Phục dựng chân dung người phụ nữ ngồi xổm trong mộ 4.200 năm
Các nhà khoa học tái hiện gương mặt người phụ nữ thời Đồ đồng (cách đây 4.200 năm) từ hài cốt khai quật trong một mỏ đá ở Scotland.
Cách đây hơn 4.000 năm, một người phụ nữ trẻ tuổi qua đời ở Scotland ngày nay được chôn cất ở tư thế ngồi xổm trong ngôi mộ lát đá. Ngôi mộ nguyên vẹn suốt thiên niên kỷ cho tới khi máy xúc ở một mỏ đá tình cờ làm lộ bộ hài cốt vào năm 1997. Giới nghiên cứu biết rất ít về người phụ nữ có biệt danh Upper Largie Woman, đặt theo tên mỏ đá Upper Largie Quarry. Tuy nhiên, hình ảnh phục dựng mới hé lộ hình dáng của chủ nhân ngôi mộ vào đầu thời Đồ đồng, Live Science hôm 24/9 đưa tin.
Gương mặt người phụ nữ ngoài 20 tuổi trong ngôi mộ đầu thời Đồ đồng. (Ảnh: Oscar Nilsson)
Hình phục dựng bán thân được trưng bày hôm 3/9 tại Bảo tàng Kilmartin ở Scotland, cho thấy người phụ nữ còn khá trẻ với mái tóc bện sẫm mẫu và mặc trang phục làm từ da hươu. Cô gái dường như đang nhìn một người khác ở gần đó. Bức ảnh là kết quả làm việc của Oscar Nilsson, một họa sĩ pháp y ở Thụy Điển.
Sau khi phát hiện Upper Largie Woman, phân tích xương và hàm răng hé lộ người phụ nữ nhiều khả năng chết ở độ tuổi ngoài 20 và trải qua thời kỳ ốm đau hoặc suy dinh dưỡng. Xác định niên đại bằng đồng vị carbon cho thấy cô gái sống vào khoảng năm 1500 - 2200 trước Công nguyên, đầu thời Đồ đồng. Trong khi đó, kết quả xem xét những đồng vị khác nhau của strontium và oxy từ hài cốt chỉ ra người chết lớn lên ở Scotland, nhưng nhóm nghiên cứu không lấy được mẫu ADN, vì vậy họ không biết các đặc điểm chủng tộc, bao gồm nước da, mài mắt và tóc của người phụ nữ.
Tuy nhiên, nhóm khảo cổ học tìm thấy nhiều mảnh gốm Beaker vỡ trong mộ, hé lộ cô gái thuộc nền văn hóa Beaker. Nền văn hóa này khởi đầu ở Trung Âu với những người có tổ tiên đến từ thảo nguyên Á Âu. Nền văn hóa Beaker tới Anh vào khoảng năm 2400 trước Công nguyên. Bằng chứng ADN hé lộ văn hóa Beaker thay thế phần lớn cư dân Anh, bao gồm những cộng đồng thời Đồ đá mới từng xây tượng đài như Stonehenge.
Để phục dựng chân dung Upper Largie Woman, hộp sọ của người phụ nữ được chụp cắt lớp vi tính, sau đó in 3D ở Scotland. Tuy nhiên, theo Nilsson, hài cốt thiếu xương hàm dưới và phần bên trái hộp sọ bị nứt vỡ nhiều. Vì vậy, điều đầu tiên ông làm là dựng lại phần bên trái hộp sọ, sau đó tạo xương hàm dựa trên suy đoán. Tiếp theo, Nilsson cân nhắc tuổi tác, giới tính, trọng lượng và chủng tộc của người phụ nữ bởi những yếu tố này giúp xác định độ dày mô.
Nilsson chọn lựa những cá nhân hiện đại có đặc điểm khớp với Upper Largie Woman từ một bảng thống kê hiện đại, sau đó sử dụng kết quả đo mô của họ để bắt đầu chạm khắc hình phục dựng. Điểm đánh đấu đặt trên hộp sọ mô phỏng cho phép ông đo lớp mô và phủ đất sét plasticine lên để tạo cơ mặt. Dựa vào đường nét hộp sọ, Nilsson nhận thấy mắt của người phụ nữ hơi xa nhau, phần mũi bè ra và hơi hếch. Cô cũng có vầng trán tròn và khuôn miệng rộng.
Liệu lịch sử có đảo lộn khi phát hiện gian bếp 780.000 năm của người khác loài ở Biển Chết?
Một nhóm khoa học gia quốc tế làm việc ở khu vực phía Bắc Biển Chết tuyên bố đã tìm thấy những dấu hiệu sớm nhất về việc nấu ăn.
Tìm thấy chiếc cốc “xuyên không” trong mộ cổ hơn 2.000 năm
Các nhà khảo cổ bất ngờ khi tìm thấy chiếc cốc thời hiện đại trong mộ cổ hơn 2.000 năm. Đây là bảo vật gì?
TQ: Lăng mộ chôn 46 cô gái khỏa thân và điều gây sốc đằng sau
Điều kỳ lạ là 46 cỗ quan tài này có hình dáng và kích thước giống hệt nhau.
Sốc với xác ướp nửa tỉ tuổi nguyên vẹn như mới chết hôm qua ở Trung Quốc
Xác ướp tự nhiên tốt nhất thế giới đã được tìm thấy ở Nam Trung Quốc, được bảo tồn hoàn hảo trong không gian ba chiều dù đã chết ít nhất 540 triệu năm trước.
Phát hiện gây sốc: Một quái vật tưởng hiền lành nhưng thực chất đã tiêu diệt 70% sinh vật Trái đất
Đi ngược thời gian về kỷ Devon, thời đại thảm khốc nhất với hàng loạt cuộc đại tuyệt chủng, các nhà khoa học đã xác định được thủ phạm vô cùng bất ngờ, là thứ vẫn tồn tại trên Trái đất ngày nay.
Thái Lan đào được hóa thạch khủng long 145 triệu tuổi “hoàn hảo nhất"
Hài cốt hóa thạch của sinh vật 145 triệu tuổi đã được đem về từ hệ tầng Phu Kradung, tỉnh Kalasin - Thái Lan, là loài khủng long Neornithischia sớm nhất được biết đến ở Đông Nam Á.
