Sự kiện thiên văn: Đón chờ nguyệt thực một phần vào ngày 17/7
Vào sáng sớm ngày 17/7/2019 tới đây, người dân Việt Nam sẽ có cơ hội quan sát một hiện tượng thiên văn thú vị trong năm: Nguyệt thực một phần. Bài viết dưới đây sẽ cung cấp cho bạn những thông tin quan trọng để giúp bạn quan sát hiện tượng này.
Tại sao có hiện tượng nguyệt thực?
Nguyệt thực là hiện tượng xảy ra khi Mặt trăng, Trái Đất và Mặt trời lần lượt nằm trên một đường thẳng (hoặc gần thẳng) và Mặt Trăng đi qua bóng của Trái Đất. Khi đó, Mặt trăng nằm đối diện với Mặt trời qua Trái Đất, chính vì vậy, nguyệt thực chỉ xảy ra vào ngày trăng tròn. Do khoảng cách giữa Mặt trăng, Trái Đất và Mặt trời nên trên thực tế bóng của Trái Đất được chia thành hai vùng: vùng bóng tối và vùng bóng nửa tối.
Giải thích hiện tượng nguyệt thực: Khi Mặt Trăng đi vào vùng bóng nửa tối (penumbra), nguyệt thực nửa tối sẽ diễn ra. Khi Mặt Trăng đi vào vùng bóng tối (umbra), nguyệt thực một phần xuất hiện. Nguyệt thực toàn phần xảy ra khi Mặt Trăng nằm hoàn toàn trong vùng bóng tối. (Ảnh: NASA).
Do có sự phân vùng này mà nguyệt thực được chia làm ba loại, tương ứng với ba giai đoạn. Thứ nhất là nguyệt thực nửa tối – xảy ra khi Mặt trăng đi qua vùng bóng nửa tối của Trái Đất. Vào thời điểm này, Mặt trăng chỉ tối đi đôi chút, do đó nguyệt thực nửa tối thường ít được săn đón như hai loại còn lại. Sau khi di chuyển qua vùng bóng nửa tối, Mặt trăng sẽ đi đến vùng bóng tối. Vào thời điểm Mặt trăng ở giữa hai vùng này, chúng ta có thể quan sát hiện tượng nguyệt thực một phần. Khi đó, Mặt trăng tròn sẽ bị mất một phần như một miếng bánh quy khổng lồ bị ai đó cắn mất một góc vậy. Và giai đoạn được mong đợi nhiều nhất – nguyệt thực toàn phần – xảy ra khi Mặt trăng đi qua vùng bóng tối của Trái Đất và bị che khuất hoàn toàn. Tuy nhiên, Mặt trăng không “biến mất” mà lại xuất hiện với ánh đỏ mê hoặc.
Nguyệt thực một phần. (Ảnh: Justin Sullivan/Getty Images).
Không phải bất kì lần trăng tròn nào cũng xảy ra nguyệt thực. Do mặt phẳng quỹ đạo của Mặt trăng nghiêng 5 độ so với mặt phẳng hoàng đạo, nên không phải lúc nào Mặt trăng, Trái Đất và Mặt trời nằm trên một đường thẳng. Điểm giao giữa đường đi biểu kiến của Mặt trời và Mặt trăng được gọi là điểm nút, chỉ khi Mặt trăng đi qua điểm nút này thì chúng ta mới có thể quan sát được nguyệt thực.
Nguyệt thực một phần ngày 17/7/2019
Tháng 7 này, Mặt trăng sẽ đi qua điểm nút trên và xảy ra hiện tượng “nguyệt thực một phần”. Nguyệt thực lần này có thể quan sát trên khắp Châu Âu, châu Phi, Trung Á và và vùng Ấn Độ Dương. Tại Việt Nam, chúng ta cũng có thể quan sát được hiện tượng này.
Những nơi có thể quan sát hiện tượng nguyệt thực một phần lần này. (Ảnh: In-the-sky.org).
Chi tiết quá trình nguyệt thực như sau: (thời gian đã được quy đổi sang giờ VN):
- Nguyệt thực nửa tối bắt đầu: 01:43:51
- Nguyệt thực một phần bắt đầu: 03:01:43
- Cực đại nguyệt thực: 04:30:44
- Nguyệt thực một phần kết thúc: 05:59:39 (không thể quan sát ở Việt Nam)
- Nguyệt thực nửa tối kết thúc: 07:17:38 (không thể quan sát ở Việt Nam)
Tại Hà Nội, Mặt Trăng sẽ lặn lúc 05:28, trong khi ở TP Hồ Chí Minh là 05:44, điều đó có nghĩa là chúng ta sẽ không thể quan sát được phần kết thúc của hiện tượng nguyệt thực lần này.
Nguyệt thực một phần lúc cực đại, vào lúc 04:30:44. Lúc này Mặt Trăng đang ở rất thấp, gần chân trời hướng tây-tây nam. (Ảnh mô phỏng trên phần mềm Stellarium).
Không giống với nhật thực, vùng quan sát nguyệt thực khá rộng và thời gian quan sát tương đối dài. Hơn thế nữa, chúng ta hoàn toàn có thể quan sát bằng mắt thường. Hãy chọn một nơi yên tĩnh, tầm nhìn thoáng về hướng tây và ít ô nhiễm ánh sáng để có một quan sát thuận lợi nhất.
Những lần nguyệt thực tiếp theo xảy ra khi nào?
Trong năm 2019 có hai lần nguyệt thực. Một lần nguyệt thực toàn phần xảy ra vào tháng 1 nhưng không quan sát được ở Việt Nam, và lần hai là nguyệt thực một phần ngày 17/7. Sang năm 2020 có bốn lần nguyệt thực, tất cả đều là nguyệt thực nửa tối, trong đó Việt Nam có thể quan sát các lần nguyệt thực vào tháng 1, tháng 6 và tháng 11. Lần nguyệt thực toàn phần tiếp theo chúng ta có thể quan sát được diễn ra vào ngày 8 tháng 11 năm 2022.
Ý nghĩa và những điều thú vị về vòng nguyệt quế Giáng sinh
Mỗi năm khi mùa Giáng sinh về người ta thường hay trang hoàng nhà cửa bằng cây thông và những bông hoa tuyết lấp lánh. Bên cạnh đó một chiếc vòng nguyệt quế treo trước cửa cũng được xem là vật không thể thiếu.
Bài toán siêu khó tồn tại hàng thập kỷ đã được giải, đáp án nặng tới 200TB
Dung lượng khổng lồ chỉ để chứa lời giải cho một bài toán. Thực sự bài toán đó khó vậy sao?
Vì sao trái bóng ở mỗi kì World Cup lại khác nhau?
Thực tế, tất cả những thay đổi được áp dụng mỗi năm đều không phải là tốt nhất và thậm chí nó còn gây ra thêm vấn đề.
Con người liệu có thật sự hung bạo từ bản chất hay không?
Chúng ta là loài homo sapien, được xem như là loài thượng đẳng trong thế giới động vật. Chúng ta có chữ viết, có lửa, có công cụ và trí thông minh.
Sự thật về Giáng Sinh, ông già Noel và tuần lộc
Cứ mỗi mùa Giáng Sinh tới là câu hỏi "Ông già Noel có thật hay không" lại được nhắc tới nhiều hơn.
Ngôi làng duy nhất trên thế giới phơi xác người chết trong lồng tre để tự phân hủy
Thay vì chôn cất hay hỏa táng người chết, người dân tại ngôi làng Trunyan xa xôi trên đảo Bali, Indonesia đã đặt các thi thể vào lồng tre, phơi dưới nắng cho đến khi phân hủy hoàn toàn.
