Tại sao vụ phun trào núi lửa Iceland lại khiến các chuyên gia lo lắng?
Từ Pompeii đến Núi St. Helens, những vụ phun trào của chúng là những cột mốc quan trọng trong dòng thời gian của lịch sử loài người. Vụ phun trào núi lửa Iceland gần đây là một sự kiện khác sẽ được ghi vào biên niên sử về các vụ phun trào lịch sử do tính bất ngờ và gần gũi với con người.
Vụ phun trào núi lửa gần đây nhất ở Iceland có thể ảnh hưởng đến nhiều mạng sống!
Bán đảo Reykjanes ở khu vực phía nam Iceland là điểm nóng của hoạt động địa chất. Các chuyên gia đã theo dõi hoạt động địa chấn trong khu vực và tất cả những điều đã xảy ra vào đêm ngày 18 tháng 12 năm 2023 khi một khe nứt núi lửa phun trào một cách ấn tượng. Đây là vụ phun trào thứ tư kể từ năm 2021 và là dấu mốc đáng chú ý trong lịch sử núi lửa của quốc đảo này. Một loạt trận động đất xảy ra trước vụ phun trào, với các dấu hiệu cảnh báo kéo dài hơn 90 phút trước khi vụ nổ thực sự xảy ra.
Hiện toàn bộ cư dân tại thị trấn Grindavik gần bờ biển phía Tây Nam đã sơ tán sau khi hàng trăm rung chấn địa chất xảy ra, báo hiệu núi lửa sắp phun trào.
Ngủ yên trong gần một thiên niên kỷ, khu vực này bước vào giai đoạn hoạt động núi lửa mới vào tháng 3 năm 2021. Kể từ đó, khu vực này đã trải qua ba đợt phun trào lần lượt vào ngày 19 tháng 3 năm 2021, ngày 3 tháng 8 năm 2022 và ngày 10 tháng 7 năm 2023. Thời kỳ phun trào nhiều lần trước đó là vào đầu thế kỷ 13, khiến đây trở thành một cảnh tượng khoa học hiếm có. Đã có hàng nghìn trận động đất được ghi nhận ở Iceland kể từ cuối tháng 10 năm 2023, dẫn đến việc chính quyền phải ban bố tình trạng khẩn cấp để sơ tán khỏi thị trấn Grindavík gần đó.
Cơ quan Khí tượng Iceland cho biết có đến 500 trận rung chấn được ghi nhận trong khu vực từ 18h ngày 10/11 đến 6h ngày 11/11 (giờ GMT), trong đó có 14 trận có độ lớn trên 4.
Đạt chiều dài 2,5 dặm (4 km), vết nứt mới mở đang phun ra dung nham mỗi giây nhiều gấp mười lần so với ba vụ phun trào trước đó. Sự phát triển liên tục của khe nứt đã trở thành vấn đề đáng lo ngại đối với người dân địa phương vì nó nằm gần nhà máy điện địa nhiệt Svartsengi và thị trấn Grindavík. Dòng dung nham chỉ cách Grindavík 2,8 km về phía bắc. 3.000 cư dân của thị trấn sơ tán lo lắng về ảnh hưởng của sự kiện này đối với nhà của họ. Nhiều người lo sợ ngôi làng của họ sẽ bị xóa sổ hoàn toàn!
Đến chiều ngày 19 tháng 12 năm 2023, chỉ một phần ba khe nứt còn hoạt động và số vụ phun trào đã giảm đi đáng kể. Hiện tại có ba miệng phun vẫn đang phun ra dung nham, giảm so với năm miệng phun từ lần phun trào ban đầu. Điều này có thể cho thấy nó sẽ ngừng hoạt động trong vài ngày tới, nhưng một số chuyên gia tin rằng nó có thể dẫn đến việc khe nứt liên tục phun ra magma với tốc độ khiêm tốn trong vài tháng.
Iceland có 33 hệ thống núi lửa đang hoạt động, nhiều nhất ở châu Âu. Cơ quan Khí tượng Iceland ban đầu nói rằng một vụ phun trào rất có thể sẽ diễn ra "trong vài ngày chứ không phải vài giờ," vì dung nham đã tích tụ dưới mặt đất ở độ sâu khoảng 5km trong vài ngày.
Tuy nhiên, các nhà nghiên cứu núi lửa ở Iceland vẫn bị thu hút bởi dòng magma dưới bề mặt ở vùng Svartsengi, tự hỏi liệu nó di cư từ Fagradalsfjall hay đến từ một nguồn dưới bề mặt khác. Các chuyên gia đã lấy được mẫu dung nham từ vụ phun trào và đang nỗ lực tìm hiểu nguyên nhân đằng sau sự kiện này.
Iceland không còn xa lạ với những ngọn lửa rực lửa và những đám mây tro bụi!
Vụ phun trào núi lửa ở Iceland càng củng cố danh hiệu của hòn đảo này như một điểm nóng về hoạt động núi lửa. Với gần 130 ngọn núi lửa trên đảo, quốc gia này đang áp dụng một số biện pháp chuẩn bị và đối phó với núi lửa hiệu quả nhất thế giới. Mỗi thập kỷ kể từ thế kỷ 19 đều ghi nhận ít nhất một vụ phun trào trong khu vực.
Ba vụ phun trào từng xảy ra gần khu vực Fagradalsfjall trên Bán đảo Reykjanes vào tháng 3/2021, tháng 8/2022 và tháng 7/2023, tất cả đều cách xa các cơ sở hạ tầng và khu vực đông dân cư.
Sở dĩ có mật độ núi lửa cao như vậy là do Iceland nằm giữa hai mảng kiến tạo: mảng Á-Âu và mảng Bắc Mỹ. Những ngọn núi dưới đáy biển ngăn cách hai mảng này gây ra sự giải phóng đá và magma nóng chảy. Vụ phun trào của Eyjafjallajokull vào năm 2010, một ngọn núi lửa đã không hoạt động trong gần hai thế kỷ, là hoạt động núi lửa đáng chú ý nhất của Iceland trong thời gian gần đây. Vụ phun trào nhỏ và không gây tử vong, nhưng tác động rất lớn, với đám mây tro bụi khiến phần lớn các chuyến du lịch hàng không ở châu Âu phải dừng lại trong hơn một tuần.
Hoạt động địa chấn hiện tại ở Iceland không ảnh hưởng đến ngọn núi lửa nổi tiếng nhất của nước này, Katla. Ngọn núi lửa này có lịch phun trào từ 34 đến 78 năm, với đợt phun trào lớn gần đây nhất xảy ra vào năm 1918. Các nhà khoa học tin rằng sắp có một vụ phun trào sớm và những trận động đất đang diễn ra có thể là dấu hiệu cảnh báo về một sự kiện sắp xảy ra.
Vì sao khi ăn cá, các loài động vật không sợ bị hóc xương?
Hầu hết mọi người đều đã từng trải qua cảm giác bị hóc xương cá, thực sự rất khó chịu, có người đã mất mạng vì bị hóc xương cá
Tại sao khoa học không công nhận bằng chứng về nền văn minh tiền sử tiên tiến?
Trong lịch sử loài người, có nhiều giả thuyết và lý thuyết cho rằng đã có những nền văn minh phát triển với trình độ công nghệ rất cao và vượt trội so với trình độ của con người hiện đại.
Tại sao động vật hoang dã uống nước nơi ao, hồ bẩn mà không ốm?
Con người uống nước bẩn chắc chắn sẽ gây ra nhiều hệ lụy cho sức khỏe, thậm chí dẫn đến tử vong. Nhưng tại sao động vật hoang dã vẫn ổn?
Vì sao thanh kiếm hơn 2.400 năm vẫn sắc bén, vừa chạm vào liền đứt tay?
Thanh kiếm này khiến giới khoa học và khảo cổ vô cùng kinh ngạc. Sau hơn 2.400 năm, bảo vật này không hề bị rỉ sét và rất sắc bén.
Khi cá bất ngờ nhảy lên khỏi mặt nước, vì sao không nên vung cần câu?
Vì sao không nên vung cần câu khi cá nhảy lên khỏi mặt nước? Hóa ra việc này có nguyên nhân mà ít người biết đến.
Tại sao quạt máy quay sau một thời gian lại có nhiều bụi bám trên cánh quạt?
Trời nắng nóng khiến bạn bật quạt không ngừng, và chợt nhận ra chúng như một "cục nam châm hút bụi". Vì sao bụi lại dễ bám vào quạt và các thiết bị làm mát như vậy?
