Thăm quan hệ thống cối xay gió 1.000 năm vẫn chạy tốt của người Iran

Người Ba Tư cổ đại đã xây dựng nên những chiếc cối xay gió hơn 1.000 năm trước, và tới nay chúng vẫn hoạt động.

Một trong những phát minh cổ đại mang tính hình tượng và được sử dụng cho đến ngày nay chính là chiếc cối xay gió.

Cối xay gió lần đầu tiên được phát minh năm 634, chủ yếu dùng để xay bắp và thoát nước. Một trong những cối xay gió lâu đời nhất trên thế giới có thể được tìm thấy ở thị trấn Nashtifan, Iran, nằm cách biên giới Afghanistan khoảng 30km.

Theo ghi chép, những chiếc cối xay gió với trục thẳng đứng này đã được người Ba Tư cổ đại xây dựng cách đây hơn 1.000 năm.

Nếu so sánh với cối xay gió hiện đại, chúng ta sẽ thấy những công trình này có kiểu dáng khá kỳ quái với trục phát động nằm dọc, cùng khoảng 6 - 12 cánh hứng gió hình chữ nhật.

Tuy nhiên, đây chính là hình dáng nguyên thủy của cối xay gió, khi mà con người lần đầu tiên tìm ra được cách tận dụng nguồn năng lượng vô tận từ gió.


Nguyên lý cối xay gió Nashtifan. (Ảnh: National Geographic).

Nguyên lý hoạt động của cối xay gió bắt đầu khi luồng gió thổi vào cánh gỗ, làm trục chính chuyển động, và quay máy nghiền hạt. Cứ như thế, những hạt lúa mì được nghiền thành bột mà không cần đến chút sức lực nào của con người.

Dần theo thời gian, mô hình này lan rộng và trở nên phổ biến khắp vùng Trung Đông và Trung Á, sau đó lan sang Trung Quốc, Ấn Độ và phần còn lại của châu Âu.

Điều kỳ lạ là dù được dựng từ những nguyên liệu thô như rơm, đất sét, gỗ... song những cối xay gió này vẫn bền bỉ một cách đáng kinh ngạc theo thời gian.

Đến nay, sau hơn 1.000 năm, dù không còn ở trong điều kiện tốt nhất, song chúng vẫn có thể được sử dụng để xay ngũ cốc thành bột.

Vào năm 2002, những chiếc cối xay gió này đã được Cục di sản văn hóa Iran xếp hạng là một trong những di tích quốc gia có tầm quan trọng lớn về lịch sử và du lịch.

TIN CŨ HƠN
11 tập tục phổ biến vào dịp Giáng sinh

11 tập tục phổ biến vào dịp Giáng sinh

Tặng thiệp, treo tất bên lò sưởi, trang trí cây thông Noel... là những tập tục phổ biến khắp nơi trên thế giới trong mùa Giáng sinh.

Đăng ngày: 12/12/2025
10 thí nghiệm đẹp nhất trong lịch sử

10 thí nghiệm đẹp nhất trong lịch sử

Những thí nghiệm khoa học hiện nay thường phức tạp, chỉ có thể thực hiện bởi một nhóm nghiên cứu, với chi phí lên tới hàng triệu USD. Tuy nhiên, khi được hỏi về thí nghiệm "đẹp" nhất trong lịch sử khoa học, người ta lại tôn sùng các ý tưởng đơn giản.

Đăng ngày: 07/12/2025
Tổng thống đắc cử Trump thực hiện nghi thức nhậm chức thế nào?

Tổng thống đắc cử Trump thực hiện nghi thức nhậm chức thế nào?

Lễ nhậm chức Tổng thống Hoa Kỳ có lịch sử, quy trình và dấu ấn đặc biệt gì? Cùng theo dõi Infographic sau đây để theo dõi sự kiện thú vị 4 năm mới có một lần này.

Đăng ngày: 05/12/2025
Ý nghĩa và những điều thú vị về vòng nguyệt quế Giáng sinh

Ý nghĩa và những điều thú vị về vòng nguyệt quế Giáng sinh

Mỗi năm khi mùa Giáng sinh về người ta thường hay trang hoàng nhà cửa bằng cây thông và những bông hoa tuyết lấp lánh. Bên cạnh đó một chiếc vòng nguyệt quế treo trước cửa cũng được xem là vật không thể thiếu.

Đăng ngày: 04/12/2025
Bài toán siêu khó tồn tại hàng thập kỷ đã được giải, đáp án nặng tới 200TB

Bài toán siêu khó tồn tại hàng thập kỷ đã được giải, đáp án nặng tới 200TB

Dung lượng khổng lồ chỉ để chứa lời giải cho một bài toán. Thực sự bài toán đó khó vậy sao?

Đăng ngày: 04/12/2025
Sự thật về Giáng Sinh, ông già Noel và tuần lộc

Sự thật về Giáng Sinh, ông già Noel và tuần lộc

Cứ mỗi mùa Giáng Sinh tới là câu hỏi "Ông già Noel có thật hay không" lại được nhắc tới nhiều hơn.

Đăng ngày: 29/11/2025
Tiết lộ sự thật đáng kinh ngạc ít ai biết về Ai Cập cổ đại

Tiết lộ sự thật đáng kinh ngạc ít ai biết về Ai Cập cổ đại

Khi nghĩ tới Ai Cập thì điều gì sẽ lập tức xuất hiện trong tâm trí bạn? Kim tự tháp, pharaph, hay rắn?

Đăng ngày: 29/11/2025
Khoa Học News