và người Ai Cập cổ thuộc ba nền văn minh rất khác nhau nhưng lại cùng chung một biểu tượng: các kim tự tháp. Tuy nhiên, trong ba nền văn minh cổ đại này, những chuẩn mực về thiết kế kim tự tháp do người Ai Cập đặt ra được phần lớn mọi người công nhận là kiểu kim tự t

Đăng ngày: 30/03/2025
Tiêu điểm
Khoa Học News