Vết máu lạ dính trên mặt nạ vàng 1.000 năm
Chiếc mặt nạ cổ đại đặt trên hộp sọ sử dụng máu người, góp phần thể hiện mong ước tái sinh của chủ nhân ngôi mộ.
Các nhà nghiên cứu làm việc trong dự án khảo cổ Sicán phát hiện một chiếc mặt nạ vàng vào thập niên 1990 trong lúc khai quật ngôi mộ cổ Peru. Ngôi mộ có niên đại vào khoảng năm 1000 thuộc về một người đàn ông trung niên thượng lưu từ nền văn minh Sicán, sinh sống ở ven biển phía bắc Peru từ thế kỷ 9 đến 14. Bộ xương sơn màu đỏ tươi không có hộp sọ và đặt trong tư thế nằm sấp ở giữa ngôi mộ hình vuông sâu 12m.
Mặt nạ vàng trong ngôi mộ nghìn năm. (Ảnh: Proteome Research)
Hộp sọ nằm tách biệt với bộ xương được dựng thẳng và đeo chiếc mặt nạ sơn đỏ. Bên trong ngôi mộ, nhóm khảo cổ tìm thấy 1,1 tấn đồ mai táng và hài cốt của 4 người khác bao gồm hai người phụ nữ trẻ đặt trong ở tư thế bà đỡ và sản phụ đang sinh con cùng hai đứa trẻ đang bò ở bậc cao hơn.
Tại thời điểm khai quật, các nhà khoa học xác định vệt đỏ trên mặt nạ là chu sa, loại khoáng chất màu đỏ tươi cấu tạo từ thủy ngân và lưu huỳnh. Dù bị chôn vùi dưới lớp đất sâu suốt 1.000 năm, vệt đỏ dày 1 - 2 mm vẫn bám chặt vào chiếc mặt nạ.
Trong nghiên cứu mới công bố trên tạp chí Proteome Research của Hiệp hội Hóa học Mỹ, nhà hóa học Elisabete Pires ở Đại học Oxford và cộng sự phân tích mẫu vật lấy từ vệt đỏ để tìm hiểu thành phần bí mật khiến vệt đỏ bám chặt vào mặt nạ. Đầu tiên, thông qua kỹ thuật quang phổ hồng ngoại, sử dụng tia hồng ngoại để nhận dạng thành phần vật liệu, nhóm nghiên cứu nhận thấy vệt đỏ có chứa protein. Sau đó, họ dùng khối phổ, phương pháp giúp phân loại những ion khác nhau trong vật liệu dựa trên điện tích và khối lượng của chúng, để tìm ra protein cụ thể.
Vệt đỏ chứa 6 protein trong máu người và protein có nguồn gốc từ lòng trắng trứng. Các protein đã phân hủy phần lớn nên không thể xác định rõ đó là trứng của loài chim nào. Nhưng nhóm nghiên cứu đặt giả thuyết đó có thể là trứng vịt Muscovy (Cairina moschata).
Chu sa thường được sử dụng bởi tầng lớp thượng lưu và có ý nghĩa quan trọng trong nghi thức. Những người cổ đại thuộc tầng lớp bình dân sử dụng một loại sơn từ thổ hoàng để vẽ lên các đồ vật.
Trước đây, giới khảo cổ cho rằng việc sắp đặt những bộ hài cốt thể hiện khao khát "tái sinh" của tộc trưởng Sicán đã qua đời. Để sự tái sinh diễn ra, người cổ đại phủ lớp sơn chứa máu lên toàn bộ hài cốt, biểu trưng cho dòng máu đỏ tươi hay "sinh khí". Phân tích gần đây phát hiện nền văn minh Sicán hiến tế người bằng cách cắt vào cổ và ngực để máu chảy tối đa. Vì vậy, từ góc nhìn khảo cổ, tập tục sử dụng máu người trong lớp sơn vẽ không gây bất ngờ.
Chuyện li kỳ về 10 bảo vật vô giá của Trung Quốc
Rác trong mắt bạn lại là một kho báu quý giá trong mắt người khác.Tại Trung Quốc, đã từng có vô số cổ vật, thậm chí là bảo vật Quốc gia lưu lạc trong dân gian, bị coi là rác, là phế vật.
Nguồn gốc thực sự của Bức tường thành Jerusalem
Lịch sử của một trong những địa điểm linh thiêng nhất thế giới đối với cả người Do Thái và người Hồi Giáo có lẽ sẽ phải được viết lại sau một khám phá bất ngờ của các nhà khảo cổ Israel.
Bí ẩn về những năm cuối cùng của voi ma mút
Một nhà nghiên cứu người Hà Lan đã xem xét hàm của voi răng mấu thời tiền sử. Hóa thạch 2,5 triệu tuổi này có thể cung cấp hiểu biết về nguyên nhân tuyệt chủng của voi nguyên thủy.
Trung Quốc phát hiện một kho báu lớn niên đại hơn 300 năm
Theo ước tính của các nhà khảo cổ, giá trị của kho báu lên tới hơn 12.000 tỷ đồng.
Tổ tiên của loài chim - Chim thủy tổ (Archaeopteryx)
Loài chim tiến hóa ra sao? Đây là một đề tài khó của khoa học. Chim có bộ xương mềm yếu lại bay ở trên không, ít có dịp hóa thạch, nên tài liệu hóa thạch về gốc gác loài chim rất hiếm, cả thế giới chỉ mới p
Bằng chứng cho thấy con người tiến hóa từ cá
Mới đây, các nhà cổ sinh vật học đã tìm ra mối liên hệ giữa vây cá và tay người, góp phần khẳng định nguồn gốc tiến hóa từ cá của chúng ta.
