Phóng xạ Chernobyl tạo ra ếch đột biến màu đen

Bức xạ từ thảm họa lò phản ứng hạt nhân Chernobyl năm 1986 dẫn đến sự thay đổi màu da của ếch cây xanh sinh sống gần đó.

Trong nghiên cứu công bố trên tạp chí Evolutionary Applications, bức xạ từ nhà máy Chernobyl dẫn tới thay đổi màu da của ếch cây phương đông (Hyla orientalis) ở Ukraine, khiến lớp da của chúng chuyển từ màu xanh lá cây sang màu đen, Newsweek hôm 30/9 đưa tin.


Sự thay đổi màu da của ếch cây nhiễm phóng xạ. (Ảnh: Evolutionary Applications)

"Màu da sẫm hơn ở những địa điểm gần nhất với khu vực có lượng bức xạ cao vào thời điểm xảy ra sự cố, trong khi lượng bức xạ hiện nay dường như không ảnh hưởng tới màu da của ếch cây Chernobyl. Ếch cây sống trong vùng cấm Chernobyl có màu da sẫm hơn hẳn ếch sống bên ngoài", nhóm tác giả nghiên cứu cho biết.

Lò phản ứng số 4 ở nhà máy hạt nhân Chernobyl tan chảy và phát nổ vào ngày 26/4/1986 và ngọn lửa bốc cháy ở lõi lò phản ứng suốt vài ngày. Sự cố thải chất phóng xạ trong không khí, lan khắp Ukraine và khu vực lân cận ở châu Âu. Đồng vị phóng xạ, chủ yếu là sản phẩm phân hạch, giải phóng bức xạ ion hóa, có thể va chạm và phá hủy ADN, dẫn tới đột biến gene.

Những đột biến này có thể dẫn tới ung thư và tử vong, trẻ sơ sinh dị dạng hoặc trong nhiều trường hợp là đột biến không gây hại truyền sang thế hệ tiếp theo. Đây là một dạng của tiến hóa do phóng xạ thúc đẩy. Theo nghiên cứu, những yếu tố chọn lọc mạnh mẽ, như bức xạ Chernobyl hoặc chất gây ô nhiễm môi trường, trước đây từng gây ra phản ứng thích nghi nhanh, bao gồm ở cá và thực vật.

Trong trường hợp ếch cây Ukraine, nhóm nghiên cứu nhận thấy màu sắc sẫm hơn có thể không phải do đột biến ngẫu nhiên, mà là phản ứng thích nghi nhằm bảo vệ ếch khỏi bức xạ cao. Màu sẫm có tác dụng bảo vệ trước các nguồn bức xạ khác nhau bằng cách vô hiệu hóa gốc tự do và giảm tổn thương ADN, đặc biệt sắc tố melanin được xem như cơ chế đệm ngăn bức xạ ion hóa, nhóm nghiên cứu giải thích. Melanin chịu trách nhiệm cho màu da sẫm và màu mắt tối ở nhiều động vật, bao gồm con người, nhưng cũng có thể giảm ảnh hưởng tiêu cực của bức xạ. Melanin hấp thụ và phân tán một phần năng lượng bức xạ, bảo vệ con người khỏi ánh sáng cực tím và bức xạ ion hóa ở nấm.

Các nhà nghiên cứu nhấn mạnh cần tiến hành tìm hiểu sâu hơn để xác định cơ chế phía sau và hệ quả tiến hóa của đột biến do thiếu thí nghiệm dựa trên thực địa và cỡ mẫu nhỏ.

TIN CŨ HƠN
Loài quạ có khả năng suy nghĩ có ý thức như con người

Loài quạ có khả năng suy nghĩ có ý thức như con người

Quạ là động vật có trí não phát triển cao và có khả năng học hỏi và ghi nhớ. Nghiên cứu mới đã chứng minh rằng, quạ có khả năng nhận thức và có ý thức về thế giới như con người.

Đăng ngày: 23/12/2025
Trò chơi tình dục trong thế giới động vật

Trò chơi tình dục trong thế giới động vật

Trong chuyện yêu đương, động vật hoang dã có cách thức riêng. Từ sư tử cái châu Phi quan hệ với nhiều con đực trước khi trao gửi trứng cho một gã nhất định, tới những con hải mã đực chơi bời với vài con cái cùng một lúc. Thế giới động vật tr&

Đăng ngày: 22/12/2025
Quái vật nửa ếch - rắn - giun siêu

Quái vật nửa ếch - rắn - giun siêu "dị" ở Việt Nam

Loài ếch kỳ lạ này sở hữu bề ngoài giống rắn, khiến không ít người hoảng sợ khi lần đầu tiên nhìn thấy chúng.

Đăng ngày: 22/12/2025
Kì lạ chó học lái xe ôtô

Kì lạ chó học lái xe ôtô

Trong tương lai, có thể dù bạn không có bằng lái xe ở Newzealand, chỉ cần bạn nhấc điện thoại lên gọi “Cho tôi một chú chó”. Không nên lo lắng vì các chú chó được đào tạo lái xe chuyên nghiệp ở trường ch

Đăng ngày: 19/12/2025
Cá

Cá "dị" vừa mù vừa điếc ngược quy luật tự nhiên

Khi bị mù, các cơ quan thính giác thường phát triển tốt hơn. Nhưng điều này không đúng với loài cá hang mù Mexico hoặc cá cận nhiệt đới Mỹ.

Đăng ngày: 18/12/2025
Phóng xung điện 600 vôn, loài lươn dị khiến cha đẻ thuyết tiến hóa rối trí

Phóng xung điện 600 vôn, loài lươn dị khiến cha đẻ thuyết tiến hóa rối trí

Lươn điện ẩn chứa một bí ẩn tiến hóa mà Charles Darwin cũng không giải thích được.

Đăng ngày: 18/12/2025
Phát hiện một loài

Phát hiện một loài "không phải con người" đào giếng nước ở Đông Phi

Một loài động vật cùng thuộc bộ linh trưởng với con người đã tiến hóa đáng kinh ngạc: Để đối phó với tình trạng sông ngòi khô hạn mùa hè, chúng đào giếng.

Đăng ngày: 18/12/2025
Khoa Học News