Tại sao người Pygmy lùn?

Các nhà khoa học vẫn còn tranh cãi về nguyên nhân vì sao người Pygmy lại có tầm vóc nhỏ bé và bị gọi là “người lùn”. Trước đây các nhà khoa học cho rằng tầm vóc nhỏ bé của người Pygmy nhằm giảm thiểu lượng calo và giúp họ dễ di chuyển trong rừng rậm. Tuy nhiên, nghiên cứu mới đây của các nhà nghiên cứu thuộc Đại học Cambridge cho thấy lối diễn giải trên không thỏa đáng và đã đưa ra một giả thiết khác. Người Pygmy có chiều cao trung bình của nam giới là thấp hơn 155 cm. Với đặc điểm này thì người Pygmy hiện diện ở rất nhiều nơi trên thế giới: châu Phi, Malaysia, Thái Lan, Brazil và Bolivia. Môi trường sống đa dạng cho thấy tầm vóc nhỏ bé của học không phải hoàn toàn do môi trường theo như cách giải thích truyền thống.

Bên cạnh đó, còn có những chủng người khác có cùng điều kiện sống như người Pygmy nhưng họ lại không mang đặc điểm tầm vóc nhỏ bé như vậy. Ví dụ, có những cộng đồng sống trong rừng rậm và thường xuyên đối mặt với việc khan hiếm thực phẩm vẫn có tầm vóc khá cao lớn.

Giờ đây các nhà khoa học Andrea Migliano, Lucio Vinicius, và Marta Lahr tiến hành nghiên cứu trên hai nhóm người Pygmy tên Aeta và Batak ở Philippines cho rằng họ đã tìm ra nguyên nhân của tầm vóc nhỏ bé này. Kết quả nghiên cứu của họ được xuất bản trong Biên bản họp Hội đồng Khoa học Quốc gia

Các nhà khoa học đã chỉ ra một đặc điểm hiếm thấy ở người thường nhưng lại phổ biến ở người Pygmy đó là người Pygmy có tuổi thọ tương đối ngắn so với các nhóm người khác. Trên phát hiện này, nhóm nghiên cứu cho rằng tầm vóc nhỏ bé của người Pygmy là một dạng phản ứng phụ từ chiến lược sinh tồn của họ.

Nhóm người lùn Pygmy đang nhảy cùng với Đại sứ Mỹ - R. Niels Marquardt tại công viên quốc tế Lobeke, Cameroon năm 2006 (Ảnh: Federal Government.)

“Sau đó, khi tôi trực tiếp đến và phỏng vấn họ, tôi chú ý đến tỉ lệ tử vong đặc biệt cao so với các nhóm người khác. Vì vậy chúng tôi đã kiểm tra và nhận thấy nhóm người Pygmy ở các nơi khác cũng xảy ra trường hợp tương tự. Hơn nữa, tuổi đời là một trong những phương pháp tìm hiểu về sự đa dạng về tầm vóc của các loài động vật có vú nên chúng tôi cho rằng cũng nên áp dụng điều này để tìm hiểu về đa dạng ở người.”

Chính vì đời sống ngắn hơn mà các nhà khoa học cho rằng tuổi sinh sản của họ cũng được đẩy lên sớm hơn. Tuổi thọ trung bình của họ tính từ lúc mới sinh chỉ khoảng từ 16 đến 24 tuổi, con số chung cho các nhóm người Pygmy. Có rất ít phụ nữ Pygmy sống đến hết độ tuổi sinh nở của họ và một số rất ít người sống qua tuổi 40.

Để bù đắp lại sự thiếu hụt những người phụ nữ ở độ tuổi sinh nở, Tạo hóa đã đẩy tuổi sinh sản của họ lên sớm hơn. Tuổi sinh sản thích hợp nhất ở nhóm người Aeta là 15 tuổi, bù lại cho vòng đời ngắn ngủi của họ và tiết kiệm thời gian cho ra đời những thế hệ tương lai.

Người Pygmy đến độ tuổi sinh sản nhanh hơn các chủng người khác sống lâu hơn họ. Cũng vì lý do này, nhiều người Pygmy ngừng sinh trưởng từ độ tuổi 12 sớm hơn người bình thường khoảng vài năm. Nhưng trẻ con Pygmy có độ tăng trưởng tương đương với trẻ con của các chủng người khác và chúng cũng có tầm vóc tương đương nhau. Trường hợp này ngược lại với các trường hợp suy dinh dưỡng mà trong đó con người tạm ngưng phát triển và sau đó đạt đến kích cỡ người trưởng thành sau này. Thay vì tăng trưởng mạnh mẽ vào tuổi dậy thì, sự phát triển của người Pygmy bị hạn chế.

Migliano giải thích vì sao người Pygmy không tăng trưởng mạnh vào những năm đầu đời để bù lại sự chậm phát triển ngay từ khi còn bé. “Tôi cho rằng bên cạnh tỉ lệ tử vong cao họ còn hấp thu rất ít năng lượng. Kết hợp cả hai yếu tố này khiến ngoại hình của họ bất thường. Người Pygmy có cùng tốc độ sinh trưởng và chế độ dinh dưỡng nghèo nàn như người Turkana ở đông Phi. Nhưng vì người Turkana có tuổi thọ cao hơn, cơ thể của họ có thời gian để phát triển và họ có tầm vóc lớn hơn. Tôi tin rằng một cộng đồng có tỉ lệ tử vong cao và nguồn dinh dưỡng dồi dào sẽ phát triển nhanh hơn và cao hơn.” Nói cách khác, chiều cao của con người bị ảnh hưởng phần nào bởi tuổi đời của họ.

Tuy nhiên, giả thiết về tuổi thọ vẫn còn nhiều sơ hở. Điều đầu tiên, điều gì đã gây ra tỉ lệ tử vong cao ở người Pygmy? Các nhà khoa học nghi ngờ các giả thiết truyền thống về môi trường, dinh dưỡng, sự điều nhiệt và những điều kiện khác cóc vai trò một phần hoặc toàn phần trong tỉ lệ tử vong cao ở các nhóm người Pygmy. Trong trường hợp này, cách diễn giải trước kia có thể là nguyên nhân gián tiếp gây ra tầm vóc nhỏ bé của người Pygmy mặc dù hệ quả phức tạp hơn rất nhiều so với lời giải thích.