Trái đất xuất hiện những "vết lõm" kỳ lạ, hàng loạt vệ tinh lạc lối

Vết lõm vô hình nhưng đáng sợ trên từ quyển Trái đất tạo nên một tam giác quỷ đối với các vệ tinh, đã được các nhà khoa học từ Trung tâm Hàng không vũ trụ Goddard (NASA) phát hiện.

Từ trường của Trái đất hoạt động giống như một lá chắn bảo vệ xung quanh hành tinh khỏi "bức xạ hạt", tức đẩy lùi và giữ các hạt tích điện từ Mặt Trời. Nhưng ở Nam Mỹ và Nam Đại Tây Dương, một điểm yếu bất thường trong trường - được gọi là Điểm bất thường Nam Đại Tây Dương (SAA), từ trường không chỉ yếu đi mà còn tạo ra thứ gần như một vết lõm trên lá chắn, cho phép các hạt tích điện lặn gần bề Trái đất hơn bình thường.


Từ trường Trái đất, liên quan mật thiết đến dòng chảy sắt trong lõi hành tinh, giúp bảo vệ chúng ta khỏi bức xạ hạt của Mặt Trời - (ảnh đồ họa từ ESA).

Bức xạ hạt khắc nghiệt trong khu vực mà vết lõm tạo nên đã đánh bại nhiều vệ tinh, khiến chúng mất khả năng thu thập tín hiệu khi đi qua khu vực này. Điều này rất đáng ngại với chúng ta, bởi gây những rối loạn và thiệt hại nhất định cho hệ thống định vị - viễn thông. Vết lõm có vẻ ngày một trầm trọng.

Nhóm của Goddard, gồm nhiều nhà nghiên cứu địa từ, địa vật lý… đã lập mô hình SAA để theo dõi và dự đoán những thay đổi trong tương lai, giúp chuẩn bị cho những thách thức mới. Bởi lẽ, họ nhận thấy "vết lõm" như đang mở rộng về phía Tây, với mức suy yếu có phần nhanh hơn.

Sự bất thường này phát sinh từ hai đặc điểm của lõi Trái đất: Độ nghiêng của trục từ trường và dòng chảy của kim loại nóng chảy bên trong lõi bên ngoài của nó. Dòng chảy nóng bỏng, giàu và chuyển động mạnh mẽ 1800 dặm bên dưới bề mặt Trái đất hoạt động giống như một máy phát điện khổng lồ, được gọi là geodynamo, tạo ra dòng điện cấu thành từ quyển.

Khi chuyển động này thay đổi, từ trường cũng thay đổi và đã tạo ra SAA, cũng như khiến các cực từ dần lệch khỏi vị trí Bắc Cực và Nam Cực địa lý.

Một nguyên nhân của dị thường về từ trường là sự biến dạng của Vành đai Van Allen dưới sự tấn công bất ngờ của các cơn bão Mặt Trời. Khác với Sao Hỏa khắc nghiệt bởi nhận được quá nhiều bức xạ Mặt Trời, từ trường Trái đất khiến các hạt có hại này mắc kẹt trong Vành đai Van Allen, một kết cấu mang hình bánh rán cách mặt đất 400 dặm.

Trước đó, cũng có những phát hiện đáng lo ngại liên quan đến từ trường Trái đất, điển hình là sự "trôi" nhanh của Bắc Cực từ tính. Nó đã di chuyển khỏi Bắc Cực địa lý ở Bắc Canada, trôi dần ra giữa Bắc Băng Dương và tiến về phía bờ Siberia (Nga), với tốc độ hiện tại là 50 km mỗi năm.

Theo nhiều nhà khoa học, sự trôi của các cực từ hay SAA là dấu hiệu cho một hiện tượng tự nhiên có thể đe dọa đến các vệ tinh của con người hiện đại: Trái đất đảo ngược cực từ. Hiện tượng này vốn đã xảy ra ít nhất hàng trăm lần trong lịch sử hành tinh.

TIN CŨ HƠN
Tại sao Trăng trung thu lại to và đỏ hơn?

Tại sao Trăng trung thu lại to và đỏ hơn?

Trăng Trung thu là mặt trăng gần nhất ngày Thu phân. Quay quanh Trái đất tại một góc thấp của chân trời trong thời gian này của năm, mặt trăng mọc sau khi mặt trời lặn trong nhiều ngày liên tiếp.

Đăng ngày: 14/10/2025
Ba hố đen khổng lồ sắp va chạm trong vũ trụ

Ba hố đen khổng lồ sắp va chạm trong vũ trụ

Các nhà khoa học lần đầu tiên quan sát được hiện tượng 3 thiên hà cùng va vào nhau, đặt những siêu hố đen tại trung tâm của chúng vào quỹ đạo để hợp nhất.

Đăng ngày: 14/10/2025
Những điều bạn chưa biết về thiên thạch

Những điều bạn chưa biết về thiên thạch

Thiên thạch là gì? Một câu hỏi nghe rất quen thuộc, tưởng chừng dễ ấy thế mà nó đã và đang đánh đố không ít người.

Đăng ngày: 12/10/2025
Những điều bạn chưa biết về sao băng

Những điều bạn chưa biết về sao băng

Sao băng là gì mà có khả năng tạo nên những trận mưa sao băng đình đám? Và sự thật về những ngôi sao băng có huyền bí như chúng ta tưởng…

Đăng ngày: 12/10/2025
Các hành tinh trong Hệ Mặt trời

Các hành tinh trong Hệ Mặt trời

Hệ Mặt trời (hay Thái Dương Hệ) là hệ hành tinh gồm có Mặt Trời ở trung tâm và các vật quay xung quanh.

Đăng ngày: 11/10/2025
Hành tinh lùn có vành đai giống sao Thổ trong Hệ Mặt trời

Hành tinh lùn có vành đai giống sao Thổ trong Hệ Mặt trời

Nhà thiên văn học tại Viện Vật lý thiên văn Andalusia, Tây Ban Nha, và các cộng sự phát hiện một vành đai lớn xung quanh hành tinh lùn Haumea nằm bên ngoài quỹ đạo của sao Hải Vương.

Đăng ngày: 10/10/2025
Tổng quan về sao Hỏa

Tổng quan về sao Hỏa

Sao Hỏa còn gọi là: Hỏa Tinh, là hành tinh thứ tư tính từ Mặt Trời trong Thái Dương Hệ. Đôi khi hành tinh này còn được gọi tên là Hỏa Tinh.

Đăng ngày: 10/10/2025
Khoa Học News