Sự thật về nhạc cụ nguy hiểm nhất từng được chế tạo
Armonica thủy tinh, được coi là một phát minh đột phá trong âm nhạc của Benjamin Franklin, vì nó có khả năng tạo ra các nốt nhạc vô cùng sáng tạo và phong phú với 37 chiếc bát mỏng manh.
Armonica thủy tinh - nhạc cụ gồm 37 chiếc bát thủy tinh mỏng manh. (Ảnh: Ji-Elle/Wikimedia).
Là một thành viên trong nhóm lập quốc của Mỹ, chính trị gia kiêm nhà khoa học Benjamin Franklin (1706 - 1790) nổi tiếng với nhiều phát minh như lò Franklin, ống thông tiểu, cột thu lôi. Franklin cũng là nhạc sĩ tài ba, nên có lẽ không ngạc nhiên khi ông nghe thấy một âm thanh độc đáo trong buổi hòa nhạc năm 1761 và được truyền cảm hứng để phát minh một trong những sản phẩm thú vị nhất của mình - armonica thủy tinh.
Trong buổi hòa nhạc, Franklin đã xem một nhạc công trong dàn nhạc chơi bộ ly rượu điều chỉnh bằng nước. Sau đó, ông sử dụng 37 chiếc bát thủy tinh đánh dấu bằng những màu sắc khác nhau và lắp chúng vào một thiết bị xoay mà người chơi có thể vận hành bằng bàn đạp chân. Nhạc cụ mới dễ xử lý hơn và cho phép người chơi tạo ra tối đa 10 nốt nhạc cùng lúc.
Armonica thủy tinh được khá nhiều người sử dụng. Ví dụ, trong phần thứ 7 của tổ khúc The Carnival of the Animals, nhà soạn nhạc Camille Saint-Saëns đã nhờ tới nhạc cụ này để gợi lên cảm giác huyền bí dưới nước. Mozart từng soạn nhạc cho nhạc cụ này và ngay cả hoàng hậu Pháp Marie Antoinette cũng biết cách chơi armonica thủy tinh. Franklin không chỉ có chỗ đứng trong âm nhạc cổ điển mà còn được một số nghệ sĩ hiện đại sử dụng như Tom Waits, David Gilmour và Björk.
Nghệ sĩ William Zeitler biểu diễn với armonica thủy tinh. (Video: William Zeitler)
Tuy nhiên, âm thanh độc đáo khiến armonica thủy tinh bị một số người coi là "nhạc cụ nguy hiểm nhất thế giới". Vào thế kỷ 18, armonica thủy tinh không còn được ưa chuộng vì người ta lo ngại rằng nó có khả năng khiến người nghe phát điên. Thời điểm đó, nhà âm nhạc học người Đức Friedrich Rochlitz khuyên mọi người nên tránh chơi nhạc cụ này. "Armonica kích thích thần kinh quá mức, đẩy người chơi vào trạng thái trầm cảm dai dẳng, từ đó rơi vào tình trạng sầu muộn, u uất - một cách để tự hủy hoại dần dần", ông nói.
Một trong những người ủng hộ armonica thủy tinh từ sớm là Franz Anton Mesmer - người thực hành thuật thôi miên được cho là tiền thân của thuật thôi miên hiện đại. Mesmer phát huy tối đa lợi thế âm thanh của armonica thủy tinh để làm nền cho những màn trình diễn thôi miên của mình. Theo cuộc điều tra năm 1784 của một số nhà khoa học hàng đầu ở Pháp, bao gồm cả Franklin, âm nhạc mà Mesmer sử dụng chỉ giúp ông tạo ra bầu không khí khiến mọi người tin rằng các kỹ thuật của ông mang lại lợi ích cho họ, trong khi sự thật không phải vậy.
Tuy nhiên, việc tiến vào trạng thái thôi miên tạm thời nghe không giống với miêu tả về "sự tự hủy hoại dần dần" của Rochlitz. Vậy điều gì đã khiến mọi người sợ hãi trước armonica thủy tinh?
Các nhà âm nhạc học hiện đại tìm hiểu lý do tại sao giai điệu của armonica thủy tinh có thể gây mất phương hướng. Nhạc cụ này tạo ra âm thanh ở tần số xấp xỉ 1.000 - 4.000 Hertz. Ở tần số này, não người rất vất vả để xác định xem âm thanh phát ra từ đâu. Điều này có thể giải thích tại sao với một số người, việc nghe armonica thủy tinh có thể là một trải nghiệm khó chịu.
Các chuyên gia cho rằng còn một lý do thực tế hơn khiến mọi người ngừng chơi armonica thủy tinh trong suốt một khoảng thời gian. Cách biểu diễn âm nhạc thay đổi với những concert diễn ra ở địa điểm rộng lớn hơn và vấn đề về sự khuếch đại âm thanh phát sinh. Nghệ sĩ armonica thủy tinh William Zeitler giải thích, người ta có thể điều chỉnh đàn piano để khiến nó phát ra âm thanh lớn hơn, nhưng điều đó không hề dễ dàng với một nhạc cụ làm bằng những chiếc bát thủy tinh mỏng manh.
Lý giải 7 hành vi tâm lý về sự hấp dẫn, cho thấy vẻ đẹp không thực sự nằm trong mắt kẻ si tình
Mỗi khi thấy ai đó thật xinh đẹp, hấp dẫn trên mạng hay ngoài đời, bạn có bao giờ tự hỏi vì sao mình lại thấy người đó hấp dẫn hay không?
Khí quyển Trái Đất gồm những tầng nào
Bầu khí quyển của Trái Đất bao gồm nhiều lớp với những đặc điểm riêng biệt, trong đó tầng ngoài cùng đang dần tan biến vào vùng không gian liên hành tinh.
Top 7 đặc điểm đột biến độc đáo trên cơ thể mà rất ít dân số trên thế giới may mắn sở hữu
Kiểm tra ngay thử xem cơ thể mình có sở hữu đặc điểm nào dưới đây không nhé!
Máy bay rơi 35 năm trước khiến 500 người thiệt mạng bỗng hạ cánh xuống sân bay Nhật Bản gây hoang mang cực độ
Chỉ vài phút ngắn ngủi xuất hiện trên bản đồ bay nhưng JL123 đã khiến nhiều người không khỏi rùng mình, bởi lẽ đây là chiếc máy bay đã gặp tai nạn cách đây 35 năm, khiến hơn 500 người thiệt mạng.
9 điều về bản thân mà chúng ta không hề biết
Qua nhiều năm nghiên cứu, các nhà khoa học đã đi đến những kết luận rất thú vị về con người, có thể khiến bạn phải thốt lên "Hóa ra là như vậy".
Thành phố nghìn năm không trồng nổi 1 cây xanh: Thưởng 1 tỷ cho ai "giải cứu" thành công
Dù người dân đã thử nhiều cách, cây xanh vẫn không thể sinh sôi tại thành phố này. Chính quyền đã treo giải thưởng rất lớn nhưng dường như "bài toán" khó này vẫn chưa có lời giải.
