Sữa được tạo ra như thế nào? Thanh trùng và tiệt trùng khác nhau như thế nào?

Tại sao con người lại uống nhiều sữa? Sữa là thứ đầu tiên mà chúng ta uống trong cuộc đời. Nhờ có sự phát triển của ngành sản xuất sữa và sự đa dạng các sản phẩm từ sữa, mà chúng ta có nhiều loại để sử dụng hàng ngày. Chức năng cơ bản của sữa là cung cấp đầy đủ chất dinh dưỡng cho trẻ sơ sinh. Thực tế, sữa có tất cả các chất dinh dưỡng cho quá trình sinh trưởng và phát triển bao gồm protein, carbohydrate, chất béo, vitamin, chất khoáng và nước. Trong vòng 6 tháng đầu, những đứa trẻ chỉ cần sữa là đủ.

Sự khác nhau về thành phần của sữa phụ thuộc vào các yếu tố như giống loài, chế độ ăn uống và môi trường sống. Ví dụ như loài Tuần lộc ở Bắc Cực tạo ra loại sữa đặc có nhiều năng lượng, khoảng 20% chất béo, gấp 5 lần so với sữa mẹ hoặc sữa bò, nhờ đó giúp con của chúng có thể tồn tại trong môi trường lạnh, khắc nghiệt.

Vậy sữa được tạo ra như thế nào?

Trong quá trình cho con bú của động vật có vú, một loại tế bào đặc biệt tiết ra sữa được gọi là Mammocytes xếp thành một lớp xung quanh phế nang. Những tế bào này đã hấp thụ tất cả các thành phần tạo nên sữa, sau đó tổng hợp các phân tử chất béo nhỏ li ti, các phân tử này kết hợp với nhau và tích trữ trong các khoảng trống giữa các tế bào. Cuối cùng tuyến vú sẽ tiết ra sữa thông qua bầu sữa.


Tế bào đặc biệt tiết ra sữa được gọi là Mammocytes.

Mặc dù quá trình này thường chỉ có ở giống cái, nhưng với một số loài như dơi ăn quả dayak, dê, thậm chí là cả mèo, giống đực cũng có thể tiết ra sữa. Con người uống các loại sữa của trâu, dê, cừu, lạc đà, ngựa và bò cái. Hầu hết chúng đều là động vật nhai lại vì có lượng sữa lớn. Trong đó, bò là loài dễ nuôi dưỡng nhất và sữa bò có hàm lượng chất béo tương tự như sữa mẹ.

Cách chế biến các sản phẩm từ sữa

Trong môi trường tự nhiên, các loài động vật có vú tiết ra sữa theo nhu cầu sử dụng của con non. Nhưng do nhu cầu của người tiêu dùng, ngành công nghiệp sữa đã có những biện pháp đẩy mạnh việc sản xuất sữa như tăng thời hạn sử dụng, cung cấp đa dạng các sản phẩm từ sữa.


 Ngành công nghiệp sữa đã có những biện pháp đẩy mạnh đa dạng các sản phẩm từ sữa.

Trong nhà máy sản xuất sữa, máy ly tâm quay sữa ở tốc độ cao, chất béo sữa bị tách ra và nổi lên sẽ được sử dụng để sản xuất các sản phẩm như bơ, kem và pho mát. Hoặc nó có thể được thêm trở lại vào sữa theo các tỷ lệ khác nhau để tạo ra các loại sữa với hàm lượng chất béo khác nhau. Sữa có đủ chất béo được thêm vào 3.25% chất béo, sữa ít béo được thêm vào 1-2% và sữa cho người ăn kiêng có chưa đến 0.5% hàm lượng chất béo. Để cho chất béo và nước có thể hòa với nhau thì hỗn hợp phải qua quá trình đồng nhất ở nhiệt độ và áp suất lớn.

Các phương pháp xử lý sữa: Thanh trùng và tiệt trùng khác nhau như thế nào?

Trước khi sữa được bày lên kệ, nó cũng phải được xử lý bằng nhiệt để làm giảm số lượng vi khuẩn. Vi khuẩn là nguyên nhân làm hỏng và phá hủy chất dinh dưỡng có trong sữa, không chỉ thế chúng còn tạo ra mùi và vị rất khó chịu. Nhưng có một vấn đề nghiệm trọng hơn là sữa tươi có thể chứa các vi khuẩn gây ra những căn bệnh chết người. Vì vậy tiêu diệt được càng nhiều vi khuẩn càng tốt, vừa an toàn vừa giữ cho sữa tươi lâu hơn. Có 2 cách diệt khuẩn trong sữa đó là:

  • Thanh trùng: Một phương pháp xử lý sữa bằng cách tăng nhiệt độ lên 60 - 90 độ C trong khoảng 30 giây.
  • Tiệt trùng: Một phương pháp xử lý sữa khác bằng cách để sữa chảy trong nhiệt độ cực cao >120 độ C trong vài giây.


Có 2 cách diệt khuẩn trong sữa đó là thanh trùng và tiệt trùng.

Sữa tiệt trùng có hạn sử dụng rất dài, có thể bảo quản trong 12 tháng ở nhiệt độ thường, trong khi sữa thanh trùng chỉ bảo quản được 2 tuần ở tủ lạnh. Đó là bởi vì nhiệt độ cao trong quá trình tiệt trùng đã khử được phần lớn vi khuẩn trong sữa. Nhiều nghiên cứu cho thấy nhiệt độ cao trong cả 2 phương pháp đều không làm mất đi chất dinh dưỡng và tính chất của sữa.

TIN CŨ HƠN
Ý nghĩa 3 con sư tử trên áo đội tuyển Anh

Ý nghĩa 3 con sư tử trên áo đội tuyển Anh

3 chú sư tử cùng 10 bông hồng đỏ thắm được in trên ngực trái của tuyển Anh là một hình ảnh khá quen thuộc đối với những ai yêu mến đội bóng này, nó biểu trưng cho sự uy quyền, giàu sang và mạnh mẽ.

Đăng ngày: 10/10/2025
Thảm họa

Thảm họa "ăn thịt người" trên con tàu đắm Mignonette

Vụ án đặt ra vấn đề đáng suy ngẫm: khi đứng trước cái chết, bạn có sẵn sàng hi sinh một người để cứu sống mình và những người còn lại?

Đăng ngày: 10/10/2025
Những cách gọi mưa thành công của con người từ xưa đến nay

Những cách gọi mưa thành công của con người từ xưa đến nay

Với sự tiến bộ vượt bậc của khoa học kỹ thuật, loài người đã tạo được những cơn mưa, không còn phải dựa vào niềm tin như ngày xưa nữa

Đăng ngày: 10/10/2025
Nam Cực và Bắc Cực khác nhau như thế nào?

Nam Cực và Bắc Cực khác nhau như thế nào?

Trên Trái Đất của chúng ta có 2 vùng cực: Bắc Cực (Arctic - có nguồn gốc từ tiếng Hy Lạp Arktikos) nằm ở phía Bắc và Nam Cực (Antarctic - có nguồn gốc từ tiếng Hy Lạp Antarktikos) nằm ở phía Nam

Đăng ngày: 09/10/2025
Vì sao người Do Thái thông minh nhất thế giới?

Vì sao người Do Thái thông minh nhất thế giới?

Từ ngàn xưa, người Do Thái đã xem tri thức là loại vốn đặc biệt vì có thể sinh ra vốn và của cải, lại không bị cướp đoạt được.

Đăng ngày: 09/10/2025
Những thiết kế vượt thời gian của Leonardo da Vinci

Những thiết kế vượt thời gian của Leonardo da Vinci

Leonardo da Vinci thường được mọi người biết đến là một họa sĩ thiên tài thời Phục hưng với những tác phẩm hội họa nổi tiếng như “Mona Lisa”.

Đăng ngày: 09/10/2025
14 điều có thể bạn chưa biết về vũ trụ

14 điều có thể bạn chưa biết về vũ trụ

Nếu con người không mặc đồ bảo hộ trong vũ trụ, nước trong miệng, mắt và các mô mềm sẽ bay hơi tức thời, còn da bỏng nặng do tiếp xúc với bức xạ từ mặt trời hoặc ngôi sao khác.

Đăng ngày: 08/10/2025
Khoa Học News