Thăm quan hệ thống cối xay gió 1.000 năm vẫn chạy tốt của người Iran

Người Ba Tư cổ đại đã xây dựng nên những chiếc cối xay gió hơn 1.000 năm trước, và tới nay chúng vẫn hoạt động.

Một trong những phát minh cổ đại mang tính hình tượng và được sử dụng cho đến ngày nay chính là chiếc cối xay gió.

Cối xay gió lần đầu tiên được phát minh năm 634, chủ yếu dùng để xay bắp và thoát nước. Một trong những cối xay gió lâu đời nhất trên thế giới có thể được tìm thấy ở thị trấn Nashtifan, Iran, nằm cách biên giới Afghanistan khoảng 30km.

Theo ghi chép, những chiếc cối xay gió với trục thẳng đứng này đã được người Ba Tư cổ đại xây dựng cách đây hơn 1.000 năm.

Nếu so sánh với cối xay gió hiện đại, chúng ta sẽ thấy những công trình này có kiểu dáng khá kỳ quái với trục phát động nằm dọc, cùng khoảng 6 - 12 cánh hứng gió hình chữ nhật.

Tuy nhiên, đây chính là hình dáng nguyên thủy của cối xay gió, khi mà con người lần đầu tiên tìm ra được cách tận dụng nguồn năng lượng vô tận từ gió.


Nguyên lý cối xay gió Nashtifan. (Ảnh: National Geographic).

Nguyên lý hoạt động của cối xay gió bắt đầu khi luồng gió thổi vào cánh gỗ, làm trục chính chuyển động, và quay máy nghiền hạt. Cứ như thế, những hạt lúa mì được nghiền thành bột mà không cần đến chút sức lực nào của con người.

Dần theo thời gian, mô hình này lan rộng và trở nên phổ biến khắp vùng Trung Đông và Trung Á, sau đó lan sang Trung Quốc, Ấn Độ và phần còn lại của châu Âu.

Điều kỳ lạ là dù được dựng từ những nguyên liệu thô như rơm, đất sét, gỗ... song những cối xay gió này vẫn bền bỉ một cách đáng kinh ngạc theo thời gian.

Đến nay, sau hơn 1.000 năm, dù không còn ở trong điều kiện tốt nhất, song chúng vẫn có thể được sử dụng để xay ngũ cốc thành bột.

Vào năm 2002, những chiếc cối xay gió này đã được Cục di sản văn hóa Iran xếp hạng là một trong những di tích quốc gia có tầm quan trọng lớn về lịch sử và du lịch.

TIN CŨ HƠN
10 sự thật thú vị về núi lửa

10 sự thật thú vị về núi lửa

Núi lửa là một thông điệp cực kỳ nguy hiểm từ thiên nhiên, nó báo hiệu sự phá hủy xuất phát từ sâu trong lòng trái đất.

Đăng ngày: 25/10/2025
Bí ẩn bức họa

Bí ẩn bức họa "Bữa tiệc cuối cùng"

Chuyên gia tin học chỉ ra rằng đằng sau bức "Bữa tiệc cuối cùng" còn có hai hình ảnh khác: Hình ảnh Chúa đang chúc phúc lành và hình ảnh một đứa trẻ nhờ hình phản chiếu của bức tranh trong

Đăng ngày: 24/10/2025
Lý giải hiện tượng Mặt Trăng to hơn ở sát đường chân trời

Lý giải hiện tượng Mặt Trăng to hơn ở sát đường chân trời

Ảo ảnh quang học khiến Mặt Trăng trở nên khổng lồ khi ở sát đường chân trời là ảo giác nổi tiếng nhất thế giới mà chưa chuyên gia nào có thể đưa ra giải đáp chính xác.

Đăng ngày: 24/10/2025
Khi nào những đám mây sẽ biến thành mưa?

Khi nào những đám mây sẽ biến thành mưa?

Trong cuộc sống, chúng ta sẽ luôn bắt gặp một trận mưa lúc này hay lúc khác. Đôi lúc, có vẻ mưa sẽ không đến nhưng ngay sau đó một trận mưa như trút bất ngờ khiến chúng ta ướt nhẹp.

Đăng ngày: 23/10/2025
12 loại đá quý hiếm nhất thế giới

12 loại đá quý hiếm nhất thế giới

Nhắc tới đá quý, nhiều người cho rằng kim cương là loại đá quý hiếm nhất thế giới. Nhưng trên thực tế có một số loại đá còn có giá trị và quý hiếm hơn kim cường nhiều lần.

Đăng ngày: 23/10/2025
12 mưu kế nổi tiếng nhất thời đại Gia Cát Lượng vẫn còn giá trị đến ngày nay (Phần 3)

12 mưu kế nổi tiếng nhất thời đại Gia Cát Lượng vẫn còn giá trị đến ngày nay (Phần 3)

Sau đây là những mưu kế nổi bật nhất được đời đời truyền tụng, như những giai thoại có một không hai trong sử sách.

Đăng ngày: 19/10/2025
Những cái chết đáng sợ nhất thế giới

Những cái chết đáng sợ nhất thế giới

Chết vì đói, chết vì bị ăn thịt, chết vì bị rơi xuống miệng núi lửa... là một trong những kiểu chết gây đau đớn nhất cho con người về cả thân thể lẫn tinh thần.

Đăng ngày: 16/10/2025
Khoa Học News