Tìm ra phương pháp điều hướng trong môi trường liên sao

Các nhà thiên văn học đã tìm ra cách để tàu vũ trụ tự điều hướng trong không gian giữa các vì sao mà không cần con người can thiệp.

Du hành liên hành tinh đã đủ khó, du hành xuyên không gian giữa các vì sao còn khó khăn hơn nhiều. Kể từ khi tàu vũ trụ Voyager 1 và 2 vượt qua ranh giới lý thuyết ở rìa Hệ Mặt trời, được gọi là nhật quyển, điều hướng trong không gian liên sao trở thành một trong những ưu tiên của nhân loại khi chúng ta tiếp tục khám phá những vùng xa xôi của thiên hà.

Trong một báo cáo mới trên tạp chí arXiv, các nhà thiên văn học từ Viện nghiên cứu Max Planck do Tiến sĩ Coryn AL Bailer-Jones dẫn đầu cho biết đã tìm ra cách để tàu vũ trụ tự động điều hướng trong không gian sâu mà không cần sự hướng dẫn của con người.


Mô phỏng tàu vũ trụ du hành trong môi trường liên sao. (Ảnh: Interstellar Research Centre).

"Khi du hành đến các ngôi sao gần nhất, tín hiệu trở nên quá yếu để liên lạc với Trái đất. Do đó, một tàu vũ trụ du hành liên sao phải tự điều hướng và sử dụng thông tin này để quyết định khi nào cần điều chỉnh hành trình hoặc bật các thiết bị khoa học. Để làm được điều này, nó cần xác định được vị trí và vận tốc chỉ bằng các phép đo trên tàu", Bailer-Jones cho biết.

Mô hình điều hướng của Bailer-Jones sử dụng ba chiều không gian và ba chiều vận tốc, kết hợp với thông tin về sự thay đổi vị trí của ngôi sao liên quan đến điểm nhìn của tàu vũ trụ, để xác định tọa độ của con tàu trong không gian.

"Khi một tàu vũ trụ bay ra xa Mặt trời, vị trí quan sát của nó và vận tốc của các ngôi sao sẽ thay đổi so với điểm nhìn từ Trái đất do thị sai, quang sai và hiệu ứng Doppler. Điều này cho phép tính toán sự khác biệt giữa ba điểm nhìn và vị trí của con tàu trong không gian, từ đó, chúng tôi có thể suy ra tọa độ của nó thông qua quá trình mô hình hóa chuyển tiếp lặp đi lặp lại", Bailer-Jones giải thích.

Thị sai và quang sai đề cập đến sự thay đổi rõ ràng về vị trí của các ngôi sao do chuyển động của Trái đất. Hiệu ứng Doppler là sự thay đổi bước sóng ánh sáng từ một ngôi sao tùy thuộc vào việc nó đang đến gần hay di chuyển ra xa người quan sát. Do tất cả những hiệu ứng này liên quan đến vị trí tương đối của hai vật thể, vật thể thứ ba (tàu vũ trụ) ở một vị trí khác sẽ thấy được sự sắp xếp khác nhau của các ngôi sao.

Phương pháp định hướng mới chưa xem xét các nhị phân sao, cũng như các công cụ đo đạc. Mục đích chỉ là để kiểm tra tính khả thi, như một bước đầu tiên để hiện thực hóa nó.

TIN CŨ HƠN
Khoảng cách từ Trái Đất đến Mặt Trời là bao nhiêu?

Khoảng cách từ Trái Đất đến Mặt Trời là bao nhiêu?

Trái Đất và các hành tinh hàng xóm, cùng các tiểu hành tinh, hành tinh lùn, thiên thạch, sao chổi... thuộc hệ Mặt Trời (Thái Dương hệ) với Mặt Trời là trung tâm của hệ này.

Đăng ngày: 30/12/2025
Phát hiện thiên hà lớn tuổi nhất vũ trụ

Phát hiện thiên hà lớn tuổi nhất vũ trụ

Kính viễn vọng Hubble của Cơ quan Hàng không Vũ trụ Mỹ lập kỷ lục mới khi tìm ra GN-z11, thiên hà xa xôi nhất ở cách Trái Đất 13,4 tỷ năm ánh sáng.

Đăng ngày: 25/12/2025
Điều gì xảy ra nếu Trái Đất có vành đai như sao Thổ?

Điều gì xảy ra nếu Trái Đất có vành đai như sao Thổ?

Nếu giống sao Thổ, Trái Đất sẽ có vành đai bao quanh dọc theo xích đạo. Vành đai này sẽ có hình dáng khác nhau khi nhìn từ những địa điểm khác nhau trên Trái Đất.

Đăng ngày: 24/12/2025
99,99% có hành tinh thứ 9 trong hệ Mặt trời

99,99% có hành tinh thứ 9 trong hệ Mặt trời

Các nhà khoa học đang dần tự tin khẳng định về sự tồn tại của hành tinh thứ 9 trong hệ Mặt trời.

Đăng ngày: 24/12/2025
Tổng quan về sao Thổ

Tổng quan về sao Thổ

Sao Thổ tức Thổ tinh là hành tinh thứ sáu tính theo khoảng cách trung bình từ Mặt Trời và là hành tinh lớn thứ hai về đường kính cũng như khối lượng, sau Sao Mộc trong Hệ Mặt Trời.

Đăng ngày: 23/12/2025
Những điều thú vị ít ai biết về Mặt Trăng

Những điều thú vị ít ai biết về Mặt Trăng

Mặt Trăng - vật thể lớn nhất và sáng nhất trên bầu trời đêm đã làm mê hoặc và là nguồn cảm hứng vô tận cho loài người trong nhiều thế kỷ qua.

Đăng ngày: 22/12/2025
Tìm hiểu về hiện tượng Nhật thực và Nguyệt thực

Tìm hiểu về hiện tượng Nhật thực và Nguyệt thực

Trong bài viết dưới đây, chúng ta cùng tìm hiểu xem hiện tượng Nhật Thực, Nguyệt Thực là gì? Tại sao nó lại được những người yêu thích thiên văn học quan tâm đến vậy.

Đăng ngày: 22/12/2025
Khoa Học News