Vật thể sáng gấp 10 triệu lần Mặt trời, phá vỡ định luật vật lý
Một ngôi sao phát tia X nằm trong thiên hà Messier 82 cách Trái đất khoảng 12 triệu năm ánh sáng, sáng đến mức phá vỡ định luật vật lý.
Mô phỏng sao neutron phát tia X siêu sáng với từ trường cực mạnh. (Ảnh: NASA/JPL-Caltech).
Các nhà thiên văn học gọi vật thể phá vỡ định luật như vậy là nguồn tia X siêu sáng (ULX), chúng phát ra năng lượng gấp 10 triệu lần Mặt Trời. Mức năng lượng này vượt qua định luật vật lý mang tên giới hạn Eddington (giới hạn Eddington được ước tính là khoảng 150 lần khối lượng của Mặt Trời, theo Nature), theo đó độ sáng của một vật thể bị hạn chế bởi kích thước của nó. Nếu vật thể phá vỡ giới hạn Eddington, giới nghiên cứu dự đoán nó sẽ nổ tung thành nhiều mảnh. Tuy nhiên, ULX thường vượt quá giới hạn này gấp 100 - 500 lần, khiến các nhà khoa học bối rối, theo NASA.
Quan sát mới công bố trên tạp chí Astrophysical Journal từ Cụm kính viễn vọng quang phổ hạt nhân của NASA (NuSTAR) chuyên xem xét vũ trụ bằng tia X năng lượng cao, xác nhận một ULX đặc biệt có tên M82 X-2 quá sáng. Giả thuyết trước đây cho rằng độ sáng cực cao đó có thể là một dạng ảo ảnh quang học, nhưng kết quả nghiên cứu chứng minh giả thuyết trên không đúng và M82 X-2 thực sự thách thức giới hạn Eddington, Live Science hôm 11/4 đưa tin.
Các nhà thiên văn học từng cho rằng ULX có thể là hố đen, nhưng M82 X-2 là sao neutron. Sao neutron là phần lõi đã chết còn sót lại của ngôi sao giống Mặt Trời. Chúng đặc tới mức lực hấp dẫn trên bề mặt mạnh gấp 100 nghìn tỷ lần trên Trái đất, có nghĩa bất kỳ vật chất nào bị kéo vào bề mặt ngôi sao chết đều có hiệu ứng nổ. Ví dụ, một viên kẹo xốp rơi trên bề mặt sao neutron sẽ va chạm với năng lượng bằng 1.000 quả bom nhiệt hạch.
Nghiên cứu mới phát hiện M82 X-2 tiêu thụ vật chất bằng khoảng 1,5 Trái đất mỗi năm từ ngôi sao lân cận. Khi lượng vật chất này va vào bề mặt ngôi sao, lực tác động tạo ra độ sáng như nhóm nghiên cứu quan sát. Họ cho rằng đây là bằng chứng có gì đó khiến M82 X-2 phá vỡ giới hạn Eddington. Giả thuyết hiện nay của họ là từ trường dữ dội của sao neutron thay đổi hình dạng nguyên tử, cho phép ngôi sao giữ nguyên dạng ngay cả khi trở nên ngày càng sáng hơn.
"Quan sát cho phép chúng tôi hiểu rõ ảnh hưởng của từ trường cực mạnh mà chúng ta không bao giờ có thể mô phỏng trên Trái đất bằng công nghệ hiện nay", trưởng nhóm nghiên cứu Matteo Bachetti, nhà vật lý thiên văn ở Đài quan sát Cagliari tại Italy, chia sẻ.
Kế hoạch biến không khí và đất sao Hỏa thành sắt
Các nhà nghiên cứu Australia dự định sử dụng những yếu tố có sẵn trên hành tinh đỏ như không khí, đất và ánh sáng Mặt Trời để sản xuất sắt.
Ngôi sao nào trẻ nhất và già nhất vũ trụ?
Những ngôi sao trẻ nhất quan sát được khoảng 1 triệu tuổi, trong khi sao già nhất thậm chí có thể già hơn cả vũ trụ.
Khám phá các giai đoạn trong chu kỳ của Mặt Trăng
Các giai đoạn (pha) của Mặt Trăng thay đổi một cách tuần hoàn, phụ thuộc vào góc chiếu của Mặt Trời tới Mặt Trăng và vị trí quan sát trên Trái Đất.
Tổng quan về sao Thủy
Sao Thủy hay Thủy Tinh là hành tinh nhỏ nhất và gần Mặt Trời nhất trong tám hành tinh thuộc Hệ Mặt Trời, với chu kỳ quỹ đạo bằng 88 ngày Trái Đất.
Quan sát lỗ đen, kính viễn vọng bất ngờ bị "dội bom" bởi hiện tượng lạ
Một hiện tượng kỳ quặc được các nhà khoa học Harvard mô tả như tiếng ợ hơi của vũ trụ đã được ghi lại bởi hệ thống kính viễn vọng vô tuyến Very Large đặt tại New Mexico - Mỹ.
Một hành tinh rất gần Trái đất đang hóa quái vật, xé nát mặt trăng
Một nghiên cứu mới đã chỉ ra các bằng chứng rùng mình rằng mặt trăng Phobos - một trong những vệ tinh xui xẻo nhất hệ Mặt Trời - đã sắp thành dĩ vãng.
