Tinh tinh bị thu hút bởi hình ảnh khuôn mặt

Tinh tinh chú ý tới hình ảnh khuôn mặt hơn là hình ảnh một quả chuối. Loạt thử nghiệm mới đây cho thấy tinh tinh có phản ứng thị giác với khuôn mặt tương tự như ở người.

Masaki Tomonaga và Tomoko Imura đến từ Viện Nghiên cứu Động vật linh trưởng thuộc đại học Kyoto, Nhật Bản đã khảo sát tác động của một loạt hình ảnh gây ra trên phản ứng của tinh tinh. Tomonaga nói “Mọi người đều biết rằng hình ảnh khuôn mặt được xử lí theo một cách hoàn toàn khác với các loại tác nhân thị giác phức tạp khác. Nghiên cứu mới đây về nhận diện hình ảnh ở người cho thấy khuôn mặt là một tác nhân đặc biệt liên quan tới sự chú ý thị giác không gian. Chúng tôi đã chứng minh được rằng loài tinh tinh cũng có xu hướng để ý và chú ý theo dõi hình ảnh khuôn mặt hơn các vật thể khác.”

Tinh tinh tập trung nhìn vào hình ảnh khuôn mặt hơn là hình ảnh quả chuối. (Ảnh : iStockphoto/Warwick Lister-Kaye)

Các nhà nghiên cứu cho tinh tinh chơi một trò chơi để nhận được phần thưởng thức ăn. Trong đó tinh tinh tiếp cận một màn hình máy tính nơi sẽ xuất hiện một hình ảnh, sau đó là một tín hiệu giải thưởng. Nếu tinh tinh chạm được tay vào tín hiệu đó, nó sẽ được trao giải thưởng. Trong loạt thử nghiệm đầu tiên, hình ảnh hiện lên ở một nửa màn hình, và sau đó tín hiệu giải thưởng hiện lên ở cùng nửa đó hoặc trên nửa đối diện. Kết quả cho thấy tinh tinh phản ứng nhanh hơn khi tín hiệu hiện lên ở cùng nửa với hình ảnh. Trong loạt thử nghiệm thứ hai, hai hình ảnh hiện trên hai nửa màn hình, trong đó có một hình ảnh là khuôn mặt tinh tinh. Khi tín hiệu giải thưởng xuất hiện sau đó trên cùng nửa phía hình ảnh khuôn mặt, tinh tinh phản ứng nhanh hơn so với trường hợp tín hiệu xuất hiện ở nửa màn hình của vật thể kia. Như vậy, tinh tinh đã bị thu hút sự chú ý vào nửa màn hình có khuôn mặt.

Qua thử nghiệm cho thấy khuôn mặt có sức thu hút lớn hơn so với hình ảnh quả chuối và các vật thể khác như hoa lá, nhà cửa hay tàu điện. Tác dụng này giảm đi đáng kể khi hình khuôn mặt được lộn ngược, từ đó cho thấy hình dạng cụ thể của khuôn mặt để đúng chiều như tự nhiên dễ thu hút sự chú ý hơn hẳn. Theo Tomonaga, “Sự chú ý cũng được ghi nhận khi tinh tinh được quan sát một khuôn mặt người để tự nhiên. Như vậy, hiệu ứng này không chỉ giới hạn ở hình ảnh đồng loại của tinh tinh.”

Journal reference:
1. Masaki Tomonaga and Tomoko Imura. Faces capture the visuospatial attention of chimpanzees (Pan troglodytes): evidence from a cueing experiment. Frontiers in Zoology, (in press) [link]