Tìm hiểu về loại bọ cánh cứng phá hoại mùa màng ở Việt Nam

Bọ cánh cứng "hoành hành" ở Việt Nam là loại gì? Cách phòng chống ra sao?

Bọ cánh cứng là loài côn trùng đã xuất hiện ở Việt Nam từ hàng chục năm, và có thời điểm là "cơn ác mộng" với người nông dân vì mật độ sinh sôi dày đặc của chúng.  


Bọ ăn lá xoài (Chafer beetles).

Loài côn trùng này hoành hành khiến cây trồng xơ xác, trụi lá, thậm chí ở một số cây chỉ còn lại trái non treo lủng lẳng.

Từ đó, khiến cây mất khả năng quang hợp, dẫn tới bị suy kiệt, sản lượng giảm, thậm chí chết mà không có cách nào để ngăn chặn. 

Chưa dừng lại ở đó, bọ cánh cứng còn làm đảo lộn cuộc sống thường ngày của người dân. Bọ cánh cứng chủ yếu hoạt động vào ban đêm, chỉ cần thấy ánh sáng là chúng ùa vào gây khó chịu, ảnh hưởng đến sinh hoạt.

Một số tỉnh thành đang chứng kiến sự xuất hiện của bọ cánh cứng như tại Bình Phước, Tây Ninh,…


Ấu trùng của bọ ăn lá.

Trên thế giới có khoảng 200 loại bọ cánh cứng, bọ cánh cứng ăn lá ít được mô tả ở các tài liệu trong nước. Nhiều khả năng, loài bọ này thuộc loại bọ ăn lá xoài (Chafer beetles). 

Theo các tài liệu nước ngoài, loài bọ này có tên khoa học là "Apogonia", thuộc họ Scarabaeidae, bộ cánh cứng (Coleoptera). Gây hại chủ yếu trên cây cọ dầu, ca cao, dừa, cà phê… 

Về sinh sản, trứng bọ ăn lá được đẻ thành từng khối, gần gốc, gồm nhiều trứng, mỗi trứng được bọc trong lớp đất cứng. Trứng dài 1,0 - 1,3 mm, màu trắng, về sau phồng to, tròn. 

Giai đoạn ấu trùng dài khoảng 72 ngày. Tiền nhộng: 2 - 3 ngày. Nhộng: 7 - 10 ngày. Vòng đời khoảng 3 tháng. Thành trùng thời gian đầu có màu nâu, sau chuyển sang đen. Ở Đông Nam Bộ, bọ thường bộc phát và gây hại vào đầu mùa mưa (Tháng 4 - 5).

Thành trùng chủ yếu ăn lá, cành non của cây mọc hoang lẫn cây trồng về đêm. Ban ngày, chúng sống ẩn mình dưới lớp đất mặt.


Vòng đời của đa số các loài bọ ăn lá.

Điều thú vị là loài bọ này xuất hiện không thường xuyên, ở Đông Nam Bộ thường xảy ra vào tháng 3, 4, nhưng đôi khi chúng gây hại nghiêm trọng ở các vườn mới khai hoang, gần tán rừng ở Đông Nam Bộ và Nam Trung Bộ.

Theo kinh nghiệm dân gian, có 3 phương pháp để phòng tránh bọ cánh cứng ăn lá. Trong đó, phổ biến nhất là biện pháp thủ công, có thể dùng bẫy đèn đồng loạt tại các khu vực xuất hiện nhiều bọ cánh cứng gây hại. 

Bên cạnh đó, một phương pháp hữu hiệu không kém là sử dụng thuốc trừ sâu có hoạt chất Permethrin, profennophos để xịt vào lúc chiều tối.

Cuối cùng là biện pháp sinh học, đó là dùng bacillus thuringiensiss (Tricho-BT), Metarhizium anisopliae (nấm xanh) để xịt lên cây và vào đất để diệt trứng và con non trước khi thành trùng.

Tuy nhiên, biện pháp an toàn nhất, ít tốn kém nhất đối với những khu vườn có diện tích không quá rộng, là sử dụng bẫy đèn, bên dưới đặt chậu nước có lớp váng dầu hỏa hoặc dầu nhớt, bọ cánh cứng lao vào đèn rơi xuống chậu nước, váng dầu sẽ bít kín lỗ thở ở 2 bên bụng bọ cánh cứng gây chết nhanh.

TIN CŨ HƠN
Phát hiện rận ăn lưỡi ký sinh trong miệng cá

Phát hiện rận ăn lưỡi ký sinh trong miệng cá

Khi các nhà khoa học chụp X quang đầu của một con cá bàng chài, họ phát hiện một loài giáp xác ký sinh đã ăn cụt và thay thế lưỡi của vật chủ.

Đăng ngày: 14/11/2025
Hàng loạt cây cảnh chứa chất độc chết người

Hàng loạt cây cảnh chứa chất độc chết người

Các nhà sinh học cảnh báo trong số cây cảnh trồng trong nhà có nhiều loại cây chứa độc tố gây chết người nếu ăn phải.

Đăng ngày: 07/11/2025
Sinh vật đáng sợ biến con mồi thành xác sống rồi ăn sạch nội tạng

Sinh vật đáng sợ biến con mồi thành xác sống rồi ăn sạch nội tạng

Âm thầm biến con mồi thành một xác sống, hoạt động theo sự điều khiển của mình, trong khi đó âm thầm ăn sạch nội tạng của mục tiêu và cuối cùng giết chết nó để phục vụ cho mục đích sinh sản.

Đăng ngày: 06/11/2025
Con rết

Con rết "dài phá kỷ lục thế giới" ở Đà Nẵng

Anh Vũ Hồng Phương, 28 tuổi ở đường Nguyễn Tri Phương, phường Thạc Rán, quận Thanh Khê, TP Đà Nẵng cho biết, cách đây vài ngày anh có thấy một con rết chạy vào sân nhà.

Đăng ngày: 04/11/2025
Sự thật về châu chấu mà ít người biết

Sự thật về châu chấu mà ít người biết

Châu chấu là một loài côn trùng, nằm trong phân bộ chứa các côn trùng ăn lá, thuộc bộ cánh thẳng, đầu tròn, thân mập, nhảy giỏi và đặc biệt ăn hại cây xanh.

Đăng ngày: 03/11/2025
Côn trùng sống ngắn nhất - Phù du (Ephemeridae)

Côn trùng sống ngắn nhất - Phù du (Ephemeridae)

Phù du trưởng thành không sống trọn 1 ngày, thường chỉ mấy tiếng đồng hồ là chết. Phù du trưởng thành sống ngắn ngủi như vậy, nhưng phù du ấu trùng lại sống khá lâu. Phù du trưởng thành giao phối xong đẻ trứng vào nước, ấu tr

Đăng ngày: 03/11/2025
12 loại nấm độc nguy hiểm nhất thế giới

12 loại nấm độc nguy hiểm nhất thế giới

Nếu ăn phải một số loại nấm độc như nấm đôi cánh thiên thần hoặc nấm mũ đầu lâu, con người sẽ bị tổn thương gan, thận, hệ thần kinh, dẫn đến tử vong.

Đăng ngày: 31/10/2025
Khoa Học News