Phục dựng chân dung người phụ nữ ngồi xổm trong mộ 4.200 năm

Các nhà khoa học tái hiện gương mặt người phụ nữ thời Đồ đồng (cách đây 4.200 năm) từ hài cốt khai quật trong một mỏ đá ở Scotland.

Cách đây hơn 4.000 năm, một người phụ nữ trẻ tuổi qua đời ở Scotland ngày nay được chôn cất ở tư thế ngồi xổm trong ngôi mộ lát đá. Ngôi mộ nguyên vẹn suốt thiên niên kỷ cho tới khi máy xúc ở một mỏ đá tình cờ làm lộ bộ hài cốt vào năm 1997. Giới nghiên cứu biết rất ít về người phụ nữ có biệt danh Upper Largie Woman, đặt theo tên mỏ đá Upper Largie Quarry. Tuy nhiên, hình ảnh phục dựng mới hé lộ hình dáng của chủ nhân ngôi mộ vào đầu thời Đồ đồng, Live Science hôm 24/9 đưa tin.


Gương mặt người phụ nữ ngoài 20 tuổi trong ngôi mộ đầu thời Đồ đồng. (Ảnh: Oscar Nilsson)

Hình phục dựng bán thân được trưng bày hôm 3/9 tại Bảo tàng Kilmartin ở Scotland, cho thấy người phụ nữ còn khá trẻ với mái tóc bện sẫm mẫu và mặc trang phục làm từ da hươu. Cô gái dường như đang nhìn một người khác ở gần đó. Bức ảnh là kết quả làm việc của Oscar Nilsson, một họa sĩ pháp y ở Thụy Điển.

Sau khi phát hiện Upper Largie Woman, phân tích xương và hàm răng hé lộ người phụ nữ nhiều khả năng chết ở độ tuổi ngoài 20 và trải qua thời kỳ ốm đau hoặc suy dinh dưỡng. Xác định niên đại bằng đồng vị carbon cho thấy cô gái sống vào khoảng năm 1500 - 2200 trước Công nguyên, đầu thời Đồ đồng. Trong khi đó, kết quả xem xét những đồng vị khác nhau của strontium và oxy từ hài cốt chỉ ra người chết lớn lên ở Scotland, nhưng nhóm nghiên cứu không lấy được mẫu ADN, vì vậy họ không biết các đặc điểm chủng tộc, bao gồm nước da, mài mắt và tóc của người phụ nữ.

Tuy nhiên, nhóm khảo cổ học tìm thấy nhiều mảnh gốm Beaker vỡ trong mộ, hé lộ cô gái thuộc nền văn hóa Beaker. Nền văn hóa này khởi đầu ở Trung Âu với những người có tổ tiên đến từ thảo nguyên Á Âu. Nền văn hóa Beaker tới Anh vào khoảng năm 2400 trước Công nguyên. Bằng chứng ADN hé lộ văn hóa Beaker thay thế phần lớn cư dân Anh, bao gồm những cộng đồng thời Đồ đá mới từng xây tượng đài như Stonehenge.

Để phục dựng chân dung Upper Largie Woman, hộp sọ của người phụ nữ được chụp cắt lớp vi tính, sau đó in 3D ở Scotland. Tuy nhiên, theo Nilsson, hài cốt thiếu xương hàm dưới và phần bên trái hộp sọ bị nứt vỡ nhiều. Vì vậy, điều đầu tiên ông làm là dựng lại phần bên trái hộp sọ, sau đó tạo xương hàm dựa trên suy đoán. Tiếp theo, Nilsson cân nhắc tuổi tác, giới tính, trọng lượng và chủng tộc của người phụ nữ bởi những yếu tố này giúp xác định độ dày mô.

Nilsson chọn lựa những cá nhân hiện đại có đặc điểm khớp với Upper Largie Woman từ một bảng thống kê hiện đại, sau đó sử dụng kết quả đo mô của họ để bắt đầu chạm khắc hình phục dựng. Điểm đánh đấu đặt trên hộp sọ mô phỏng cho phép ông đo lớp mô và phủ đất sét plasticine lên để tạo cơ mặt. Dựa vào đường nét hộp sọ, Nilsson nhận thấy mắt của người phụ nữ hơi xa nhau, phần mũi bè ra và hơi hếch. Cô cũng có vầng trán tròn và khuôn miệng rộng.

TIN CŨ HƠN
Phát hiện 8 răng người thật trong tượng Chúa Jesus 300 tuổi

Phát hiện 8 răng người thật trong tượng Chúa Jesus 300 tuổi

Sau khi tiến hành chụp X-quang bức tượng Chúa Jesus có từ thế kỷ XVII – XVIII, các nhà khoa học đã phát hiện ra 8 chiếc răng người thật còn nguyên vẹn trong miệng bức tượng này.

Đăng ngày: 10/12/2025

"Người rồng": Loài cổ đại khơi mào bí ẩn về nguồn gốc loài người!

Trong những năm gần đây, các nhà khảo cổ học đã có một khám phá lớn tại quận Pingyao của Trung Quốc: Một loài người cổ đại hoàn toàn mới, được đặt tên là "Người rồng" (Dragon Man - Homo longi).

Đăng ngày: 09/12/2025
Khai quật hóa thạch khủng long niên đại 135 triệu năm

Khai quật hóa thạch khủng long niên đại 135 triệu năm

Các nhà khoa học Đức vừa tiến hành khai quật bộ xương khủng long ăn thịt còn nguyên vẹn tới 98% có niên đại 135 triệu năm.

Đăng ngày: 07/12/2025
Phát hiện chiếc thùng sắt chứa 4 tấn vàng:

Phát hiện chiếc thùng sắt chứa 4 tấn vàng: "Kho báu" mà Đức Quốc xã giấu nhẹm đi

4 tấn vàng của Đức Quốc xã đã được tìm thấy tại một cung điện từ thế kỷ 18.

Đăng ngày: 07/12/2025
Nước Anh có thêm kho báu quốc gia 2.000 tuổi 'gây đỏ mặt'

Nước Anh có thêm kho báu quốc gia 2.000 tuổi 'gây đỏ mặt'

Một người dò kim loại ở hạt Kent - Anh đã thực sự trúng mánh khi mặt dây chuyền bằng đồng bà tình cờ tìm thấy trong một trang trại được tuyên bố là kho báu quốc gia.

Đăng ngày: 06/12/2025
Xác voi Ma mút 42.000 năm tuổi xuất hiện trước công chúng

Xác voi Ma mút 42.000 năm tuổi xuất hiện trước công chúng

Chú voi Ma mút có tên Lyuba sau 42.000 năm bị chôn vùi dưới bùn lầy đã lần đầu tiên xuất hiện trước công chúng Mỹ tại Bảo tàng The Field, bang Chicago.

Đăng ngày: 03/12/2025
Choáng váng với hóa thạch quái vật biển có cổ dài tới 3m

Choáng váng với hóa thạch quái vật biển có cổ dài tới 3m

Các nhà nghiên cứu phát hiện một loài bò sát cổ đại với chiếc cổ dài gấp 3 lần cơ thể và hàm răng nhọn hoắt giúp phục kích con mồi.

Đăng ngày: 03/12/2025
Khoa Học News