"Siêu núi lửa" bùng nổ giữa trời, xé toạc không gian

Kính viễn vọng Hubble đã chụp được hình ảnh mà NASA mô tả là "núi lửa sao", nằm cách chúng ta 700 năm ánh sáng.

Trong hình ảnh được NASA công bố, vật thể trông như một siêu núi lửa giữa trời đang phun trào và lóe sáng dữ dội. Đó là R Aquarii, một cặp đôi đáng sợ gồm một sao lùn trắng và một sao khổng lồ đỏ nằm cách nhau 2,6 tỉ km.


Khoảnh khắc "núi lửa sao" R Aquarii bùng nổ - (Ảnh: NASA/ESA).

Sao khổng lồ đỏ là những ngôi sao đang hấp hối, phình to lên và rực sáng một lần cuối cùng trước khi "chết".

Trong khi đó, sao lùn trắng chính là "thây ma" sau cái chết đó, một vật thể nhỏ gọn là những gì còn lại của ngôi sao bị co cụm lại, mang năng lượng cao.

Nói cách khác, R Aquarii gồm một ngôi sao đã chết và một ngôi sao sắp chết, có quan hệ cộng sinh.

Theo NASA, cả hai đều là những quái vật vũ trụ thực sự.

Ngôi sao khổng lồ đỏ già cỗi là loại sao biến quang, lớn hơn Mặt trời những 400 lần, liên tục thay đổi nhiệt độ và độ sáng với hệ số tới 750 lần trong chu kỳ 290 ngày.

Ở giai đoạn đỉnh cao, ngôi sao này có thể sáng gấp 5.000 lần Mặt trời.

Sao biến quang thay đổi độ sáng nhờ vào tính chất nội tại của chúng cũng như do tác động từ bên ngoài. Trong tình huống này, người bạn đồng hành của nó đã góp phần tạo nên những thay đổi dữ dội.

Khi sao lùn trắng di chuyển gần nhất với sao khổng lồ đỏ trong chu kỳ quỹ đạo 44 năm của nó, nó sẽ hút khí hydro theo lực hấp dẫn.

Vật liệu này tích tụ trên bề mặt của sao lùn cho đến khi nó trải qua phản ứng tổng hợp hạt nhân tự phát, khiến bề mặt đó phát nổ như một quả bom hydro khổng lồ. Sau khi bùng nổ, chu trình tiếp nhiên liệu lại bắt đầu.

Vụ nổ này đẩy ra các sợi giống như mạch nước phun bắn ra từ lõi, tạo thành các vòng lặp và vệt kỳ lạ khi plasma xuất hiện dưới dạng các luồng.

Plasma bị xoắn lại bởi lực của vụ nổ và được dẫn lên trên và ra ngoài bởi các từ trường mạnh. Dòng chảy ra dường như uốn cong trở lại chính nó thành một mô hình xoắn ốc.

Dòng plasma này đang bắn vào không gian với tốc độ hơn 1 triệu dặm một giờ – đủ nhanh để di chuyển từ Trái đất đến Mặt trăng trong 15 phút.

Các sợi này phát sáng trong ánh sáng khả kiến bởi được cung cấp năng lượng bởi bức xạ phồng rộp từ bộ đôi sao.


Vụ bùng nổ của "núi lửa sao" làm rung chuyển cả một vùng vũ trụ, bắn đi vật liệu xa tận 400 tỉkm - (Clip: NASA/ESA).

NASA gọi quy mô của sự kiện này là "phi thường". Vật liệu bị bắn phá vào không gian có thể được tìm thấy cách xa ít nhất 400 tỉ km từ các ngôi sao, hoặc gấp 24 lần đường kính hệ Mặt trời của chúng ta.

TIN CŨ HƠN
Trạm năng lượng Mặt trời trong không gian: Lớn gấp 100 lần trạm ISS, đủ cung cấp điện cho gần 1 triệu hộ gia đình

Trạm năng lượng Mặt trời trong không gian: Lớn gấp 100 lần trạm ISS, đủ cung cấp điện cho gần 1 triệu hộ gia đình

Việc xây dựng trạm năng lượng Mặt trời trong không gian có khả thi không?

Đăng ngày: 18/11/2025
Thêm 2

Thêm 2 "thế giới sự sống xuất hiện ngay trong Hệ Mặt trời?

Ở quanh hành tinh xa xôi tới nỗi chúng ta không thể nhìn thấy bằng mắt thường, hai "thế giới sự sống" đã vô tình... phun thẳng vào tàu NASA thứ có thể gợi ý về một đại dương giống Trái Đất.

Đăng ngày: 18/11/2025
Tàu NASA đụng độ vành đai bí ẩn bao vây Hệ Mặt trời

Tàu NASA đụng độ vành đai bí ẩn bao vây Hệ Mặt trời

Các nhà thiên văn học đã phát hiện ra vô số vật thể bí ẩn tại khu vực bên ngoài Vành đai Kuiper ở rìa Hệ Mặt trời.

Đăng ngày: 18/11/2025
Mỹ bắt được tín hiệu vô tuyến không thể giải thích từ sao Thổ

Mỹ bắt được tín hiệu vô tuyến không thể giải thích từ sao Thổ

Nhìn vào một siêu bão đã hoành hành 100 năm trên Sao Thổ bằng "mắt thần" của một trong các đài thiên văn vô tuyến mạnh nhất thế giới, các nhà khoa học phát hiện điều dị thường.

Đăng ngày: 17/11/2025
Cảnh tượng sáp nhập thiên hà ngoạn mục được Kính thiên văn James Webb ghi lại

Cảnh tượng sáp nhập thiên hà ngoạn mục được Kính thiên văn James Webb ghi lại

Sử dụng Kính thiên văn James Webb, các nhà thiên văn học đã ghi lại hình ảnh sáp nhập ngoạn mục của các thiên hà.

Đăng ngày: 16/11/2025
Vùng đen trong vũ trụ đáng sợ đến mức nào?

Vùng đen trong vũ trụ đáng sợ đến mức nào?

Vùng đen, hiện tượng bí ẩn và đáng sợ này luôn là cơn ác mộng đối với các phi hành gia. Vậy chính xác thì vùng đen là gì? Tại sao nó lại đáng sợ như vậy?

Đăng ngày: 16/11/2025
Kính Hubble chụp được hình ảnh 3 thiên hà sáp nhập

Kính Hubble chụp được hình ảnh 3 thiên hà sáp nhập

Một hiện tượng thiên văn kỳ thú đang diễn ra trong vũ trụ được kính Hubble ghi lại.

Đăng ngày: 16/11/2025
Khoa Học News