Thành phố huyền thoại trỗi dậy từ mồ sâu

Các nhà khoa học đã tái tạo bản đồ 3 chiều của một thành phố mà huyền thoại sánh ngang với Atlantis trong truyền thuyết thời xưa của vùng Địa Trung Hải.

Một phiên bản đời thực của huyền thoại Atlantis, thành phố Heracleion, vốn gắn liền với tên tuổi nữ hoàng Cleopatra, vừa được đánh thức sau cả ngàn năm nằm yên dưới đáy biển. Heracleion, nơi chứng kiến nữ hoàng Cleopatra lên ngôi, từng là một trong những trung tâm giao thương quan trọng nhất tại Địa Trung Hải, trước khi nó biến mất khỏi bờ biển Ai Cập tại nơi hiện giờ là vịnh Aboukir. Heracleion được phát hiện vào năm 2001, và sau hơn 1 thập niên cần mẫn khai quật, các nhà nghiên cứu cuối cùng đã có thể vẽ nên bản đồ mô tả cuộc sống thường nhật tại hải cảng đầy nhộn nhịp thời xưa.

Hình ảnh 3 chiều của thành phố cổ được dựng lại sau 12 năm khai quật - (Ảnh: Reuters)

Trong nhiều thế kỷ, cái tên Heracleion chỉ tồn tại trong ký ức và những câu chuyện truyền miệng, giống như kiểu truyền thuyết mà người ta hay nhắc đến khi đề cập tới thành phố Atlantis. Tuy nhiên, cách đây 12 năm, nhà khảo cổ học dưới nước, tiến sĩ Franck Goddio đã triển khai dự án dò tìm dọc theo bờ biển Ai Cập để tìm các tàu chiến Pháp bị đắm trong trận hải chiến tại Nile vào thế kỷ thứ 18. Xác tàu chiến chưa thấy đâu, nhưng thay vào đó ông đã may mắn phát hiện dấu vết kho tàng của thành phố bị mất tích sau gần 1.200 năm.

Sau khi hút bỏ những lớp cát và bùn, thợ lặn đã tìm thấy chứng cứ về sự xa hoa không tưởng của cư dân thành phố bí ẩn, vẽ nên một bức tranh về sinh hoạt tại Heracleion. Các nhà khảo cổ học đã khai quật di hài của hơn 64 con tàu, bị chôn sâu dưới thềm biển cách bờ biển Ai Cập hơn 6km. Đây cũng là nhóm tàu cổ lớn nhất từng được tìm thấy tại một địa điểm. Ngoài 700 mỏ neo, nhóm của tiến sĩ Goddio cũng đào được những đồng vàng và các quả cân làm từ đồng và đá, dùng trong giao dịch và tính toán thuế má thời xưa.

Tái tạo tượng khổng lồ

“Nơi đây quả là kho bảo tồn tuyệt hảo”, tờ The Telegraph dẫn lời tiến sĩ Damian Robinson, Giám đốc Trung tâm Oxford về Khảo cổ học biển thuộc Đại học Oxford (Anh). Ông cho hay các chuyên gia đang thu thập được một bối cảnh hết sức chi tiết về hoạt động thời xưa, cũng như bản chất của nền kinh tế biển vào thời cuối của Ai Cập cổ đại. Nhóm chuyên gia quốc tế cũng đồng thời khai quật được phần còn sót lại của đền thờ huyền thoại Amun-Gereb, nơi được nữ hoàng Cleopatra chủ trì xây dựng. Những bức tượng khổng lồ cao đến 5m đã được lắp lại hoàn chỉnh sau khi được moi lên từ độ sâu 46m, cũng như hàng trăm bức tượng thần Ai Cập cỡ nhỏ. Họ cũng tìm thấy hàng chục quách được cho là chứa động vật ướp xác để tế thần tại Amun-Gereb.

Vẫn chưa rõ nguyên nhân chôn vùi thành phố trên, nhưng giả thuyết chính là toàn thành phố đột ngột bị sụp xuống biển từ độ cao 4m. Cộng với mực nước biển dâng lên theo thời gian, Heracleion bị chôn sâu dưới lòng biển bao năm qua.