Phát hiện trạng thái vật chất kỳ lạ trong mắt gà

Lần đầu tiên, các nhà nghiên cứu đã phát hiện một trạng thái vật chất kỳ lạ, có tên gọi "siêu đồng nhất rối loạn" trong mắt của một con gà.

Trạng thái vật chất dị thường nói trên là một kiểu sắp xếp các hạt khiến chúng trông có vẻ hỗn độn ở khoảng cách nhỏ, nhưng lại chứa đựng một trật tự ẩn giấu, cho phép vật chất hành xử vừa giống một tinh thể, vừa giống một chất lỏng. Khám phá có được khi các nhà khoa học nghiên cứu các tế bào nhạy sáng tí hon, hình nón, giúp cảm nhận về màu sắc trong mắt của những con gà.

Đối với gà và các loài chim khác hoạt động tích cực nhất vào ban ngày, những tế bào cảm quang này được chia thành 4 loại thu nhận và xử lý các kích thích màu sắc khác nhau (tím, xanh dương, xanh lá và đỏ) và loại thức 5 nhận diện mức độ ánh sáng. Mỗi loại tế bào hình nón này có một kích cỡ khác nhau.


Hình ảnh khắc họa cấu trúc phân bố không gian của 5 loại tế bào nhạy cảm ánh sáng ở võng mạc của gà, phản ánh một trạng thái mới của vật chất có tên gọi "siêu đồng nhất rối loạn". (Ảnh: Live Science)

Các tế bào cảm quang được xếp dày đặc thành một lớp mô trên võng mạc. Nhiều động vật có các tế bào này được sắp xếp theo một mẫu nhất định, chẳng hạn như hình lục giác ở côn trùng. Trong khi đó, các tế bào cảm quang ở mắt gà dường như không tuân theo bất kỳ trật tự tổ chức nào.

Tuy nhiên, khi mô phỏng cách sắp xếp các tế bào cảm quang trong mắt gà trên máy tính, các nhà nghiên cứu đã kinh ngạc phát hiện một trật tự sắp xếp dị thường. Bao quanh mỗi tế bào cảm quang là một vùng loại trừ, ngăn cấm các tế bào cùng loại khác tiến lại gần. Điều này đồng nghĩa, mỗi loại tế bào cảm quang có cách sắp xếp đồng nhất riêng. Tuy nhiên, 5 kiểu mẫu khác nhau của 5 loại tế bào cảm quang riêng rẽ lại được xếp lớp phía trên nhau một cách lộn xộn.

Các vật chất trong trạng thái "siêu đồng nhất rối loạn" giống tinh thể ở điểm, chúng giữ mật độ các hạt cân xứng trong khoảng cách không gian lớn. Nhưng chúng cũng giống chất lỏng ở việc có các tính chất vật lý như nhau ở mọi hướng.

Nhóm nghiên cứu đến từ Đại học Princeton (Mỹ) cho biết, đây là lần đầu tiên con người quan sát được trạng thái "siêu đồng nhất rối loạn" ở một hệ thống sinh vật học. Trước đó, giới khoa học mới ghi nhận nó tồn tại trong các hệ thống vật lý như heli lỏng hay những plasma đơn giản.

Đối với mắt gà, các nhà nghiên cứu phỏng đoán rằng, cách sắp xếp tế bào cảm quang kỳ lạ như trên cho phép loài động vật này lấy mẫu đồng đều ánh sáng đến. Theo họ, các kỹ sư có thể lấy ứng dụng trạng thái "siêu đồng nhất rối loạn" trong tự nhiên để tạo ra những mạch quang học và thiết bị dò ánh sáng nhạy cảm hoặc đề kháng với một số bước sóng ánh sáng nhất định.

Loading...
TIN CŨ HƠN
13 cấm địa thu hút trí tò mò trên Trái đất

13 cấm địa thu hút trí tò mò trên Trái đất

Một số địa điểm trên thế giới được bảo vệ kỹ lưỡng tới mức những người bình thường rất khó đặt chân tới.

Đăng ngày: 18/08/2025
5 trào lưu giải trí thời thượng

5 trào lưu giải trí thời thượng "sợ hết hồn" của thế kỷ 18 và 19

Tiệc xác ướp, sưu tầm dương xỉ, cuồng đi bộ hay thuê ẩn sĩ gác vườn là những trào lưu giải trí hàng đầu thế giới trong thế kỷ 18 và 19.

Đăng ngày: 18/08/2025
Nghiên cứu từ Harvard khẳng định: Chắc chắn tiền mua được hạnh phúc

Nghiên cứu từ Harvard khẳng định: Chắc chắn tiền mua được hạnh phúc

Hạnh phúc là một phạm trù khá mơ hồ, vì mỗi người cảm nhận hạnh phúc theo một cách khác nhau.

Đăng ngày: 17/08/2025
Những lầm tưởng về phóng sinh không phải ai cũng biết

Những lầm tưởng về phóng sinh không phải ai cũng biết

Phóng sinh như thế nào cho đúng? Ý nghĩa thực sự của phóng sinh là gì? Chúng ta phải trả lời được những câu hỏi đó trước khi thực hiện nghi lễ phóng sinh, nếu không chúng ta có thể mắc thêm ác nghiệp.

Đăng ngày: 15/08/2025
Phương pháp xác định tuổi của Trái Đất

Phương pháp xác định tuổi của Trái Đất

Phương pháp xác định tuổi bằng đồng vị phóng xạ xuất hiện từ cuối những năm 1940 và 1950.

Đăng ngày: 15/08/2025
Khám phá vận tải cơ Việt Nam C-295M

Khám phá vận tải cơ Việt Nam C-295M

Năm 2013, quân đội Nhân Dân Việt Nam đã ký hợp đồng mua máy bay vận tải C-295 cho nhiệm vụ vận chuyển vũ khí quân sự để thay thế một phần phi đội máy bay An-26 đang được sử dụng.

Đăng ngày: 14/08/2025
Những phát minh quan trọng của người Hồi giáo

Những phát minh quan trọng của người Hồi giáo

Từ xa xưa, người Hồi giáo đã khám phá ra phương pháp phẫu thuật hay thiết kế cỗ máy biết bay, tạo tiền đề cho sự phát triển của thế giới văn minh ngày nay.

Đăng ngày: 13/08/2025
Tiêu điểm
Khoa Học News