Phát hiện hệ 6 hành tinh có quỹ đạo hoàn hảo

Nghiên cứu công bố trên tạp chí Astronomy & Astrophysics cho thấy ngôi sao HD 158259 được quay quanh bởi một "siêu Trái đất" và năm "sao Hải Vương nhỏ".

Bản thân điều này đã là một phát hiện không bình thường bởi đến nay mới chỉ có khoảng chục ngôi sao có nhiều hơn 5 hành tinh quay quanh được khám phá. Tuy nhiên, hệ thống HD 158259 càng trở nên đặc biệt bởi các hành tinh của nó duy trì một tỷ lệ quỹ đạo gần như hoàn hảo.

Mỗi cặp hành tinh cạnh nhau trong hệ sao đều có "sự cộng hưởng 3:2", theo Nathan Hara, tác giả chính của nghiên cứu từ Đại học Geneva, Thụy Sĩ (UNIGE). Điều đó có nghĩa là khi hành tinh thứ nhất hoàn thành ba vòng quỹ đạo quanh ngôi sao chủ, hành tinh thứ hai ở phía ngoài sẽ hoàn thành hai vòng quay; và khi hành tinh thứ hai hoàn thành ba vòng quay, hành tinh thứ ba sẽ hoàn thành hai vòng. Quy luật này tiếp tục lặp lại ở các cặp hành tinh tiếp theo.


Đồ họa mô phỏng hệ hành tinh HD 158259. (Ảnh: Michael S. Helfenbein).

HD 158259, cách chúng ta khoảng 88 năm ánh sáng, bao gồm 6 hành tinh có khối lượng lớn gấp 2 - 6 lần Trái Đất. Tuy nhiên, đây là một hệ hành tinh "nhỏ gọn" bởi khoảng cách từ ngôi sao trung tâm đến hành tinh phía ngoài cùng còn ngắn hơn 2,6 lần so khoảng cách từ Mặt trời của chúng ta đến hành tinh gần nhất là sao Thủy.

Tỷ lệ quỹ đạo của các hành tinh trong HD 158259 có thể cung cấp những manh mối về sự hình thành của hệ thống này. "Một số hệ đa hành tinh nhỏ gọn khác như TRAPPIST-1 và Kepler-80 cũng có tỷ lệ quỹ đạo gần hoàn hảo. Các hệ thống như vậy được cho là hình thành từ cách xa ngôi sao trước khi di chuyển về phía nó", nhà thiên văn học Stephane Udry từ UNIGE, đồng tác giả của nghiên cứu giải thích.

Phát hiện mới về HD 158259 dựa trên các kết quả quan sát từ thiết bị đo quang phổ SOPHIE thuộc Đài thiên văn Haute-Provence ở Pháp.và kính viễn vọng không gian săn ngoại hành tinh TESS của NASA.

TIN CŨ HƠN
Phát hiện ngoại hành tinh đầu tiên chứa heli

Phát hiện ngoại hành tinh đầu tiên chứa heli

Nhóm nghiên cứu đã sử dụng Kính thiên văn vũ trụ Hubble của NASA để quan sát ngoại hành tinh WASP-107b.

Đăng ngày: 27/10/2025
Vụ nổ Big Bang là gì?

Vụ nổ Big Bang là gì?

Vũ trụ là gì? Một câu hỏi lớn đã từng đặt ra trước nhân loại suốt bao nhiêu thế kỷ. Thời xưa ở Trung Hoa cổ đại, nhà triết học Lão Tử đã cho vũ trụ là một tồn tại "vô thuỷ, vô chung, vô cùng, vô tận".

Đăng ngày: 27/10/2025
Phát hiện

Phát hiện "mặt trăng nham thạch" ngoài Hệ Mặt trời

Các nhà thiên văn học tìm thấy bằng chứng về sự tồn tại của một mặt trăng chưa từng được biết tới với đầy rẫy núi lửa hoạt động.

Đăng ngày: 26/10/2025
Sao tối - Món quà từ Vũ trụ

Sao tối - Món quà từ Vũ trụ

Sao tối - sao nơtrôn siêu đặc hay còn gọi là ẩn tinh - có lẽ là những phòng thí nghiệm Vật lý đặc biệt nhất trong vũ trụ. Các nghiên cứu về siêu thiên thể này đã được trao thưởng hai giải Nobel.

Đăng ngày: 24/10/2025
Ba hố đen khổng lồ sắp va chạm trong vũ trụ

Ba hố đen khổng lồ sắp va chạm trong vũ trụ

Các nhà khoa học lần đầu tiên quan sát được hiện tượng 3 thiên hà cùng va vào nhau, đặt những siêu hố đen tại trung tâm của chúng vào quỹ đạo để hợp nhất.

Đăng ngày: 18/10/2025
Vì sao Mặt trời phát sáng và phát nhiệt?

Vì sao Mặt trời phát sáng và phát nhiệt?

Mặt trời giống như một quả cầu lửa nóng bỏng, chói chang. Hàng giờ hàng phút nó đều bức xạ một năng lượng lớn, phát ra ánh sáng và nhiệt trong vũ trụ, trong đó có Trái Đất chúng ta.

Đăng ngày: 17/10/2025
Tại sao Trăng trung thu lại to và đỏ hơn?

Tại sao Trăng trung thu lại to và đỏ hơn?

Trăng Trung thu là mặt trăng gần nhất ngày Thu phân. Quay quanh Trái đất tại một góc thấp của chân trời trong thời gian này của năm, mặt trăng mọc sau khi mặt trời lặn trong nhiều ngày liên tiếp.

Đăng ngày: 14/10/2025
Khoa Học News