Thủ phạm giấu mặt khiến Napoleon đại bại ở trận Waterloo

Napoleon Bonaparte không lường tới một thảm họa phun trào núi lửa ở đầu bên kia thế giới đã góp phần khiến ông thất bại trước liên quân ở Waterloo.

Một vụ phun trào núi lửa dữ dội ở Indonesia dẫn tới điều kiện ẩm ướt và lầy lội, góp phần vào thất bại của hoàng đế Napoleon Bonaparte trong trận Waterloo, theo Phys.org. Nghiên cứu xuất bản trên tạp chí Địa chất học mối liên quan giữa vụ phun trào núi lửa Tambora và trận chiến.

Các nhà sử gia biết điều kiện mưa ẩm và bùn lầy đã giúp liên quân do Anh đứng đầu đánh bại hoàng đế Pháp Napoleon khi giao chiến ở Waterloo. Trận đánh vào ngày 18/6/1815 đã thay đổi hoàn toàn lịch sử châu Âu. Trước đó hai tháng, núi lửa Tambora trên đảo Sumbawa, Indonesia, phun trào, giết chết 100.000 người và khiến Trái Đất trải qua một năm không có mùa hè vào năm 1816.


Waterloo là trận chiến cuối cùng của hoàng đế Pháp Napoleon. (Ảnh: Hulton Archive).

Tiến sĩ Matthew Genge ở Khoa khoa học Trái Đất và công trình, Đại học Imperial College London, phát hiện tro núi lửa tích điện từ vụ phun trào có thể tạo thành mạch ngắn dẫn dòng điện ở tầng điện ly, tầng bên trên của khí quyển chịu trách nhiệm hình thành đám mây. Tiến sĩ Genge chỉ ra vụ phun trào núi lửa Tambora kéo theo mây giông, gây mưa lớn trên khắp châu Âu, góp phần vào thất bại của hoàng đế Napoleon.

Nghiên cứu phát hiện những vụ phun trào có thể phun tro bụi vào khí quyển ở độ cao lớn hơn nhiều so với nhận định trước đây, cách mặt đất 100km. "Trước đây, các nhà địa chất học cho rằng tro bụi núi lửa bị mắc kẹt ở tầng khí quyển bên dưới, bởi cột tro bốc lên trôi nổi. Tuy nhiên, nghiên cứu của tôi chứng minh tro bụi có thể phun thẳng lên tầng khí quyển bên trên nhờ lực điện", tiến sĩ Genge nói.

Một loạt thí nghiệm cho thấy lực tĩnh điện có thể nâng tro bụi lên cao hơn nhiều so với bay trôi nổi. Tiến sĩ Genge tạo ra mô hình để tính toán tro núi lửa tích điện có thể lơ lửng bao xa, và nhận thấy các hạt có đường kính nhỏ hơn 0,2 phần triệu mét có thể lên tới tầng điện ly trong những vụ phun trào lớn. "Cột tro và tro bụi núi lửa có thể tích điện âm, cột tro đẩy tro bụi đi, nâng chúng lên cao. Tác động rất giống hai nam châm bị đẩy ra xa nhau nếu hai đầu cùng dấu", tiến sĩ Genge giải thích.

Kết quả thí nghiệm thống nhất với những ghi chép trong lịch sử từ các vụ phun trào khác. Ghi chép về thời tiết rất ít ỏi vào năm 1815, do đó để kiểm tra giả thuyết của mình, tiến sĩ Genge xem xét ghi chép thời tiết sau vụ phun trào năm 1883 của một ngọn núi lửa Indonesia khác, Krakatau. Dữ liệu cho thấy nhiệt độ trung bình và lượng mưa thấp hơn gần như ngay sau khi vụ phun trào bắt đầu, và lượng mưa toàn cầu trong vụ phun trào thấp hơn so với khoảng thời gian trước và sau đó.

Tiến sĩ Genge cũng tìm thấy báo cáo ghi nhận rối loạn ở tầng điện ly sau vụ phun trào năm 1991 của núi lửa Pinatubo, Philippines, có thể do tro bụi tích điện bay tới tầng này từ cột tro. Ngoài ra, có một loại mây đặc biệt xuất hiện thường xuyên hơn sau vụ phun trào núi lửa Krakatau. Mây dạ quang phát sáng rất hiếm gặp và hình thành ở tầng điện ly. Tiến sĩ Genge cho rằng những đám mây này cung cấp bằng chứng về tro bụi nhiễm tích điện lơ lửng từ vụ phun trào lớn.

Loading...
TIN CŨ HƠN
11 sự thật hiển nhiên đã được xác nhận bởi khoa học

11 sự thật hiển nhiên đã được xác nhận bởi khoa học

Lợn thích tắm bùn, đàn ông thích nhìn ngực phụ nữ hay chăm làm bài tập về nhà điểm sẽ cao hơn... tất cả những điều này đã được giải thích bởi khoa học.

Đăng ngày: 04/06/2025
Những vật liệu cứng nhất hành tinh

Những vật liệu cứng nhất hành tinh

Nhờ công nghệ tiên tiến, các nhà khoa học đã cho ra đời những "siêu vật liệu" nhân tạo có độ cứng vượt trội hơn nhiều.

Đăng ngày: 02/06/2025
Phong tục lễ Tạ Ơn khác biệt khắp năm châu

Phong tục lễ Tạ Ơn khác biệt khắp năm châu

Lễ Tạ Ơn không chỉ có riêng ở Mỹ mà còn được tổ chức ở nhiều quốc gia với tên gọi, phong tục và nghi lễ riêng biệt.

Đăng ngày: 01/06/2025
Những điều bí ẩn trong rừng Amazon khiến bạn

Những điều bí ẩn trong rừng Amazon khiến bạn "hết hồn"

Khu rừng già Amazon rộng lớn luôn ẩn chứa những điều bí ẩn chưa được khám phá, khiến chuyến đi vào rừng đầy rẫy hiểm nguy nhưng không kém phần thú vị và kích thích trí tò mò.

Đăng ngày: 29/05/2025
Cặp chị em song sinh độc nhất vô nhị

Cặp chị em song sinh độc nhất vô nhị

Cặp chị em sinh đôi người Mỹ Sienna và Sierra Bernal được đánh giá là độc nhất vô nhị khi một trong số họ chỉ có kích thước cơ thể bằng một nửa người còn lại.

Đăng ngày: 28/05/2025
Ánh sáng dạng hạt hay dạng sóng?

Ánh sáng dạng hạt hay dạng sóng?

Một thí nghiệm mới đây (2/11) của các nhà khoa học tại Đại học Bristol của Anh, lần đầu tiên cho thấy, ánh sáng ở dạng hạt và sóng đồng thời cùng một lúc, có thể giải mã bí ẩn bản chất thật sự của ánh sáng và toàn bộ thế giới lượng tử.

Đăng ngày: 27/05/2025
Bộ tộc khỏa thân và tục lệ ăn thịt người, dùng sọ làm cốc

Bộ tộc khỏa thân và tục lệ ăn thịt người, dùng sọ làm cốc

Bộ tộc Aghori này thường khỏa thân, dùng sọ người làm cốc, cắn đứt đầu các động vật sống và ngồi thiền trên xác chết.

Đăng ngày: 25/05/2025
Tiêu điểm
Khoa Học News