Trung Quốc xây đài quan sát thiên văn lớn nhất châu Á

Dự án đài quan sát thiên văn đang xây dựng được cho là lớn nhất ở cả Trung Quốc và châu Á thể hiện tham vọng khám phá không gian của nước này.

Công trình nằm trên núi Saishiteng ở thị trấn Lenghu, thuộc châu tự trị dân tộc Mông Cổ và dân tộc Tạng Hải Tây của tỉnh Thanh Hải. Các nhà khoa học đã chọn vị trí này vì độ cao khoảng 4.200 m so với mực nước biển và bầu trời đêm thường xuyên quang đãng với mức độ ô nhiễm ánh sáng thấp. Saishiteng được đánh giá là một trong những địa điểm quan sát thiên văn lý tưởng nhất trên thế giới.

"Qua ba năm liên tục thu thập dữ liệu, chúng tôi phát hiện ra rằng giá trị nhìn thấy trung bình ở đây là 0,75 giây cung", nhà nghiên cứu chính Deng Licai từ Đài quan sát thiên văn quốc gia (NAOC) liên kết với Viện Khoa học Trung Quốc (CAS) cho biết.

Là một ngọn núi rất dốc với đất cằn cỗi, Saishiteng đặt ra thách thức lớn cho việc thi công. Chỉ để chọn một địa điểm và tìm đường lên, các nhà khoa học đã phải leo núi từ ba đến bốn giờ mỗi lần.

Trong giai đoạn đầu của quá trình xây dựng, mọi thứ phải được vận chuyển lên đỉnh núi bằng trực thăng, với 80 chuyến mỗi ngày nếu thời tiết cho phép.

Các kỹ sư hiện đã hoàn tất lắp đặt hai tháp giám sát ban đầu của đài quan sát thiên văn Lenghu - một tháp để nghiên cứu Mặt trời và tháp kia để nghiên cứu các vì sao vào ban đêm. Mỗi ngày, dữ liệu sẽ tự động được gửi đến NAOC.

Theo kế hoạch, hơn 30 kính viễn vọng sẽ được lắp đặt trên núi Saishiteng, trong đó có Kính viễn vọng Khảo sát Trường rộng (WFST). Công cụ đường kính 2,5 m này, với thiết kế quang học tiêu điểm chính tiên tiến, độ phân giải cao và tầm nhìn rộng, sẽ cho phép quét toàn bộ bán cầu Bắc chỉ trong ba đêm.

Ngoài ra, một kính thiên văn quang phổ khí quyển hành tinh đường kính 0,8 m cũng đang được lắt đặt bởi Viện Địa chất và Địa vật lý (IGG) thuộc CAS. Nó sẽ thực hiện công việc điều phối cho sứ mệnh thám hiểm không gian sâu, bao gồm quan sát sao Hỏa, sao Mộc, sao chổi trong hệ Mặt Trời và các thiên thể nhỏ, cung cấp dữ liệu quan sát độc lập cũng như tìm kiếm và xác định các hành tinh ngoài hệ Mặt Trời.

Để bảo tồn bầu trời tối cho mục đích quan sát không gian, chính quyền châu tự trị dân tộc Mông Cổ và dân tộc Tạng Hải Tây đã thiết lập lại hệ thống đèn đường để giảm ô nhiễm ánh sáng, đồng thời ban hành các quy định bảo vệ bầu không khí quang đãng trong khu vực.

Dự án đài quan sát thiên văn Lenghu. (Video: CCTV+).