Phát hiện trạng thái vật chất mới: Thuỷ tinh lỏng

Từ trước đến nay, người ta vẫn nhầm lẫn rằng thủy tinh là một chất lỏng. Nhưng điều đó không thực sự chính xác - về cơ bản, thủy tinh là một chất rắn vô định hình. Thông thường, khi một vật chất chuyển từ dạng lỏng sang dạng rắn, các nguyên tử trôi tự do trước đó sẽ xếp "ngay hàng thẳng lối" vào một cấu trúc tinh thể chật chội. Tuy nhiên, điều đó không xảy ra với thủy tinh: các nguyên tử của nó "đông cứng" ở trạng thái hỗn loạn.

Hay ít nhất thì đó là tình trạng thường xuyên diễn ra. Trong một nghiên cứu mới đây, các nhà khoa học đã phát hiện ra một dạng thủy tinh nơi các nguyên tử thể hiện một hành vi khá phức tạp, chưa bao giờ được thấy trong thủy tinh khối trước đây. Các nguyên tử này có thể di chuyển được, nhưng lại không thể xoay.

Nhóm nghiên cứu phát hiện ra điều này trong một hệ thống mẫu của các chất huyền phù dạng keo. Hỗn hợp này được tạo thành từ các hạt rắn cỡ lớn trôi lơ lửng trong một chất lỏng, tạo điều kiện dễ dàng cho các nhà khoa học quan sát được hành vi vật lý của các nguyên tử hay phân tử. Thông thường, những hạt này có dạng khối cầu, nhưng trong thử nghiệm này, nhóm đã sử dụng các hạt hình elip để có thể biết được chúng đang chỉ về hướng nào.


Thủy tinh lỏng là thứ đã được dự báo từ hàng thập kỷ qua.

Các nhà nghiên cứu đã thử nhiều dạng cô đặc của các hạt trong chất lỏng, theo dõi cách chúng di chuyển và xoay. Cuối cùng, họ phát hiện ra rằng ở mức cô đặc cao, các hạt sẽ ngăn cản sự xoay của nhau, nhưng chúng vẫn di chuyển được, tạo nên một trạng thái gọi là thủy tinh lỏng.

"Ở các mức mật độ hạt nhất định, chuyển động định hướng bị ngừng lại, trong khi chuyển động tịnh tiến tiếp diễn, dẫn đến các trạng thái thủy tinh trong đó các hạt tập trung thành chùm để tạo nên những cấu trúc cục bộ với hướng tương tự nhau" - theo lời tác giả trưởng của nghiên cứu, Andreas Zumbusch.

Nhóm nghiên cứu cho biết hành vi họ quan sát được xuất phát từ việc hai kiểu chuyển động của thủy tinh tương tác với nhau. Thủy tinh lỏng là thứ đã được dự báo từ hàng thập kỷ qua, và kết quả mới cho thấy những quy trình tương tự cũng có thể đóng vai trò trong các hệ thống cấu thành từ thủy tinh khác.

"Đây là một điều đặc biệt thú vị từ góc độ lý thuyết" - theo lời Matthias Fuchs, tác giả nghiên cứu. "Các thử nghiệm của chúng tôi đã mang lại bằng chứng về tác động lẫn nhau giữa những biến động đáng kể và sự ngừng chuyển động của thủy tinh mà cộng đồng khoa học đã tìm kiếm từ lâu".

TIN CŨ HƠN
Những thiết kế vượt thời gian của Leonardo da Vinci

Những thiết kế vượt thời gian của Leonardo da Vinci

Leonardo da Vinci thường được mọi người biết đến là một họa sĩ thiên tài thời Phục hưng với những tác phẩm hội họa nổi tiếng như “Mona Lisa”.

Đăng ngày: 09/10/2025
14 điều có thể bạn chưa biết về vũ trụ

14 điều có thể bạn chưa biết về vũ trụ

Nếu con người không mặc đồ bảo hộ trong vũ trụ, nước trong miệng, mắt và các mô mềm sẽ bay hơi tức thời, còn da bỏng nặng do tiếp xúc với bức xạ từ mặt trời hoặc ngôi sao khác.

Đăng ngày: 08/10/2025
Nguyên nhân và cách khắc phục máy lạnh bị phun sương, khói trắng, hơi nước

Nguyên nhân và cách khắc phục máy lạnh bị phun sương, khói trắng, hơi nước

Đầu tiên cần phải xác định rằng, hiện tượng máy lạnh (hay còn gọi là điều hòa) bị phun sương, hơi không khí (hơi ẩm), thậm chí là hạt nước nhỏ là chuyện bình thường.

Đăng ngày: 07/10/2025
Top 11 bí ẩn lớn nhất trong bức họa Mona Lisa

Top 11 bí ẩn lớn nhất trong bức họa Mona Lisa

Bức tranh nàng Mona Lisa của Leonardo da Vinci đã tạo cảm hứng cho rất nhiều nhà phân tích, từ nghệ thuật tới khoa học, từ phân tích quang học tới phân tích tâm lý học.

Đăng ngày: 07/10/2025
Tại sao một năm có 4 mùa?

Tại sao một năm có 4 mùa?

Tại sao một năm trên Trái Đất được chia thành 4 mùa: xuân, hạ, thu, đông? Các mùa có ảnh hưởng quan trọng tới cuộc sống của con người trên Trái Đất như thế nào? Tại sao có sự thay đổi thời tiết giữa các mùa? Bài viết dưới đây sẽ trả lời cho bạn.

Đăng ngày: 07/10/2025
Bí mật kinh hoàng trong mộ hoạn quan “quái thai” nhất Trung Quốc

Bí mật kinh hoàng trong mộ hoạn quan “quái thai” nhất Trung Quốc

Bí mật trong ngôi mộ đại hoạn quan Lý Liên Anh, Trung Quốc kèm theo nhiều truyền thuyết thần bí.

Đăng ngày: 06/10/2025
Tìm hiểu sức mạnh tàu hộ vệ tàng hình Sigma 9814 của Việt Nam

Tìm hiểu sức mạnh tàu hộ vệ tàng hình Sigma 9814 của Việt Nam

Tàu hộ vệ tàng hình Sigma 9814 là vũ khí quân sự hiện đại dành cho Hải quân Việt Nam. Sigma 9814 được trang bị với hệ thống vũ khí châu Âu và hàng loạt tên lửa mạnh.

Đăng ngày: 06/10/2025
Khoa Học News