Tại sao một số sa mạc lại lạnh?

Sa mạc lạnh, ví dụ sa mạc Gobi, là những nơi ít mưa và có mức nhiệt thấp vào mùa đông do các đặc điểm địa lý.

Nói đến sa mạc, nhiều người sẽ hình dung ra những cồn cát nóng cháy và Mặt trời thiêu đốt. Tuy nhiên, đây chỉ là một khía cạnh của khí hậu sa mạc. Ngoài Sahara và sa mạc Great Australia, một số môi trường sa mạc gắn với nhiệt độ lạnh giá nhiều hơn.

Sa mạc được định nghĩa là những khu vực nhận được rất ít mưa và không nhất thiết liên quan đến nhiệt độ. Nhiều sa mạc cực kỳ nóng với nhiệt độ ban ngày lên tới 54 độ C, nhưng mức nhiệt lại giảm xuống rất thấp vào ban đêm do thiếu độ ẩm và đặc tính giữ nhiệt kém của cát.


Thung lũng khô McMurdo ở châu Nam Cực không có mưa suốt khoảng 2 triệu năm. (Ảnh: NASA/GSFC/METI/ERSDAC/JAROS/Nhóm Khoa học ASTER).

Một số sa mạc có khí hậu lạnh trong thời kỳ dài bất kể ngày hay đêm. Giới khoa học đơn giản gọi những nơi này là sa mạc lạnh. Khác với sa mạc nóng, sa mạc lạnh thường nằm xung quanh những vùng ôn đới ở độ cao lớn, ví dụ trên cao nguyên hoặc giữa các dãy núi. Chúng thường nằm sâu trong đất liền, tách biệt khỏi vùng nước ven biển - yếu tố khiến độ ẩm không khí tăng.

Sa mạc Gobi ở phía bắc Trung Quốc và phía nam Mông Cổ là một trong những ví dụ nổi bật nhất. Mùa hè tại đây rất nóng nhưng nhiệt độ trong mùa đông có thể duy trì ở mức -38 độ C. Một lý do khiến sa mạc này lạnh như vậy là có vĩ độ cao, đồng thời nằm trên một cao nguyên phía trên mực nước biển khoảng 910 - 1.520m. Sự khô hạn của sa mạc Gobi do hiệu ứng bóng mưa gây ra. Phía nam sa mạc là Himalaya, dãy núi chắn những đám mây giàu hơi ẩm đến từ Ấn Độ Dương.

Một ví dụ khác là Patagonian, sa mạc lớn nhất ở Argentina. Nơi này tương đối ấm vào mùa hè, nhưng trong mùa đông, mức nhiệt hiếm khi vượt quá 12 độ C và mức trung bình chỉ là 3 độ C. Mỹ cũng có những sa mạc lạnh, ví dụ sa mạc Great Basin ở giữa Sierra Nevada và dãy Wasatch.

Một số khu vực thuộc Bắc Cực và Nam Cực được phân loại là sa mạc vùng cực. Thực tế, Sa mạc Vùng cực Nam Cực là sa mạc lớn nhất thế giới, thường nhận dưới 50 mm mưa mỗi năm, phần lớn rơi xuống dưới dạng tuyết hoặc tinh thể băng. Các sa mạc vùng cực không có nhiều mưa vì nhiệt độ lạnh giá không giữ được nhiều hơi nước, dẫn đến độ ẩm ít hơn và khả năng mưa thấp.

Nam Cực cũng là lục địa khô nhất hành tinh. Một số khu vực khô cằn nhất ở Nam Cực, gọi là các thung lũng khô, không nhận được giọt mưa nào suốt khoảng 2 triệu năm. Cùng với nhiệt độ khắc nghiệt của lục địa, tình trạng đặc biệt khô hạn này còn do những ngọn núi chắn xung quanh gây ra. Bất chấp khí hậu như vậy, các thung lũng khô vẫn có sự sống. Tuy nhiên, ở đây không có bất cứ con hải cẩu hay chim cánh cụt nào. Các dạng sống hiếm hoi tồn tại ở đây là địa y, rêu, tảo và vi khuẩn lam.

Loading...
TIN CŨ HƠN
Vì sao gặp tai nạn trực thăng sẽ ít có cơ hội sống sót hơn tai nạn máy bay?

Vì sao gặp tai nạn trực thăng sẽ ít có cơ hội sống sót hơn tai nạn máy bay?

Các chuyên gia hàng không cho rằng, giữa một chiếc máy bay cánh bằng và một chiếc trực thăng cùng gặp một tình huống trục trặc kỹ thuật thì cơ hội sống sót trên máy bay cánh bằng cao hơn.

Đăng ngày: 29/04/2025
Tại sao chúng ta lại thích mèo?

Tại sao chúng ta lại thích mèo?

Từ lâu, mèo đã là thú nuôi quen thuộc của con người. Chúng ta rất yêu thích loài vật này vì chúng không chỉ dễ thương mà còn giúp xoa dịu nỗi cô đơn và bầu bạn với chủ.

Đăng ngày: 28/04/2025
Vì sao đến mùa đông chim phải bay về phương nam?

Vì sao đến mùa đông chim phải bay về phương nam?

Những loài chim chủ yếu bay về phương nam vào mùa đông để tìm kiếm các nguồn thức ăn và địa điểm trú ngụ an toàn.

Đăng ngày: 28/04/2025
Người Neanderthal thông minh hơn đười ươi và khỉ, vậy tại sao họ lại tuyệt chủng cách đây 30.000 năm?

Người Neanderthal thông minh hơn đười ươi và khỉ, vậy tại sao họ lại tuyệt chủng cách đây 30.000 năm?

Người Neanderthal là một loài hoặc phân loài của Homo sapiens thời kỳ đầu, tên của họ xuất phát từ hóa thạch đầu tiên được phát hiện ở Thung lũng Neander ở Đức vào năm 1856.

Đăng ngày: 25/04/2025
Tại sao có một con voi bị chôn vùi bên dưới Vatican?

Tại sao có một con voi bị chôn vùi bên dưới Vatican?

Vatican được xem là một trong những quốc gia quyền lực nhất hiện nay, là nơi ở chính thức của Đức Giáo Hoàng cùng các vị chức sắc tôn giáo của Giáo hội Thiên chúa giáo khác.

Đăng ngày: 25/04/2025
Vì sao chim đậu trên cây không bị điện giật?

Vì sao chim đậu trên cây không bị điện giật?

Bởi vì mang giày cách điện nên chim không bị giật khi đậu trên dây điện? Không phải như vậy.

Đăng ngày: 24/04/2025
Bộ gene của chúng ta đầy

Bộ gene của chúng ta đầy "DNA rác, tại sao không xóa đi?

Bộ gene người bao gồm khoảng 3 tỉ phân tử cặp base, trong đó chỉ có khoảng 2% mã hóa protein, 98% còn lại có chức năng ít rõ ràng hơn và bị một số người cho là "DNA rác" vô dụng.

Đăng ngày: 23/04/2025
Tiêu điểm
Khoa Học News