Thủy tinh là chất lỏng ở nhiệt độ thông thường?

Nhiều người trong chúng ta đã được nghe thông tin rằng: Các thánh đường thời Trung cổ sở hữu lớp kính (hay còn gọi là thủy tinh) cửa sổ ở phần đáy dày hơn so với phần chóp. Hiện tượng này được lí giải do thủy tinh là một chất lỏng ở nhiệt độ phòng và qua nhiều thế kỷ, nó chảy chậm dần xuống phía dưới.

Tuy nhiên, mới đây, các nhà khoa học đã tiến hành kiểm tra một mẫu hổ phách 20 triệu năm tuổi của Dominica, một dạng thủy tinh tự nhiên. Họ phát hiện, cấu trúc của hổ phách không thay đổi vì ứng suất hay sức nóng nhiều hơn một mẫu đối chiếu mới hơn.


Cửa sổ hoa hồng phía bắc nổi tiếng của Nhà thờ Đức bà ở Paris, Pháp. (Ảnh: Shutterstock)

Điều này gợi nhắc một bài học vật lý rằng, sự khác biệt giữa chất rắn và chất lỏng có liên quan cấu trúc phân tử. Chất rắn thường có các phân tử được sắp xếp theo một cấu trúc tinh thể. Khi chất rắn bị đốt nóng, các phân tử của nó dao động cho tới khi chất rắn đạt nhiệt độ tan chảy và cấu trúc tinh thể của nó bị phá vỡ.

Chất lỏng trở thành chất rắn khi chúng mất đi đủ lượng nhiệt cần thiết. Đôi khi, một chất lỏng có tính "chậm đông" nếu vẫn là chất lỏng khi vượt qua điểm đóng băng bình thường của nó.

Sau khi nghiên cứu các ô kính cửa sổ thánh đường Trung cổ, một số chuyên gia tuyên bố, thủy tinh là một chất lỏng chậm đông vì nó ở thể rắn nhưng vẫn chảy.

Trong thực tế, thủy tinh không phải là chất lỏng hay chất rắn đơn thuần mà ở trạng thái giao thoa có tên gọi là "chất rắn vô định hình".

Vì thủy tinh là chất rắn vô định hình nên: "kính cửa sổ của các thánh đường ở nhiệt độ phòng sẽ mất nhiều thời gian hơn vạn vật xung quanh để tái sắp xếp bản thân như có vẻ tan chảy", theo Hiệp hội Khoa học Mỹ.

Các nhà nghiên cứu phát hiện, ngay cả các đồ tạo tác thủy tinh cổ hơn nhiều được tìm thấy trong những khu di tích La Mã hoặc Ai Cập cổ cũng không cho thấy bất kỳ dấu hiệu tan chảy nào qua nhiều thế kỷ.

Các ô cửa sổ bằng kính ở những thánh đường Trung Cổ dày, mỏng khác nhau ở các điểm khác nhau do cách chế tác, chứ không phải vì thủy tinh là chất lỏng. Những người thợ chế tác đã tạo ra chúng bằng cách thổi nên những ống thủy tinh hình trụ, rồi cán phẳng thành các tấm kính. Quá trình cán phẳng thường không đều và phần dày hơn luôn được lắp đặt ở đáy cửa sổ.

TIN CŨ HƠN
Lịch sử và ý nghĩa ngày Quốc tế Nam giới 19/11

Lịch sử và ý nghĩa ngày Quốc tế Nam giới 19/11

Trên thực tế, có rất nhiều lý do khiến chúng ta cần và nên kỷ niệm ngày Quốc tế Nam giới, và sau đây là 9 lý do chính sẽ khiến bạn thay đổi quan niệm về "ngày của đàn ông".

Đăng ngày: 20/11/2025
Những chữ ký đẹp nhất trong lịch sử của những người nổi tiếng

Những chữ ký đẹp nhất trong lịch sử của những người nổi tiếng

Tổng thống Mỹ Obama, tỷ phú Donald Trump... là những người có chữ ký đẹp nhất trong lịch sử.

Đăng ngày: 20/11/2025
Nguồn gốc hình thành cát

Nguồn gốc hình thành cát

Được hình thành do sự biến đổi thời tiết và xói mòn của các ngọn núi cũng như trải qua hàng triệu năm, những hạt cát theo dòng chảy cùng những con sông đi ra biển.

Đăng ngày: 20/11/2025
Giải mã hiện tượng mặt trăng

Giải mã hiện tượng mặt trăng "thơ thẩn trên trời" vào ban ngày

Với ngôi sao đặc biệt là vệ tinh tự nhiên của trái đất thì có hai lý do giúp nó được nhìn rõ giữa ban ngày: mặt trăng đủ sáng để bạn thấy được nó phía trên nền trời màu sáng/xanh.

Đăng ngày: 20/11/2025
Địa động nghi - thiết bị phát hiện động đất đầu tiên trên thế giới?

Địa động nghi - thiết bị phát hiện động đất đầu tiên trên thế giới?

Cho đến nay, địa chấn kế do Trương Hành sáng chế vẫn còn là một bí ẩn lớn.

Đăng ngày: 19/11/2025
Top 15 món ăn

Top 15 món ăn "khó nuốt" nhất thế giới, bạn có dám thử?

Nhện đen chiên giòn, chuột bao tử, pín bò… là những món ăn siêu kinh dị khiến bạn chỉ nhìn thôi cũng đủ sởn gai ốc!

Đăng ngày: 18/11/2025
Thử giải bài toán khiến 98% người trên thế giới bó tay

Thử giải bài toán khiến 98% người trên thế giới bó tay

Bài toán "Ai giữ cá" tưởng chừng đơn giản nhưng khiến không ít người phải chào thua trước Einstein.

Đăng ngày: 17/11/2025
Khoa Học News