Tìm thấy quan tài nghìn năm của cận vệ hoàng đế La Mã
Cỗ quan tài đá chứa hài cốt còn nguyên vẹn của một cận vệ từng bảo vệ hoàng đế La Mã Diocletian cùng nhiều đồ mai táng.
Quan tài đá của Tziampo. (Ảnh: Arkeonews)
Các nhà khảo cổ phát hiện quan tài có dòng chữ "người bảo vệ hoàng đế" khắc bằng tiếng Latinh ở tỉnh Kocaeli phía tây Thổ Nhĩ Kỳ trong quá trình xây dựng nền móng của một tòa nhà từ năm 2017 đến 2019. Trong suốt đợt khai quật do Bảo tàng Kocaeli chỉ đạo, nhóm nghiên cứu nhận dạng tổng cộng 37 ngôi mộ. Cỗ quan tài nằm ở một ngôi mộ trong số đó. Nghiên cứu do phó giáo sư Hüseyin Sami Öztürk ở Đại học Marmara tiến hành xác nhận quan tài thuộc về Tziampo, cận vệ của hoàng đế Diocletian (trị vì từ năm 284 - 305).
Theo Serkan Geduk, giám đốc Bảo tàng khảo cổ và dân tộc học Kocaeli, Tziampo có xuất xứ là người Romania trước khi gia nhập quân đội La Mã ở vị trí kỵ binh. Được huấn luyện để làm rối loạn hàng ngũ bộ binh của quân địch, tấn công bên sườn, đuổi theo, bắt giữ và giết quân địch tháo chạy. Sau 9 năm ở tiền tuyến, Tziampo được thăng chức lên cấp tướng và ở năm thứ 11 trong quân ngũ, ông được phong tước hiệu "người bảo vệ hoàng đế".
Các nhà khảo cổ cho biết Tziampo nằm trong đội cận vệ 8 người, 7 người còn lại đến từ Italy, Croatia, Serbia, Algeria, và Arab. Ngôi mộ của Tziampo rất đặc biệt bởi đây không chỉ là lần đầu tiên một cận vệ của hoàng đế được phát hiện ở Anatolia (nay là Thổ Nhĩ Kỳ) mà bộ xương của ông vẫn còn nguyên vẹn và bao quanh là nhiều đồ mai táng. Nhóm nghiên cứu đào được nhiều đồ cúng tế xung quanh hai bộ xương. Bộ xương còn lại thuộc về vợ của Tziampo.
Ngoài quan tài của Tziampo, 4 trong 5 quan tài khác phát hiện tại khu vực cũng có chữ khắc bằng tiếng Latinh. Tất cả hài cốt và đồ mai táng thu thập từ khu mộ ở Kocaeli sẽ giúp các nhà nghiên cứu hiểu rõ hơn lịch sử của Anatolia dưới sự cai trị của đế quốc La Mã.

Mộ cổ cháu gái Hoàng hậu Trung Hoa và bí ẩn 4 chữ "người mở sẽ chết" trên nắp quan tài
Tây An được xem là một trong những nơi lưu giữ cổ vật nổi tiếng của Trung Quốc qua nhiều triều đại.

Bằng chứng cho thấy con người tiến hóa từ cá
Mới đây, các nhà cổ sinh vật học đã tìm ra mối liên hệ giữa vây cá và tay người, góp phần khẳng định nguồn gốc tiến hóa từ cá của chúng ta.

Hai cỗ xe ngựa bằng đồng lớn nhất trong lăng mộ Tần Thủy Hoàng sống động đến kinh ngạc
Một trong những phát hiện đáng kinh ngạc nhất trong lăng mộ Tần Thủy Hoàng, hoàng đế Trung Hoa đầu tiên, là hai cỗ xe ngựa được đúc bằng đồng.

Loại chữ bí truyền chưa được giải mã của thầy tu Ai Cập cổ
Khoảng năm 2.700 TCN, người Ai Cập cổ đại sáng tạo ra loại chữ viết mới được giản lược từ chữ tượng hình, được gọi là chữ Thầy tu.

Tìm thấy hang khổng lồ "do quái vật đào" ở Brazil
Hơn 1.500 đường hầm khổng lồ đã được phát hiện khiến chuyên gia đặt ra nhiều câu hỏi về loại quái vật thời tiền sử.

Bí ẩn di tích hai thành cổ lớn Harappa và Mohenjo Daro ở Ấn Độ
Trước thế kỷ XVIII, mọi người ngạc nhiên rằng, dòng sông ẩn mình trên sa mạc ít người biết đến này lại có một quá khứ huy hoàng sánh ngang với nền văn minh Ai Cập cổ.
