Thước phim đầu tiên về vụ phun trào trên Mặt trời

Một tàu vũ trụ chuyên nghiên cứu Mặt trời quay hình ảnh đầu tiên về vụ phun trào nhật hoa trước khi bắt đầu tiến hành nhiệm vụ khoa học.

Solar Orbiter, nhiệm vụ hợp tác giữa Cơ quan Vũ trụ châu Âu (ESA) và Cơ quan Hàng không Vũ trụ Mỹ (NASA), phóng vào tháng 2/2020. Tàu bay sát Mặt trời hai lần, lần gần nhất vào ngày 10/2. Các nhà khoa học vẫn đang phân tích dữ liệu trước khi con tàu bắt đầu nhiệm vụ khoa học chính thức vào tháng 11/2021. Nhưng họ phát hiện hiện tượng đặc biệt ngay sau lần bay gần nhất hồi tháng 2 năm nay, đó là hai vụ phun trào nhật hoa, xảy ra khi Mặt trời bắn lượng lớn vật chất từ khí quyển ngôi sao vào không gian.

Ở thời điểm đó, khoảng cách giữa con tàu và Mặt trời bằng khoảng một nửa quãng đường giữa ngôi sao và Mặt trời. Nó bay ở hướng ngược với Mặt trời. Vị trí đó có nghĩa Solar Orbiter có thể quan sát một số khu vực của Mặt trời mà các nhà khoa học trên Mặt trời hoàn toàn không thể nhìn thấy, nhưng việc truyền dữ liệu về hành tinh sẽ rất chậm.

Các nhà nghiên cứu từng phát hiện hai vụ phun trào nhật hoa từ dữ liệu khoa học khi tàu bay ra xa Mặt trời. Nhưng họ nhận thấy 3 thiết bị của Solar Orbiter tiếp tục ghi lại hai vụ phun trào nhật hoa khác không lâu sau lần bay gần thứ hai, theo ESA.

Đó là những sự kiện đầu tiên mà thiết bị chụp ảnh nhật quyển của Solar Orbiter (SoloHI) quan sát được. Thiết bị này chuyên ghi hình dòng vật phun ra từ Mặt trời. SoloHI tình cờ thu thập dữ liệu và quan sát chỉ với một trong 4 máy dò.

Các thiết bị của tàu vũ trụ chụp những hình ảnh ấn tượng của một vụ phun trào nhật hoa hôm 12/2 và 13/2. Mỗi thiết bị tập trung vào một khu vực khác nhau.


Vụ phun trào nhật hoa do thiết bị SoloHI trên tàu Solar Orbitor ghi hình.

Ba tàu vũ trụ khác cũng quan sát sự kiện là tàu STEREO-A của NASA, Proba-2 của ESA và Đài quan sát Mặt trời và nhật quyển (SOHO). Dữ liệu về sự phun trào nhật hoa từ 4 nhiệm vụ sẽ cung cấp hình ảnh toàn diện về Mặt trời và môi trường xung quanh.

Giống như các loại thời tiết vũ trụ khác, sự phun trào nhật hoa thu hút giới nghiên cứu và kỹ sư bởi chúng có khả năng gây hại cho tàu vũ trụ và phi hành gia, đặc biệt ở ngoài quỹ đạo của Trạm Vũ trụ Quốc tế. Từ trước tới nay, khả năng theo dõi và dự đoán thời tiết vũ trụ của các nhà nghiên cứu rất hạn chế. Vì vậy, những nhiệm vụ như Solar Orbiter sẽ tăng cường hiểu biết về hoạt động của Mặt trời.

TIN CŨ HƠN
Ba hố đen khổng lồ sắp va chạm trong vũ trụ

Ba hố đen khổng lồ sắp va chạm trong vũ trụ

Các nhà khoa học lần đầu tiên quan sát được hiện tượng 3 thiên hà cùng va vào nhau, đặt những siêu hố đen tại trung tâm của chúng vào quỹ đạo để hợp nhất.

Đăng ngày: 18/10/2025
Vì sao Mặt trời phát sáng và phát nhiệt?

Vì sao Mặt trời phát sáng và phát nhiệt?

Mặt trời giống như một quả cầu lửa nóng bỏng, chói chang. Hàng giờ hàng phút nó đều bức xạ một năng lượng lớn, phát ra ánh sáng và nhiệt trong vũ trụ, trong đó có Trái Đất chúng ta.

Đăng ngày: 17/10/2025
Tại sao Trăng trung thu lại to và đỏ hơn?

Tại sao Trăng trung thu lại to và đỏ hơn?

Trăng Trung thu là mặt trăng gần nhất ngày Thu phân. Quay quanh Trái đất tại một góc thấp của chân trời trong thời gian này của năm, mặt trăng mọc sau khi mặt trời lặn trong nhiều ngày liên tiếp.

Đăng ngày: 14/10/2025
Những điều bạn chưa biết về thiên thạch

Những điều bạn chưa biết về thiên thạch

Thiên thạch là gì? Một câu hỏi nghe rất quen thuộc, tưởng chừng dễ ấy thế mà nó đã và đang đánh đố không ít người.

Đăng ngày: 12/10/2025
Những điều bạn chưa biết về sao băng

Những điều bạn chưa biết về sao băng

Sao băng là gì mà có khả năng tạo nên những trận mưa sao băng đình đám? Và sự thật về những ngôi sao băng có huyền bí như chúng ta tưởng…

Đăng ngày: 12/10/2025
Các hành tinh trong Hệ Mặt trời

Các hành tinh trong Hệ Mặt trời

Hệ Mặt trời (hay Thái Dương Hệ) là hệ hành tinh gồm có Mặt Trời ở trung tâm và các vật quay xung quanh.

Đăng ngày: 11/10/2025
Hành tinh lùn có vành đai giống sao Thổ trong Hệ Mặt trời

Hành tinh lùn có vành đai giống sao Thổ trong Hệ Mặt trời

Nhà thiên văn học tại Viện Vật lý thiên văn Andalusia, Tây Ban Nha, và các cộng sự phát hiện một vành đai lớn xung quanh hành tinh lùn Haumea nằm bên ngoài quỹ đạo của sao Hải Vương.

Đăng ngày: 10/10/2025
Khoa Học News