Khám phá
Khám phá khoa học
Thứ gì luôn được kỵ binh Mông Cổ cất kỹ trong áo choàng, mang đi "đánh đông dẹp bắc"?
Thứ gì luôn được kỵ binh Mông Cổ cất kỹ trong áo choàng, mang đi "đánh đông dẹp bắc"?
Đế chế Mông Cổ từng nắm quyền kiểm soát hơn 24 triệu km2 và 1/4 dân số thế giới. Có thể nói mức độ thống trị về quân sự và chính trị này gần như không thể tưởng tượng được trong thế giới hiện đại.
Có nhiều yếu tố đã góp phần làm nên các chiến dịch quân sự cực kỳ thành công của họ, bao gồm kỷ luật cao, kỹ năng cưỡi ngựa và bắn cung cũng như sự linh hoạt của họ trong việc học hỏi và sử dụng các chiến lược và công nghệ của kẻ thù.
Tuy nhiên một thứ không thể bỏ qua đó là bổ sung dinh dưỡng và giữ vững tinh thần cho đội quân hung tợn và đông đảo này - một loại đồ uống được người Mông Cổ yêu thích, được xã hội coi trọng và thậm chí được cho là giúp tăng cường sức mạnh tinh thần - Airag (hay Ayrag).
Airag là một loại đồ uống được người Mông Cổ yêu thích. (Ảnh minh họa)
Airag được tạo ra bằng cách lên men sữa lấy từ những con ngựa đi cùng đoàn quân Mông Cổ - nó vừa có giá trị dinh dưỡng cao, vừa 2% cồn - thức uống hoàn hảo giúp rèn luyện cả thể chất và tinh thần chiến binh.
Sữa sau khi vắt ra được cất giữ trong một chiếc túi da bên trong áo choàng của người Mông Cổ hoặc một túi da gắn vào yên ngựa.
Nhiệt độ cơ thể và việc vận động sẽ hỗ trợ quá trình lên men mất khoảng 2 ngày và sau khi phần rắn hơn (bơ ngựa) nổi lên và được loại bỏ - những gì còn lại sẽ trở nên thơm ngon và sẵn sàng để được sử dụng.
Việc phát minh và đưa Airag vào chế độ ăn của người Mông Cổ cho chúng ta hiểu hơn về sự tháo vát và tự cung tự cấp của họ.
Người Mông Cổ là một dân tộc du mục, do vậy họ là những chuyên gia tận dụng mọi nguồn lực sẵn có. Một dân tộc thường xuyên di chuyển và được biết đến với những kỵ binh lão luyện theo lẽ tự nhiên sẽ muốn phát huy hết khả năng của số lượng lớn ngựa trong tay mình.
Sữa ngựa. (Ảnh minh họa)
Về câu hỏi tại sao người Mông Cổ lại nghĩ tới việc lên men sữa ngựa - cần lưu ý rằng đây không phải là thức uống phổ biến với con người và quá trình lên men giúp giảm đáng kể hàm lượng lactose trong sữa, thứ mà con người có khuynh hướng không dung nạp.
Và độ cồn 2% có thể là một "phần thưởng" sau quá trình này.
Về hương vị và tác dụng của Airaq, nhà truyền giáo William de Rubruquis người từng sống 6 tháng chung với người Mông Cổ miêu tả loại đồ uống này "cay nồng trên lưỡi như khi uống rượu nho lúc say" và để lại hậu vị là "sữa hạnh nhân trên đầu lưỡi".
Hiện tại ở Trung Á, người ta vẫn tiếp tục yêu thích và sản xuất Airag với quy mô công nghiệp và chúng được bán với một tên gọi khác là Kumis.
Ở Trung Á, Airag được bán với tên gọi khác là Kumis. (Ảnh minh họa)
Và nếu bạn du lịch ở Kazakhstan và nếm thử Kumis bằng cách nào, chắc chắn rằng người dân sẽ vui vẻ hơn nhiều khi bạn thảo luận về nó như một phần quan trọng trong di sản của họ hơn là hỏi Borat* sống ở đâu.
*Borat là một nhân vật hư cấu người Kazakhstan trong loạt bộ phim hài cùng tên.
Thang máy rơi tự do, nếu nhảy lên thì có sống được không?
"Đi thang máy coi chừng bị đứt cáp, bị kẹt...". Với lo lắng này, không ít người "tẩy chay" thang máy, hoặc mắc hội chứng sợ thang máy. Thực tế thì sao?
Các nhà khoa học phát hiện LUCA, sinh vật đơn bào được cho là thủy tổ của sự sống
Tổ tiên chung phổ quát cuối cùng là một tế bào sống cách đây 4,2 tỷ năm, khi Trái đất có những đại dương nóng và rất ít oxy.
Những điều bí ẩn trong rừng Amazon khiến bạn "hết hồn"
Khu rừng già Amazon rộng lớn luôn ẩn chứa những điều bí ẩn chưa được khám phá, khiến chuyến đi vào rừng đầy rẫy hiểm nguy nhưng không kém phần thú vị và kích thích trí tò mò.
Những món ăn không thể thiếu trong ngày lễ Tạ Ơn
Món ăn không thể thiếu trong ngày này đó chính là món gà tây quay thơm lừng, vàng óng. Vậy ngoài gà tây, thực đơn trong ngày Lễ Tạ ơn còn có những món gì?
Tảng đá bí ẩn nặng 137 tấn, ai cũng có thể di chuyển
Nằm trên đỉnh một tảng đá rộng hơn nó rất nhiều và ở một vị trí độc đáo, Trembling Rock có thể khiến ngay cả người yếu nhất trên Trái đất trông cũng giống như người mạnh nhất trên thế giới.
Đất nước duy nhất chưa từng có bóng dáng loài rắn từ thuở sơ khai
Bạn biết không, rắn là một trong những loài có độ phân bổ sinh học tương đối rộng. Chỉ cần có điều kiện phù hợp, rắn chắc chắn sẽ xuất hiện.
