Vật lý châu Âu tiết lộ kế hoạch xây dựng máy gia tốc mới

Các nhà vật lý hạt châu Âu mới thông báo thiết kế về mặt khái niệm cho một máy gia tốc kế tục Máy gia tốc hạt lớn (LHC), cỗ máy được chứa trong đường hầm dạng vòng tròn có chu vi 27 km.


Máy gia tốc hạt mới có thể đặt trong đường hầm vòng tròn 100km (đỏ) gần LHC của CERN (xanh lam). Nguồn: CERN.

Thông báo của họ kêu gọi xây dựng một máy gia tốc hạt lớn hơn, có thể nằm trong một đường hầm có chu vi 100 km để nghiên cứu chi tiết hơn về hạt Higg boson, loại hạt mới kỳ lạ mà chỗ máy LHC từng khám phá vào năm 2012. Cỗ máy mới, Máy va chạm vòng tròn tương lai (FCC), có thể cần tới 9 tỷ euro kinh phí đầu tư và dự kiến bắt đầu được vận hành vào năm 2040, sau khi LHC được lập kế hoạch dừng vận hành, theo một thông báo của Trung tâm hạt nhân châu Âu (CERN) - phòng vật lý hạt châu Âu gần Geneva, Thụy Sỹ.

LHC làm gia tốc các hạt proton va đập với các hạt proton để tạo ra các va chạm đạt mức năng lượng cao nhất. Tương phản với LHC, cỗ máy FCC đang được đề xuất có thể gia tốc các eletron va chạm với các bản sao phản vật chất của chúng, các hạt positron tại mức năng lượng 35 lần thấp hơn so với LHC (nhưng cao hơn với bất kỳ máy gia tốc electron-positron nào trước đó). Các va đập electron-positron có thể vẫn sẽ đạt được năng lượng đủ để tạo ra Higgs bosons nhưng chúng có thể “sạch” hơn để các nhà nghiên cứu có thể dễ phân tích hơn là các va chạm ở LHC. Đó là bởi vì các proton là những vật thể hỗn độn được tạo ra từ các hạt khác là quarks và gluons. Một cách tương phản, như các nhà vật lý đều biết, các electron và positron là những hạt cơ bản bất khả phân.

Máy gia tốc electron-positron này có thể giúp khám phá những điều bí ẩn của vật lý vượt cả Mô hình chuẩn phổ biến của các nhà khoa học bằng việc kiếm tìm độ sai lệch giữa sự phân rã của Higgs và các dự đoán của Mô hình chuẩn. FCC có thể được coi như một nấc thang để máy gia tốc proton trong tương lai khác có thể đạt được mức năng lực cao gấp 7 lần so với LHC để có thể tìm ra sự tồn tại của những hạt mới, vốn chỉ được dự đoán là tồn tại bên cạnh electron-positron. Cỗ máy này có thể ở mức giá 15 tỷ euro và có thể đặt vừa đường hầm của FCC vào giữa những năm 2050 hoặc chậm hơn. FCC có thể giúp tạo ra cỗ máy cơ bản phù hợp với đường hầm trị giá 5 triệu euro.

CERN đã thành công với những tầm nhìn về đường hầm trước đây. Họ đã xây dựng máy gia tốc Electron-Positron lớn (LEP), được vận hành từ năm 1989 đến 2001, để nghiên cứu chi tiết về các hạt mô hình chuẩn W và Z bosons. Sau đó, CERN đã dừng vận hành LEP và xây dựng LHC trong cùng đường hầm.

Dẫu sao, các nhà châu Âu sẽ phải cạnh tranh. Các nhà vật lý Trung Quốc có kế hoạch xây dựng một Máy va chạm positron điện tử vòng tròn (CEPC) trong đường hầm có đường kính 100 km, có lẽ vào năm 2030, và theo sau nó là một máy gia tốc proton nữa. Trong khi đó, các nhà vật lý Nhật Bản hi vọng xây một máy gia tốc tuyến tính. Những chiếc máy này có thể cho các electron và positrons va đập để sinh hạt Higgs bosons. Các nhà nghiên cứu tại CERN đã có kế hoạch xây dựng một máy gia tốc tuyến tính hoạt động theo một kỹ thuật gia tốc nhiều nét mới hơn.

TIN CŨ HƠN
Ngôn ngữ nào khó học nhất đối với người nói tiếng Anh?

Ngôn ngữ nào khó học nhất đối với người nói tiếng Anh?

Ngôn ngữ luôn đi liền với văn hóa của mỗi quốc gia, dân tộc. Vì vậy, học ngoại ngữ không phải là chuyện đơn giản bởi mỗi ngôn ngữ có những khó khăn riêng đối với từng đối tượng học

Đăng ngày: 22/10/2025
Khám phá về EVP - Công cụ ghi âm linh hồn

Khám phá về EVP - Công cụ ghi âm linh hồn

Vào một đêm lạnh lẽo tháng Một năm 2002, một nhóm các nhà khảo sát các hiện tượng kỳ bí đã ghé thăm một bệnh viện tâm thần bị bỏ hoang tại Nam Chicago.

Đăng ngày: 20/10/2025
Lý giải hiện tượng cầu vồng lửa

Lý giải hiện tượng cầu vồng lửa

Cầu vồng lửa xuất hiện trên nền trời với nhiều màu sắc nổi bật, nhưng chỉ được quan sát ở những khu vực nhất định.

Đăng ngày: 20/10/2025
Theo thước đo này thì Everest không phải đỉnh núi cao nhất thế giới

Theo thước đo này thì Everest không phải đỉnh núi cao nhất thế giới

Năm 1953, Ngài Edmund Hillary đã đặt chân lên đỉnh Everest. Được truyền cảm hứng từ kỳ công này, hàng ngàn nhà thám hiểm ở mọi độ tuổi đã cố gắng chinh phục đỉnh núi chết chóc này.

Đăng ngày: 20/10/2025
Nguồn gốc và ý nghĩa của Tiết Thanh Minh

Nguồn gốc và ý nghĩa của Tiết Thanh Minh

Tiết Thanh Minh là một đặc biệt quan trọng để con cháu thể hiện sự hiếu kính với tổ tiên, ông bà. Vậy Tiết Thanh Minh năm Nhâm Dần 2022 vào ngày nào?

Đăng ngày: 19/10/2025
Thực chất Edison không phải là người duy nhất phát minh ra bóng đèn?

Thực chất Edison không phải là người duy nhất phát minh ra bóng đèn?

Câu chuyện về bóng đèn bắt đầu rất lâu trước khi Edison được cấp bằng sáng chế cho sự phát minh bóng đèn thành công và đưa vào thương mại lần đầu tiên vào năm 1879.

Đăng ngày: 19/10/2025
50 sự thật thú vị về mặt trăng

50 sự thật thú vị về mặt trăng

Mặt trăng được biết đến là vệ tinh tự nhiên lớn nhất của Trái Đất. Hình ảnh Mặt trăng xuất hiện trong hầu hết các lĩnh vực của cuộc sống của con người.

Đăng ngày: 19/10/2025
Khoa Học News